Δυόμισι δεκαετίες πριν το πρώτο από τα εκατό τεύχη του
GOCAR
Magazine συνέβη κάτι εντελώς αλλοπρόσαλλο:
βγήκε η πρώτη οθόνη αφής, σε μια Buick Riviera του
1986, αλλά οι οδηγοί της τη βρήκαν τόσο δύσχρηστη, πως
τους αποσπούσε τόσο την προσοχή, που σύντομα η Buick -και όσοι
άλλοι κατασκευαστές παρακολουθούσαν από κοντά- την εγκατέλειψε. Το
Popular Mechanics έκανε ένα νεύμα συγκαταβατικό, γράφοντας πως
«οι ψηφιακές οθόνες καταπατούν την πρώτη εντολή της
εργονομίας – να μην χρειάζεται ποτέ ο οδηγός να αφαιρεί τα
μάτια του από το δρόμο».
Τι μεσολάβησε από τότε μέχρι τη σημερινή Hyperscreen της
Mercedes-Benz, που καλύπτει ολοκληρωτικά από άκρη σε άκρη όλο το
ταμπλό της ηλεκτρικής EQS; Ένας ολόκληρος ορίζοντας, μεσολάβησε,
που διανοίχθηκε από τα γιγαντιαία άλματα της ψηφιακής
τεχνολογίας και τις κοσμοϊστορικές ανακαλύψεις των καιρών
μας: του internet, των smartphones, της εξάπλωσης της
δορυφορικής σύνδεσης. Ένας τεχνολογικός κήπος της Εδέμ, με κάθε
λογής ψηφιακούς καρπούς που ποτέ κανείς δεν είχε δει, ούτε
φανταζόταν ότι υπήρχαν.
Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2010, η πλημμυρίδα των
οθονών στα αυτοκίνητα συνδέονταν με το χείμαρρο της εξάπλωσης του
κινητού τηλεφώνου, και έπειτα του μετασχηματισμού του σε
smartphone. Δεν είναι απλά ότι ο άνθρωπος αποκτούσε εξοικείωση με
αυτά ώστε του ήταν πλέον πολύ πιο εύκολο να χειρίζεται εν κινήσει
μια οθόνη αντίστοιχη του smartphone, αλλά ήταν κυρίως ότι
οι νέες αυτές συσκευές άλλαξαν ολοκληρωτικά τον τρόπο ζωής
του. Με την εισχώρηση του ανθρώπου στα βάθη των ψηφιακών
λαβυρίνθων, θα ήταν ενάντια σε κάθε λογική να μην ακολουθούσε και
το αυτοκίνητο τον ίδιο δρόμο.
Ήταν κυρίως ορατό στους νεότερους ανθρώπους: δεν είχε καμία
σημασία πια η ιπποδύναμη, ούτε το πάτημα ενός μικρού GTi κατά την
τοξοειδή του πορεία πάνω σε μια στροφή – αλλά κατά πόσο η κεντρική
του οθόνη προσομοίωνε τον εικονικό, ψηφιακό κόσμο στον οποίο εξ
απαλών ονύχων συνήθως σύχναζε. Όπως συμβαίνει πάντα, αρκετό καιρό
μετά τους νέους ακολούθησαν και οι μεγαλύτεροι, οι
μεσήλικες, οι ηλικιωμένοι, και η πλημμυρίδα κάλυψε τα
πάντα. Σχεδόν ακόμα και τους ζωτικούς χώρους των
παραδοσιακών αυτοκινητοβιομηχανίών, μιας και στο εγγύς μέλλον οι
νέοι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα έχουν τα ονόματα Apple, Google,
Huawei και Xiaomi.
Η μεταμόρφωση της κουλτούρας της κατανάλωσης και η πρόσδεση της
αυτοκίνησης στη νέα αυτή πραγματικότητα συμπορεύθηκαν με το
GOCAR
Magazine, που έλαχε να ζει σε πολύ ενδιαφέροντες
καιρούς. Στους καιρούς της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, όπου
οι μηχανές επανεφευρίσκονται και μεταμορφώνονται σε κάθε είδους
smart συσκευή πολλαπλών δυνατότητων, ισχυρής υπολογιστικής δύναμης
και διαρκούς σύνδεσης με το cloud – με το λεγόμενο
«internet-των-πραγμάτων». Το αυτοκίνητο ξεφεύγει από το
αιωνόβιο πρότυπο μεταφοράς Model T και μεταμορφώνεται σε
ένα προσωπικό και εξατομικευμένο gadget με ακριβώς εκείνες τις
ψηφιακές εφαρμογές που ο καθένας χρειάζεται ή θέλει – ή, τέλος
πάντων, τίποτα από τα δύο. Διότι πλέον υπάρχουν πολλά που ποτέ δεν
ήξερες ότι ήθελες, κι οι οθόνες είναι γεμάτες με ακόμα περισσότερο
που δεν μπορείς να αγγίξεις.
