Περίπου 59 εκατομμύρια ψηφοφόροι, εκ των οποίων 2,3 εκατομμύρια νέοι που ψηφίζουν για πρώτη φορά, προσέρχονται από το πρωί στις κάλπες στη Γερμανία, προκειμένου να εκλέξουν τη νέα κυβέρνησή τους.
Πρόκειται ίσως για από τις πιο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς δεν θα καθορίσουν μόνο το μέλλον της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, αλλά και τις προοπτικές για ολόκληρη την ήπειρο η οποία παλεύει με υπαρξιακά ζητήματα, την ώρα που η κυβέρνηση Τραμπ καθιστά σαφές σε κάθε τόνο ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ δεν θα διαρκέσουν «για πάντα».
Η ασθμαίνουσα γερμανική οικονομία αποτέλεσε σημαντικό σημείο συζήτησης μεταξύ των επικριτών της κυβέρνησης του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς κατά τη διάρκεια της τελευταίας προεκλογικής εκστρατείας — αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν ότι μια νέα ηγεσία μπορεί να μην ανατρέψει αυτές τις εξελίξεις.
Σταθερό φαβορί για τη θέση του καγκελάριου, είναι ο Χριστιανοδημακράτης, Φρίντριχ Μερτς, αν και θα χρειαστεί να συνεργαστεί με κάποιο ή κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης, ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία ο Μερτς δεν απέφυγε να επικρίνει τις οικονομικές πολιτικές του Σολτς και να τις συνδέσει με την «θλιβερή κατάσταση» της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης. Και εμμένει ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του θα έδινε στην οικονομία την ώθηση που χρειάζεται.
Ωστόσο, ειδικοί που μίλησαν στο CNBC για το θέμα εμφανίστηκαν λιγότερο σίγουροι.
«Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος η Γερμανία να αποκτήσει ένα ανανεωμένο οικονομικό μοντέλο μετά τις εκλογές, αλλά όχι ένα ολοκαίνουργιο μοντέλο που θα κάνει τον ανταγωνισμό να ζηλεύει», δήλωσε στο CNBC ο Κάρστεν Μπρζέσκι, παγκόσμιος επικεφαλής macro της ING.
Η οικονομική ατζέντα CDU/CSU
Το CDU, το οποίο σε ομοσπονδιακό επίπεδο συνδέεται με το περιφερειακό αδελφό κόμμα τη Χριστιανοκοινωνική Ένωση, τρέχει με ένα «τυπικό οικονομικό συντηρητικό πρόγραμμα», είπε ο Μπρζέσκι.
Σύμφωνα με τα στελέχη του CDU/CSU περιλαμβάνει περικοπές εισοδήματος και εταιρικών φόρων, λιγότερες επιδοτήσεις και λιγότερη γραφειοκρατία, αλλαγές στα κοινωνικά επιδόματα, απορρύθμιση, στήριξη της καινοτομίας, νεοφυείς επιχειρήσεις και τεχνητή νοημοσύνη και ενίσχυση των επενδύσεων μεταξύ άλλων πολιτικών.
«Τα αδύναμα σημεία των θέσεων είναι ότι το CDU/CSU δεν είναι πολύ ακριβές σχετικά με το πώς θέλει να αυξήσει τις επενδύσεις σε υποδομές, ψηφιοποίηση και εκπαίδευση. Η πρόθεση είναι εκεί, αλλά οι λεπτομέρειες δεν είναι», υποστήριξε ο Μπρζέσκι, σημειώνοντας ότι η ένωση φαίνεται να στοχεύει να αναβιώσει το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας χωρίς να το αναθεωρήσει πλήρως.
«Είναι ακόμα ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που προσποιείται ότι η αλλαγή μπορεί να συμβεί χωρίς πόνο», είπε.
Από την πλευρά της η Geraldine Dany-Knedlik, επικεφαλής προβλέψεων στο ερευνητικό ινστιτούτο DIW Βερολίνου, σημείωσε ότι το CDU επιδιώκει επίσης να επιτύχει αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της τάξης του 2% μέσω του δημοσιονομικού και οικονομικού του προγράμματος που ονομάζεται «Ατζέντα 2030».
