Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε όλες τις μεγάλες καταναλωτικές αγορές, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου οι τιμές έχουν εκτοξευθεί κατά περισσότερο από 160% σε σχέση με αυτήν την περίοδο πέρυσι.
Οι ψυχρότεροι χειμώνες στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη έχουν διαγράψει όλα τα πλεονάζοντα αποθέματα που αποθηκεύτηκαν μετά τους δύο προηγούμενους ηπιότερους χειμώνες.
Στην Ευρώπη, το τέλος των ρωσικών ροών διαμετακόμισης φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας σταμάτησε την 1η Ιανουαρίου, ωθώντας την ήπειρο να αγοράσει περισσότερο LNG και να προετοιμαστεί για μια πιο έντονη περίοδο αναπλήρωσης μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου, καθώς τα αποθέματα είναι επί του παρόντος περίπου 35% χαμηλότερα σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2024.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κύματα ψύχους τόσο τον Ιανουάριο όσο και τον Φεβρουάριο αύξησαν τη ζήτηση για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η υψηλότερη κατανάλωση συνδυάζεται πλέον με τη χαμηλότερη παραγωγή των τελευταίων μηνών, με τις εταιρείες φυσικού αερίου να περιορίζουν την παραγωγή ως απάντηση στις χαμηλές τιμές που καταγράφηκαν στις αρχές του περασμένου έτους.
Η μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη ζήτηση στην Ευρώπη για αναπλήρωση αποθεμάτων πριν από την 1η Νοεμβρίου 2025, αναμένεται να στηρίξει τις τιμές όλο το καλοκαίρι και να επεκτείνει την τρέχουσα κατάσταση στις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου.
Αναλυτές εκτιμούν ότι, οι τιμές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη πρόκειται να παραμείνουν υψηλές ακόμη και μετά το τέλος της περιόδου θέρμανσης στο βόρειο ημισφαίριο, καθώς η Ευρώπη θα χρειαστεί να αποθηκεύσει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου ενόψει του επόμενου χειμώνα. Και το μεγαλύτερο μέρος αυτού θα προέλθει από εισαγωγές LNG, κυρίως από τις ΗΠΑ.
Κοντά στα 50 δολάρια το TTF
Οι τιμές για το ολλανδικό TTF Natural Gas Futures, το σημείο αναφοράς για τις συναλλαγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, υποχώρησαν την περασμένη εβδομάδα, αλλά έφθασαν σε υψηλό δύο ετών νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Σήμερα κινούνται πτωτικά λίγο πάνω από τα 46 ευρώ/μεγαβατώρα, ωστόσο τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης παραμένουν κλειδωμένα πάνω από τα 47 ευρώ για κάθε μήνα μέχρι και τον Σεπτέμβριο.
Όπως επισημαίνει το oilprice.com σε ανάλυσή του ο πρώτος «σωστός χειμώνας» στην Ευρώπη με παρατεταμένες περιόδους κρύου από την ενεργειακή κρίση του 2022 εξαντλεί τα αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ, τα οποία έχουν πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από την κρίση για αυτήν την εποχή.
Προσωρινή υποχώρηση
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη παραμένουν υψηλές παρά την υποχώρησή τους την περασμένη εβδομάδα εν μέσω εικασιών για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Οι τιμές στην προθεσμιακή καμπύλη για τους καλοκαιρινούς μήνες είναι επίσης πολύ υψηλότερες από ό,τι τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς η ταχύτατη εξάντληση των αποθεμάτων σημαίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερη και πιο δαπανηρή προσπάθεια για την αναπλήρωση των επιπέδων αποθήκευσης ενόψει του χειμώνα 2025/2026.
Σήμερα 24 Φεβρουαρίου, τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ είναι στο 40%, σύμφωνα με δεδομένα από την Gas Infrastructure Europe. Αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από περίπου το 60% της πλήρους χωρητικότητας αποθήκευσης την ίδια περίοδο πέρυσι.
Η μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη ζήτηση στην Ευρώπη για αναπλήρωση αποθεμάτων πριν από την 1η Νοεμβρίου 2025, αναμένεται να στηρίξει τις τιμές όλο το καλοκαίρι και να επεκτείνει την τρέχουσα κατάσταση στις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου.
«Η εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ για πλήρωση αποθηκευτικών χώρων πριν από την έναρξη του επόμενου χειμώνα θα απαιτήσει πολύ μεγαλύτερες εισροές φυσικού αερίου από ό,τι τα προηγούμενα δύο χρόνια, αυξάνοντας την έκκληση της Ευρώπης στις παγκόσμιες αγορές LNG και αυστηροποιώντας τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς», ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) σε σχόλιο την περασμένη εβδομάδα.
Η εικόνα στις ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί φέτος λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, αλλά του γεγονότος ότι -όπως και στην Ευρώπη- τα αποθέματα αδειάζουν με ταχύτατους ρυθμούς. Οι εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες οδήγησαν επίσης σε παγώματα σε ορισμένες περιοχές που παράγουν φυσικό αέριο, μειώνοντας περαιτέρω το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης.
Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι εξαγωγές ρεκόρ του LNG, με αποτέλεσμα οι τιμές του φυσικού αερίου να έχουν το πιο καυτό commodity στις ΗΠΑ μέχρι στιγμής φέτος. Από τον περασμένο Φεβρουάριο οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 160%, με τα περισσότερα κέρδη να καταγράφονται τους τελευταίους τρεις χειμερινούς μήνες.
Οι καθαρές αναλήψεις από την αποθήκευση ήταν πάνω από το μέσο όρο τις τελευταίες εβδομάδες και μέχρι την εβδομάδα που έληξε στις 19 Φεβρουαρίου, τα αποθέματα φυσικού αερίου ήταν 5% χαμηλότερα από τον μέσο όρο της πενταετίας και 16% χαμηλότερα από πέρυσι το αντίστοιχο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τα τελευταία εβδομαδιαία στοιχεία από την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA).
Λόγω της αυξημένης κατανάλωσης και της σχετικά σταθερής παραγωγής στο υπόλοιπο του πρώτου τριμήνου του 2025, η EIA αναμένει ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στο τέλος της περιόδου στις 31 Μαρτίου θα είναι 4% κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας.
Οι προκλήσεις της αποθήκευσης
Το δίκτυο των χώρων αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική ασπίδα απέναντι στους κραδασμούς προσφοράς και στις αυξήσεις των τιμών.
Το αν η ΕΕ θα επιστρέψει στην εισαγωγή φυσικού αερίου μέσω ρωσικών αγωγών μένει να φανεί.
Καθώς η Μόσχα ασκούσε πιέσεις στη ροή του φυσικού αερίου μέσω των αγωγών της, η ΕΕ κατάφερε μέχρι στιγμής να αποφύγει μια χειμερινή κρίση εφοδιασμού περιορίζοντας τη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου και ενισχύοντας τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, ακόμη και τη Ρωσία.
Ωστόσο, οι προκλήσεις για το 2025 είναι πολλές, και τα δεδομένα έχουν αλλάξει: οι αντίξοες καιρικές συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα οι αποθήκες στην Ευρώπη να αδειάζουν με ταχύτατους ρυθμούς και οι εποχικές διαφορές τιμών αντιστρέφονται, καθιστώντας πιο δαπανηρή την αναπλήρωση των αποθεμάτων το καλοκαίρι.
Εάν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, θα μπορούσε να αναζωογονήσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω αυτής της οδού προς την Ευρώπη. Το αν η ΕΕ θα επέστρεφε στην εισαγωγή φυσικού αερίου μέσω ρωσικών αγωγών μένει να φανεί.
Γιατί άλλαξε η προσέγγιση της Ευρώπης στην αποθήκευση φυσικού αερίου;
Η ενεργειακή κρίση που πυροδότησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε την ΕΕ να εισαγάγει νομικά δεσμευτικούς στόχους για την αποθήκευση φυσικού αερίου σε ολόκληρο το μπλοκ από το 2022. Αυτό έγινε για να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Με βάση το πλαίσιο αυτό, οι αποθήκες πρέπει να είναι γεμάτες κατά 90% έως την 1η Νοεμβρίου και υπάρχουν επίσης ενδιάμεσα ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν τον Φεβρουάριο, τον Μάιο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο. Οι ενδιάμεσοι στόχοι ποικίλλουν ανά κράτος μέλος, ανάλογα με το μέγεθος των δεξαμενών αποθήκευσης και τα επίπεδα κατανάλωσης.
Στα χρόνια μετά την εισβολή στην Ουκρανία, έχουν συναφθεί συμφωνίες με εναλλακτικούς προμηθευτές φυσικού αερίου και η ΕΕ φαίνεται αποφασισμένη να μην επιστρέψει στο ίδιο επίπεδο εξάρτησης από τη Μόσχα.
Εκτός στόχων…
Ορισμένες χώρες δεν πέτυχαν τους στόχους τους τον Φεβρουάριο του 2025. Το μπλοκ δεν έχει ακόμη τιμωρήσει ένα μέλος για αποτυχία εκπλήρωσης των στόχων του, αλλά ο κανονισμός της ΕΕ αναφέρει ότι «μια ουσιαστική και διαρκής απόκλιση» θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάληψη δράσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι δεν τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Η πενταετής συμφωνία που επέτρεπε στο ρωσικό φυσικό αέριο να διέρχεται μέσω της Ουκρανίας και στην Ευρώπη έληξε στα τέλη του 2024. Πριν από τη λήξη της συμφωνίας, η διαδρομή αντιπροσώπευε λιγότερο από το 5% των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο, από πάνω από 15% στην αρχή της συμφωνίας. Η Μόσχα δεν έκλεισε εντελώς τις στρόφιγγες στην περιοχή. Το ρωσικό αέριο εξακολουθεί να ρέει μέσω της γραμμής TurkStream μέσω της Τουρκίας.
Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καταφέρει να μεσολαβήσει για μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, υπάρχει πιθανότητα να αναβιώσει η συμφωνία διαμετακόμισης. Αλλά είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την Ευρώπη να επιστρέψει στο επίπεδο των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου που βλέπονταν πριν από τον πόλεμο.
