Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ), ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, που στη χώρα μας τσαλαπατιέται βάναυσα. Αυτό δεν το αποδεικνύουν μόνο οι μακάβριες λίστες των εργατικών δυστυχημάτων και ατυχημάτων αλλά και η απαξίωση των μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου.
Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα του φρικτού δυστυχήματος στη Ρόδο, με θύμα 65χρονο ξενοχοδοϋπάλληλο που συνεθλίβη από πρέσα επαγγελματικού πλυντηρίου. Δύο εβδομάδες αργότερα, όπως καταγγέλλει η οικογένεια του νεκρού και ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρόδου, δεν έχει πάει ακόμα αρμόδιος επιθεωρητής να διενεργήσει τεχνικό έλεγχο.
Η Ρόδος, όπως και όλα τα Δωδεκάνησα, δεν έχει καν Τεχνική Επιθεώρηση Εργασίας (τμήμα Ασφάλειας και Υγείας) και υπάγεται στην αρμόδια διεύθυνση του Πειραιά, όπως και η Δυτική Αττική. Στις επανειλημμένες διαμαρτυρίες των εργαζομένων για την απουσία ελέγχων η πάγια απάντηση που δίνεται είναι ότι δεν υπάρχουν κονδύλια για τη μετάβαση των κλιμακίων του πρώην ΣΕΠΕ από τον Πειραιά στα νησιά!
Τα παραπάνω ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΣΕΤΕΕ), γραμματέας ΥΑΕ της ΓΣΕΕ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στους πρώτους τέσσερις μήνες του 2025 έχουν καταγραφεί 64 νεκροί σε ώρα δουλειάς και 101 σοβαρά εργατικά ατυχήματα.
Ψηφιοποίηση και εργασία
Θεωρητικά η σημερινή παγκόσμια ημέρα είναι αφιερωμένη στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και των κινδύνων της ψηφιακής μετάβασης στους εργασιακούς χώρους. Πρόκειται για ένα από τα τρία επίκαιρα ζητήματα υγείας και ασφάλειας στα οποία εστιάζουν οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς θεσμοί, μαζί με την κλιματική αλλαγή και τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία.
«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει προτεραιότητα να αντιμετωπιστούν ούτε καν παραδοσιακοί κίνδυνοι στην ΥΑΕ, πόσο μάλλον οι ψηφιακοί», διαπίστωσε με θλίψη ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ. Μολονότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων έχουν ενσωματώσει ψηφιακές τεχνολογίες, o δυνητικός αντίκτυπος από τη χρήση τους στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, αναλύεται σε λιγότερους από ένας στους τέσσερις χώρους εργασίας στην ΕΕ.
Μολονότι οι ψηφιακές τεχνολογίες και η αυτοματοποίηση θεωρητικά μπορούν να κάνουν τη ζωή και τη δουλειά μας πιο εύκολη, οι κίνδυνοι είναι πολλαπλοί. Μεταξύ τους αναφέρονται τα εξής:
- Ψηφιακή παρακολούθηση, απώλεια αυτονομίας, εντατικοποίηση της εργασίας και άσκηση πίεσης για την επίτευξη συγκεκριμένων επιπέδων απόδοσης.
- Οι εργασίες μεσαίου διοικητικού επιπέδου αντικαθίστανται από αλγόριθμους που κατανέμουν εργασίες στους εργαζομένους και παρακολουθούν την απόδοσή τους.
- Απομόνωση εργαζομένων, αύξηση εικονικών αλληλεπιδράσεων και απώλεια υποστήριξης από συναδέλφους.
- Εσφαλμένες ή άδικες αποφάσεις για τους εργαζομένους λόγω των αυτοματοποιημένων ή ημιαυτόματων διαδικασιών στις οποίες χρησιμοποιούνται δεδομένα και/ή λογισμικό που περιέχουν λάθη.
Αλγοριθμικό μάνατζμεντ
Οι κίνδυνοι αντιμετωπίζονται από την υιοθέτηση μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης, όπου ο εργαζόμενος ελέγχει τα συστήματα και όχι εκείνα τον εργαζομενο. Προϋπόθεση είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων στην ενημέρωση – από τους εργοδότες και τα διευθυντικά στελέχη μέχρι τους εργαζόμενους και τα σωματεία τους, με διαφάνεια και λογοδοσία.