Αλλά η επίτευξη τέτοιων επιπέδων οικονομικής επέκτασης στη Γερμανία «φαίνεται μη ρεαλιστική», όχι μόνο προσωρινά, αλλά και μακροπρόθεσμα, είπε στο CNBC.
Η βουτιά στο ΑΕΠ
Το ΑΕΠ της Γερμανίας μειώθηκε τόσο το 2023 όσο και το 2024. Οι πρόσφατες τριμηνιαίες μετρήσεις για την ανάπτυξη κινούνται επίσης στα πρόθυρα μιας τεχνικής ύφεσης, η οποία μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί ελάχιστα. Η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,2% το τέταρτο τρίμηνο, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με την τελευταία ανάγνωση .
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αντιμετωπίζει πιέσεις σε βασικούς κλάδους όπως ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας, ζητήματα υποδομής όπως το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας και κατασκευαστική κρίση.
Η Dany-Knedlik επισήμανε επίσης το λεγόμενο φρένο χρέους, έναν μακροχρόνιο δημοσιονομικό κανόνα που κατοχυρώνεται στο σύνταγμα της Γερμανίας, ο οποίος περιορίζει το μέγεθος του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ελλείμματος και το ύψος του χρέους που μπορεί να αναλάβει η κυβέρνηση.
Το εάν η ρήτρα πρέπει να αναθεωρηθεί ή όχι ήταν ένα μεγάλο μέρος της δημοσιονομικής συζήτησης ενόψει των εκλογών. Ενώ το CDU ιδανικά δεν θέλει να αλλάξει το φρένο χρέους, ο Μερτς είπε ότι μπορεί να είναι ανοιχτός σε κάποια μεταρρύθμιση.
«Η ουσιαστική αύξηση των προοπτικών ανάπτυξης χωρίς αύξηση του χρέους φαίνεται επίσης μάλλον απίθανη», σχολιάζει η Dany-Knedlik του DIW, προσθέτοντας ότι, εάν οι δημόσιες επενδύσεις αυξηθούν εντός των ορίων του φρένου χρέους, οι σημαντικές αυξήσεις φόρων θα ήταν αναπόφευκτες.
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος ανάπτυξης 2% πρέπει να επιτευχθεί μέσα σε μια νομοθετική περίοδο 4 ετών, η Ατζέντα 2030 σε συνδυασμό με τη στάση των συντηρητικών απέναντι στο φρένο χρέους είναι περισσότερο μια λίστα επιθυμιών παρά ένα απλό πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης», εξήγησε.
Συγκρατημένη αισιοδοξία
Η Franziska Palmas, ανώτερη οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Capital Economics, βλέπει κάποια οφέλη από τα σχέδια της ένωσης CDU-CSU, λέγοντας ότι πιθανότατα θα ήταν «θετικά» για την οικονομία. Προειδοποίησε ωστόσο, ότι αυτά θα είναι περιορισμένα.
«Οι φορολογικές περικοπές θα υποστήριζαν τις καταναλωτικές δαπάνες και τις ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά το αδύναμο κλίμα σημαίνει ότι οι καταναλωτές μπορεί να εξοικονομήσουν σημαντικό μέρος του πρόσθετου εισοδήματός τους μετά τους φόρους και οι εταιρείες μπορεί να είναι απρόθυμες να επενδύσουν», είπε στο CNBC.
Επεσήμανε παράλληλα, ότι δεν θα βγουν όλοι νικητές από τις νέες πολιτικές. Οι περικοπές του φόρου εισοδήματος θα ωφελούσαν τα νοικοκυριά μεσαίου και υψηλότερου εισοδήματος περισσότερο από εκείνα με χαμηλότερο εισόδημα, τα οποία θα επηρεάζονταν επίσης από πιθανές μειώσεις των κοινωνικών παροχών.
Πηγή: ΟΤ