Η
εξέλιξη της οθόνης
Ξεκινώντας από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, μέχρι τα
πέμπτα γενέθλια του GOCAR
Magazine πάνω από το 80 τοις εκατό των νέων
αυτοκινήτων διέθεταν ψηφιακές οθόνες αφής στο κέντρο της κονσόλας
τους. Τότε μια οθόνη 10 ιντσών ήταν μια αληθινά τεράστια υπόθεση,
ενώ σήμερα οι οθόνες 12,3” είναι μάλλον
συνηθισμένες – και πλησιάζει και ο καιρός της Hyperscreen,
που αποτελείται από τρεις ξεχωριστές οθόνες αφής που ελέγχονται με
φωνητικές εντολές. Ένα Tesla δεν έχει πλέον κανένα
κουμπί στο ταμπλό και στην κονσόλα, και η τάση αυτή
εξαπλώνεται γοργά – αν και κάποιοι κατασκευαστές επιμένουν, για να
κρατηθεί έστω κάποιος υποτυπώδης έλεγχος στους περισπασμούς του
οδηγού από το δρόμο (βλ. περισσότερα στο θέμα της Ασφάλειας).
Οι premium κατασκευαστές εξέλισσαν ήδη από τη δεκαετία του 2000
τις ψηφιακές τους οθόνες, οι οποίες ελέγχονταν αρχικά από έναν
μεγάλο περιστροφικό πολυλειτουργικό διακόπτη – όπως στα
συστήματα BMW iDrive και Audi MMI Touch. Σταδιακά όμως,
ίσως και για λόγους κόστους, την επόμενη δεκαετία οι περιστροφικοί
διακόπες, βολικοί όταν τους συνήθιζες και μάλλον λιγότερο
επικίνδυνοι, άρχισαν να εξαφανίζονται και οι λειτουργίες τους να
γίνονται απευθείας με την αφή στην οθόνη. Οι οθόνες αφής είχαν
αρχίσει να κυριαρχούν – αλλά ποιοί ήταν όλοι αυτοί οι πρωτόγνωροι
τεχνολογικοί καρποί που κυοφορούσαν; Πώς θα άλλαζαν την εμπειρία
της οδήγησης;
Το
internet των πραγμάτων
Μετά το πρώτο μονοφωνικό ραδιόφωνο του αυτοκινήτου το 1930, το
πρώτο κασσετόφωνο τη δεκαετία του ’70, το πρώτο CD-player του 1984
και την πρώτη θύρα USB που αναπαρήγαγε mp3 τη δεκαετία του 2000,
που ήταν το πιο cool πράγμα που εφευρέθηκε ποτέ, πλέον η οθόνη ήταν
σε θέση να κάνει streaming της μουσικής. Φυσικά, αυτό ήταν και το
λιγότερο από όλα. Με κομβικό σημείο την έκθεση ηλεκτρονικών
CES του Λας Βέγκας το 2010, ξεκίνησε η μεγάλη στροφή των
αυτοκινητοβιομηχανικών προς τη δημιουργία των δικών τους λογισμικών
και εφαρμογών για τις οθόνες των αυτοκινήτων τους. Η Ford με το
σύστημα Sync ή η ΚΙΑ με το UVO, μεταξύ σχεδόν όλων, πειραματίστηκαν
-με επιτυχία- στο χειρισμό των λογισμικών τους με φωνητικές
εντολές, εξέλιξαν την ασύρματη σύνδεση με κάθε είδους
smartphone για τις τηλεφωνικές κλήσεις μέσω Bluetooth,
εξέλιξαν κουμπιά στο τιμόνι για την υπαγόρευση εντολών ή γραπτών
μηνυμάτων, προσέφεραν ακόμα και πρόσβαση σε δημοφιλείς εφαρμογές
κινητών τηλεφώνων ή πέτυχαν τη μεταμόρφωση του smartphone σε κλειδί
για το χειρισμό από μακριά των κλειδαριών, του κλιματισμού και
πολλών άλλων.
