Με το κόστος στέγασης στην Ελλάδα να αυξάνεται με υπερδιπλάσια ταχύτητα από τον πληθωρισμό η κυβέρνηση «στριμώχνεται» να βρει λύση χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία μέχρι σήμερα. Η έναρξη της δημόσιας συζήτησης για μεταρρυθμίσεις στη φορολογία ακινήτων εντάσσεται στην προσπάθεια να δοθούν κίνητρα για να περιοριστεί η στεγαστική κρίση με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) να καταθέτει τις κυριότερες προτάσεις της οι οποίες μεταξύ των άλλων «αποβλέπουν κατά προτεραιότητα στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών για εκμίσθωση».
Αναζητούνται κίνητρα για να περιοριστεί η στεγαστική κρίση
Σε συνάντηση του προεδρείου της με τον αρμόδιο υφυπουργό Γιώργο Κώτσηρα ανέλυσε τις προτάσεις της οι οποίες αφορούν στη φορολογία εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ, στις δαπάνες αναβάθμισης ακινήτων, στην επέκταση του αφορολογήτου των γονικών παροχών στις «κληρονομικές συμβάσεις», στα μέτρα για τη διάσωση των διατηρητέων κτιρίων και στην αυτοτελή φορολόγηση των μισθωμάτων των κοινοχρήστων χώρων πολυκατοικιών και άλλα επίκαιρα θέματα.
Ένας στους δυο θεωρεί ανέφικτη την αγορά κατοικίας
Η κατοικία στην Ελλάδα αποτελεί εδώ και χρόνια ένα βασικό κοινωνικό αγαθό όμως με το πέρασμα των χρόνων το σκηνικό έχει αλλάξει άρδην. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα το 54% θεωρεί την αγορά μη εφικτή και το 70% δηλώνει ότι τα ενοίκια δεν είναι προσιτά σε σχέση με τους μισθούς.
Παρατηρούνται δομικά προβλήματα όπως: Γήρανση του αποθέματος: Το 64% των κατοικιών είναι άνω των 30 ετών. Η ανακαίνιση είναι συχνά οικονομικά ανέφικτη ή καθυστερεί. Υψηλό κόστος κατασκευής: Η αύξηση των τιμών υλικών και ενέργειας (ιδίως το 2022) αύξησε το συνολικό κόστος ανέγερσης νέων κατοικιών.Περιορισμένη κατασκευαστική δραστηριότητα (2010–2020): Η κρίση μείωσε δραστικά τις νέες οικοδομές. Αν και οι οικοδομικές άδειες αυξάνονται από το 2016, η προσφορά δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση.
Οι προτάσεις
Ένα πάγιο αίτημα των εκπροσώπων των ιδιοκτητών – εκμισθωτών ακινήτων είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών με την ΠΟΜΙΔΑ να περιλαμβάνει στις τρεις πρώτες από τις οκτώ προτάσεις κίνητρα που «θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της προσφοράς κατοικιών για εκμίσθωση».
Αναλυτικά:
- Εξομοίωση των φορολογικών κλιμακίων και των συντελεστών φορολογίας των μισθωμάτων με τις άλλες δύο κλίμακες φορολογίας φυσικών προσώπων, και ιδίως με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων/ελευθέρων επαγγελματιών.
- Τριετής φοροαπαλλαγή κενών κατοικιών κλπ.: Για να αποδώσει στην αγορά μεγάλο αριθμό κατοικιών προς εκμίσθωση, το σημαντικό αυτό μέτρο χρειάζεται άμεσα:
– Μείωση του χρόνου κενότητας της κατοικίας από την τριετία στο 18μηνο,
– Απάλειψη της τριετίας ως ελάχιστου ορίου διάρκειας της μίσθωσης ώστε να μην αποκλείονται ως ενοικιαστές εκείνοι που έχουν την μεγαλύτερη δυσκολία εύρεσης κατοικίας ήτοι εποχιακό προσωπικό, αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, αγροτικοί ιατροί, στελέχη στρατού και σωμάτων ασφαλείας κλπ.
– Διαγραφή της διάταξης περί απώλειας της φοροαπαλλαγής αν κενωθεί η κατοικία κατά τη διάρκεια της μισθωτικής τριετίας, για να μην είναι ο εκμισθωτής «όμηρος» του ενοικιαστή.
- Δαπάνες αναβάθμισης ακινήτων: Άμεση έκδοση ΚΥΑ για τους όρους επιδότησης των δαπανών εργασιών και υλικών έτους 2025, ποσού έως 16.000€.
- Κατάργηση κάθε μορφής συμπληρωματικού φόρου στον ΕΝΦΙΑ, έκπτωση 3% στην εφάπαξ εξόφλησή του. Όχι στην διαχείριση και είσπραξή του από τους Δήμους.
- Επέκταση του αφορολογήτου των 800.000€ στην κληρονομική διαδοχή και στις νέες εν ζωή «κληρονομικές συμβάσεις». Κατάργηση του φόρου διανομής ακινήτων μεταξύ εξ αδιαιρέτου συγκληρονόμων έως και δευτέρου βαθμού.
- Πλήρης απαλλαγή των διατηρητέων κτιρίων από ΕΝΦΙΑ και μέτρα φοροελάφρυνσης των ιδιοκτητών τους για το κόστος αποκατάστασής τους.
- Δυνατότητα αναβολής φορολόγησης της ανείσπρακτης αποζημίωσης χρήσης ακινήτου.
- Αυτοτελής φορολόγηση πολυκατοικιών για τα μισθώματα των κοινοχρήστων χώρων τους.
Σε πτώση η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα
Θα πρέπει να σημειωθεί πως πάνω από τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων ζουν σε ιδιόκτητες κατοικίες. Στην Ελλάδα το ποσοστό ιδιοκατοίκησης μειώνεται σταθερά, έχοντας φτάσει το 2023 σε ιστορικό χαμηλό, κάτω από 70% ενώ στην Αθήνα εκτιμάται ότι είναι ακόμα χαμηλότερα, στο 64%. Μεγάλο μέρος των πολιτών δυσκολεύεται να αγοράσει ή να νοικιάσει σπίτι χωρίς να διαθέτει δυσανάλογο μέρος του εισοδήματός του. Η αντιμετώπιση απαιτεί συνδυασμένες παρεμβάσεις στην προσφορά, την αναβάθμιση του αποθέματος και στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές.
