Ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας εκδικάζεται αύριο, Δευτέρα, έπειτα από μία αναβολή, η προσφυγή που είχαν καταθέσει συνταξιουχικές οργανώσεις και μεμονωμένοι συνταξιούχοι κατά της κατάπτυστης εγκυκλίου που είχε εκδώσει ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου για το «τσεκούρι» στις συντάξεις χηρείας…
Η εγκύκλιος αυτή, που είχε δημοσιευθεί λίγες μέρες πριν από την Πρωτοχρονιά του 2022, προβλέπει ότι όσοι λαμβάνουν περισσότερες της μίας συντάξεις θα δικαιούνται μόνο μία εθνική σύνταξη. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι δικαιούχοι σύνταξης χηρείας θα παίρνουν μόνο τη δική τους εθνική σύνταξη και από τον θανόντα μόνο το ποσοστό της ανταποδοτικής, δηλαδή απώλειες μέχρι 268 ευρώ τον μήνα! Βεβαίως, μετά τις σφοδρές αντιδράσεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν τόλμησε ποτέ να εφαρμόσει την εγκύκλιο στην πράξη, η οποία ούτως ή άλλως έχει πάρα πολλές πιθανότητες να κριθεί από το ανώτατο δικαστήριο ως άκυρη.
Τι αναφέρει
Η ερμηνευτική εγκύκλιος που εξέδωσε ο υφυπουργός Εργασίας Π. Τσακλόγλου σαν τον… κλέφτη, στις 30 Δεκεμβρίου 2021, περίοδος κατά την οποία, λόγω των αργιών των εορτών, δεν κυκλοφόρησαν εφημερίδες επί τέσσερις ημέρες, ορίζει ότι «όταν ένας ασφαλισμένος δικαιούται περισσότερες της μίας συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία (γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου), του χορηγείται μία μόνο εθνική σύνταξη, που δεν μπορεί να υπερβαίνει (μεμονωμένα ή ως άθροισμα εθνικών συντάξεων από διαφορετικές αιτίες) το ανώτατο όριο μιας πλήρους εθνικής σύνταξης (384 ευρώ). Ο κανόνας αυτός ισχύει και εφαρμόζεται ανεξαρτήτως της προέλευσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (εξ ιδίου δικαιώματος ή κατά μεταβίβαση) και σε οποιονδήποτε συνδυασμό σώρευσης».
Με απλά λόγια, καταργήθηκε το προηγούμενο καθεστώς, που όριζε ότι, αν ένας συνταξιούχος λόγω γήρατος ή αναπηρίας λάμβανε και σύνταξη λόγω χηρείας, χορηγείτο για το δεύτερο δικαίωμα και τμήμα της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ, δηλαδή μέχρι και 268 ευρώ επιπλέον, στο άθροισμα των συντάξεων. Επομένως, η κυβέρνηση επιχείρησε τη μεγαλύτερη περικοπή στις συντάξεις από το 2013 και έπειτα, εν μέσω εορτών, και μάλιστα μέσω εγκυκλίου!
Η θύελλα των αντιδράσεων από τους συνταξιούχους και την αντιπολίτευση οδήγησε τον κ. Τσακλόγλου σε μερική αναδίπλωση, καθώς σε δηλώσεις του στις 6 Ιανουαρίου 2022 υποστήριξε ότι η περικοπή -που, σημειωτέον, είναι η μεγαλύτερη από το 2013- θα αφορά μόνο τους μελλοντικούς δικαιούχους. Ωστόσο, η εγκύκλιος λέει το ακριβώς αντίθετο! Ορίζει ότι θα εφαρμοστούν οι «κανόνες σώρευσης», άρα μόνο μία εθνική σύνταξη, για τις περιπτώσεις των συνταξιούχων (εξ ιδίου δικαιώματος ή κατά μεταβίβαση), που προέκυψαν μετά τις 13/5/2016, δηλαδή την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου!