Τέσσερα χρόνια μετά, το 2014, ήρθε μια ακόμα επανάσταση: το
Apple CarPlay. Μαζί με το Android Auto λίγο αργότερα, τα δύο
λογισμικά αυτά των κολοσσών της πληροφορικής πέτυχαν να
αντικατοπτρίζουν στην οθόνη του αυτοκινήτου όλες τις εφαρμογές που
υφίστανται στο smartphone, φυσικά σε πλήρη σύνδεση με το διαδίκτυο
– κι αυτό άνοιξε νέους, απάτητους δρόμους. Τίποτα πλέον δεν
εμπόδιζε την πρόσβαση σε οτιδήποτε, με εξαίρεση τις
δικλείδες ασφαλείας για εφαρμογές που θα ήταν επικίνδυνες εν
κινήσει, όπως τα παιχνίδια. Μπορούσε πια κανείς να καλύψει ένα
μεγάλο μέρος των αναγκών του, επιθυμιών του για την ακρίβεια, από
την οθόνη: αναζήτηση κοντινών σημείων ενδιαφέροντος, κλείσιμο
ραντεβού, επικοινωνία, streaming μουσικής και ταινιών εν στάσει,
και αμέτρητα ακόμα.
Κι έτσι, φτάσαμε σήμερα στις αποκαλούμενες over-the-air
ανανεώσεις. Επιγραμματικά, αυτός είναι ο τρόπος των
αυτοκινητοβιομηχανιών να κερδίζουν χρήματα από το
«internet-των-πραγμάτων» με αναβαθμίσεις που θα λαμβάνει online το
αυτοκίνητο. Ο χείμαρρος των over-the-air εφαρμογών που θα
ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια, και θα απεικονίζονται στις οθόνες,
θα είναι εφάμιλλος με εκείνες των smartphones. Καινούριοι καρποί
που ποτέ δεν έχει δει κανείς.
Πλοήγηση, οικονομία και
ασφάλεια
Πέραν της «συνδεσιμότητας» με τον παγκόσμιο ιστό της νέας μας
καθημερινής κουλτούρας προς το όραμα του πλήρους ελέγχου κάθε
δραστηριότητάς μας μέσα από μία οθόνη, η τεχνολογία που κατέκλυσε
την τελευταία δεκαετία τις κονσόλες των αυτοκινήτων προσέφερε και
μια αρκετά πιο ουσιώδη «συνδεσιμότητα». Την ανταλλαγή
πληφοριών μεταξύ των αυτοκινήτων μέσω της τεχνολογίας
Vehicle-to-vehicle (V2V). Η τεχνολογία αυτή συνδέει τα
συστήματα δορυφορικής πλοήγησης των αυτοκινήτων για να παρέχει σε
κάθε οδηγό κρίσιμες πληροφορίες – για παράδειγμα, αν μετά από μια
γρήγορη «τυφλή» στροφή παραμονεύουν σταθμευμένα αυτοκίνητα, ή αν
μπροστά μας στο δρόμο γίνονται έργα ή έχει συμβεί ατύχημα ή
διασχίζει το δρόμο ένας ηλικιωμένος. Είναι μια άλλη πτυχή
πρόληψης του ατυχήματος, αντίστοιχης σπουδαιότητας με τα
ηλεκτρονικά συστήματα υποβοήθησης. Η τεχνολογία V2V θα
βρει πολύ σύντομα, και φυσικά πέραν της ασφάλειας πληροφορεί τον
οδηγό και για τη live κίνηση στους δρόμους που θα κινηθεί, για πιο
«οικολογικές» διαδρομές χαμηλότερης κατανάλωσης καυσίμου, για
σημεία φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, και πολλά άλλα. Δεν είναι
υπερβολή να πει κανείς ότι τα συστήματα πλοήγησης τα τελευταία
χρόνια τελειοποιήθηκαν. Μάλιστα, κατασκευαστές όπως η Volvo
τοποθετούν στις οθόνες τους τους χάρτες Google Maps (μαζί με την
πλήρη σουίτα της Google), και φυσικά τόσο αυτοί όσο και οι Apple
Maps μπορούν να απεικονίζονται με τα Apple CarPlay και Android
Auto.
Το
-ακόμα πιο ψηφιακό- μέλλον
Ίσως, παρόλα αυτά, παρά τη διαρκή μεγέθυνση και πλήθυνση των
οθονών, να βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν είναι λίγα τα πρωτότυπα
των αυτοκινητοβιομηχανιών που παρουσιάζουν τις επόμενες ιδέες στο
infotainment: συγχρονισμός της κίνησης των αυτοκινήτων μέσω
του GPS του συστήματος πλοήγησης, οθόνες στα πίσω
παράθυρα, εσωτερικά που μεταμορφώνονται σε σαλόνια ή κρεβατοκάμαρες
με θέσεις που μετακινούνται και -ήδη- κατασκευασμένα από οικολογικά
υλικά, περιμετρικές οθόνες προβολής ταινιών σε αυτοκίνητα που θα
κινούνται αυτόνομα, και πολλές ακόμα. Όρεξη να έχουμε να
βλέπουμε.