«Το αλγοριθμικό μάνατζμεντ είναι ο μεγαλύτερος αφανής κίνδυνος. Για παράδειγμα μια απλή αλλαγή του αλγόριθμου για ομάδα διανομέων – π.χ. από πέντε αποστολές σε μισή ώρα σε ακτίνα δύο τετραγωνικών χιλιομέτρων να γίνουν επτά αποστολές σε 25 λεπτά σε τέσσερα τ.χλμ. ΄Όλοι καταλαβαίνουμε πόσο επικίνδυνο είναι αυτό, για την οδική ασφάλεια και την ασφάλεια των ΄ιδιων των εργαζομένων», είπε χαρακτηριστκά ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ.
Ανεξάρτητη Έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ
Ο κορμός της συνέντευξης Τύπου αφιερώθηκε στην επικαιροποιημένη ανεξάρτητη έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ για την καταγραφή των εργατικών δυστυχημάτων, με αναλυτικά στοιχεία ανά περιφέρεια, ηλικία, φύλο, επαγγελματικό κλάδο, για ημεδαπούς και αλλοδαπούς εργαζόμενους.
Ένα από τα συμπεράσματα που σοκάρουν, είναι ότι αυξάνονται συνεχώς οι θάνατοι ανθρώπων άνω των 60 ετών – ή ακόμα και σε ηλικία πολύ μετά το όριο συνταξιοδότησης. Η παράταση του εργάσιμου βίου και η επιστροφή των συνταξιούχων στη δουλειά, πολλαπλασιάζει και τους επαγγελματικούς κινδύνους για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, ιδίως σε επικίνδυνα επαγγέλματα.
Το 2024, σε σύνολο 149 εργατικών δυστυχημάτων, τα 40 αφορούσαν εργαζόμενους άνω των 60 ετών – ποσοστό 32,26%. Φέτος μέσα σε τέσσερις μήνες έχουν καταγραφεί 20 θάνατοι ηλικιωμένων εργαζομένων, ποσοστό 37,5%. Ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος, αφού σε
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι οι θάνατοι των αλλοδαπών εργαζομένων υποκαταγράφονται συστηματικά, ακόμα περισσότερο και από των ντόπιων.
Άγνοια επικρατεί στις επίσημες υπηρεσίες του κράτους για το τι συμβαίνει στον αγροτικό τομέα, που έχει και τα περισσότερα ατυχήματα και δυστυχήματα.
Εκεί όμως που πραγματικά βρισκόμαστε σε μαύρο σκοτάδι είναι στο θέμα των επαγγελματικών ασθενειών. Όπως ειπώθηκε δεν έχει γίνει στη χώρα μας πρόσφατα καμία σοβαρή επιδημιολογική μελέτη από τους θεσμούς του υπουργείου Εργασίας, ώστε να υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τις επαγγελματικές νόσους και να μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Καμπανάκι από την Κομισιόν
Η απουσία αξιόπιστων στατιστικών είναι και ένα από τα θέματα που έθιξε η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας σε υπόμνημα προς την κυβέρνηση, το οποίο η ΟΣΕΤΕΕ χαρακτήρισε «κόλαφο». Αντίστοιχες πληροφορίες αναφέρουν ότι και η Κομισιόν ζητά επειγόντως εξηγήσεις για τα στατιστικά στοιχεία για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.
«Αν δείτε τις επίσημες στατιστικές η Ελλάδα παρουσιάζεται σαν εργασιακός παράδεισος, στα ίδια επίπεδα με τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Δανία, σε θέματα εργατικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων. Αυτό κίνησε και τις υποψίες της Κομισιόν», δήλωσε ο κ. Στοϊμενίδης,
Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία αντίδραση από το υπουργείο Εργασίας για την αποκλιση των επίσημων στατιστικών από τις ανεξάρτητες έρευνες της ΟΣΕΤΕΕ. Σε επίπεδο κοινοβουλευτικού ελέγχου έχει ειπωθεί ότι ακολουθείται η τυπική μέθοδο καταγραφής – η οποία όμως αποκλείει πολύ μεγάλες μερίδες του πληθυσμού, π.χ. εργαζόμενους με μπλοκάκι, ανασφάλιστους κ.ά.
«Όμως το θέμα δεν είναι μόνο η καταγραφή. Το θέμα είναι η πρόληψη. Στην υπόλοιπη Ευρώπη υπάρχει ως κεντρικός πυλώνας ο εκμηδενισμός των θανάτων την εργασία – το Vision Zero. Στη χώρα μας αντιθέτως η κατάσταση χειροτερεύει», κατέληξε ο κ. Στοϊμενίδης.
Δείτε ολόκληρη την έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ EΔΩ
