Στους αυτοκινητοδρόμους της χώρας μας έχουν εγκατασταθεί
ενδεικτικές πινακίδες ή ακόμη και πέτρινες
στήλες που αναγράφουν συγκεκριμένους
αριθμούς. Αφορούν τη χιλιομέτρηση των
εθνικών οδών από τη μία πόλη στην άλλη. Η μέτρηση όμως ξεκινά από
κάπου, το λεγόμενο «χιλιόμετρο μηδέν».
Το «χιλιόμετρο μηδέν» είναι το ειδικό τοπογραφικό σημείο
μεγάλων κυρίως πόλεων που αποτελεί την αρχή της
χιλιομέτρησης των εθνικών οδών. Συνήθως ως τέτοιο σημείο λαμβάνεται
η κεντρικότερη πλατεία της πόλης ή ένα ιστορικό μνημείο. Στην
Αθήνα, η μέτρηση δεν ξεκινά από την πλατεία της
Ομόνοιας όπως πιστεύουν πολλοί αλλά από τον προαύλιο χώρο του
Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στον λόφο των Νυμφών
ή λόφο Αστεροσκοπείου.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ιδρύθηκε το 1842, βρίσκεται
απέναντι από τον Παρθενώνα και είναι το παλαιότερο
ερευνητικό ίδρυμα στην Ελλάδα.
Όσο για το αντίστοιχο ειδικό τοπογραφικό σημείο στη
Θεσσαλονίκη, είναι στην Πλατεία
Δημοκρατίας στο ύψος του Βαρδάρη. Την έναρξη της
χιλιομέτρησης σηματοδοτεί μια μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται δίπλα
στο άγαλμα του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’. Μάλιστα για πολλά
χρόνια η μαρμάρινη πλάκα ήταν οριακά
κρυμμένη από κάποιες αντιαισθητικές λαμαρίνες, οι οποίες είχαν
τοποθετηθεί για να καλύψουν το εργοτάξιο για τον σταθμό του μετρό.
Οπότε, σε αντίθεση με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι, το
«σημείο μηδέν» της Θεσσαλονίκης δεν είναι η πλατεία Αριστοτέλους ή
ο Λευκός Πύργος, αλλά η συγκεκριμένη πλάκα.
Το αρχαιότερο «χιλιόμετρο
μηδέν» στον κόσμο
Αρχαιότερο τέτοιο οδικό ορόσημο θεωρείται το περίφημο
«Μιλιάρεουμ Αούρεουμ» της αρχαίας
Ρώμης που κάποιο τμήμα της μαρμάρινης στήλης σώζεται μέχρι
σήμερα – λέγεται ότι σηματοδοτεί την αρχαία ρήση: «Όλοι οι δρόμοι
οδηγούν στη Ρώμη». Στην αρχαιότητα υπήρχε και ο «ομφαλός της Γης»
στο Μαντείο των Δελφών, όμως η σημασία του ήταν
ξεκάθαρα γεωδαιτική.