Η ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας ανέφερε ότι με την εγκύκλιο «παρέχονται ουσιώδεις διευκρινίσεις επί υφιστάμενων νομοθετικών ρυθμίσεων του ν. 4387/2016». Οπως αποκάλυψε ο Αλέξης Μητρόπουλος, η εγκύκλιος «εφαρμόζει τη σκληρή διάταξη του άρθρου 7 του νόμου Κατρούγκαλου για απαγόρευση “σώρευσης εθνικών συντάξεων”, που από φόβο για το πολιτικό κόστος δεν υλοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».
Πράγματι, ο νόμος που ψηφίστηκε το 2016 όριζε ρητά την περικοπή αυτή, ωστόσο δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αντιθέτως παρακάμφθηκε μέσω μιας άλλης εγκυκλίου – άγνωστο εάν αυτό συνέβη με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών ή χωρίς να το καταλάβουν.
Μπαράζ προσφυγών
Οπως ήταν αναμενόμενο, η εγκύκλιος προκάλεσε αναστάτωση και οργή στις τάξεις των συνταξιούχων, οι οποίοι προσέφυγαν άμεσα στη Δικαιοσύνη, παρά το γεγονός ότι εν τέλει αυτή δεν εφαρμόστηκε. Πράγματι, στις 18 Ιανουαρίου έγινε γνωστό πως ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης, εκπροσωπώντας μεταξύ άλλων το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, την Ανώτατη Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος, συλλόγους συνταξιούχων από τον ΟΤΕ και άλλους κλάδους. Την προσφυγή συνυπέγραψαν ο Σύλλογος Συζύγων Θανόντων «Αξία», το Σωματείο Συνταξιούχων ΗΣΑΠ, ο Σύλλογος Συνταξιούχων Αγροτικής Τράπεζας και το Σωματείο Συνταξιούχων Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών και Θυγατρικών Εταιρειών.
Οπως επισημαίνει ο κ. Αποστολίδης, «η εγκύκλιος, χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση, έρχεται να ρυθμίσει εκ νέου τις συντάξεις στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας. Φαίνεται ότι ο χορός των περικοπών ακόμη και για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, που τυγχάνουν ιδιαίτερης φροντίδας και προστασίας από το Σύνταγμα και διεθνείς συμβάσεις, δεν έχει τελειωμό».
Γυναίκα με αναπηρική: Παράδειγμα που σοκάρει!
Εστω ότι γυναίκα λαμβάνει αναπηρική σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος, με βαθμό αναπηρίας 70%, ύψους 600 ευρώ (εθνική σύνταξη 288 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 312 ευρώ). Ο ασφαλισμένος σύζυγος πεθαίνει το 2020 και εδικαιούτο σύνταξη ύψους 900 ευρώ (εθνική σύνταξη 384 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 516 ευρώ).
Την πρώτη τριετία, η σύζυγος λαμβάνει κανονικά τη σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος και τη σύνταξη λόγω θανάτου που αντιστοιχεί στο 70% της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών (70% x 900 ευρώ = 630 ευρώ και αναλύεται σε εθνική σύνταξη 268,8 ευρώ + ανταποδοτική σύνταξη 361,2 ευρώ). Σύνολο συντάξεων μέχρι σήμερα, εξ ιδίου δικαιώματος και θανάτου: 1.230 ευρώ (Ε.Σ. 288 ευρώ + 268,8 ευρώ και Α.Σ. 312 ευρώ + 361,2 ευρώ).
Με την εγκύκλιο Τσακλόγλου το ποσό της εθνικής σύνταξης δεν μπορεί να ξεπερνά σε άθροισμα από διαφορετικά δικαιώματα (σύνταξη χηρείας και αναπηρίας ή γήρατος) το ποσό των 384 ευρώ, δηλαδή μια πλήρη εθνική σύνταξη.
Συνεπώς, η ίδια ανάπηρη χήρα, στο ίδιο παράδειγμα, αν ο σύζυγος απεβίωνε αύριο, θα λάμβανε από την εθνική σύνταξη 172,8 ευρώ λιγότερα τον μήνα (αντί για 268,8 ευρώ + 288 ευρώ = 556,8 ευρώ, θα πάρει 384 ευρώ), δηλαδή θα λάβει αντί για 1.230 ευρώ μόνο 1.057,2 ευρώ συνολικά.
