Η επίτευξη πιθανής εμπορικής συμφωνίας είναι ο στόχος των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας στη Γενεύη αυτό το Σαββατοκύριακο και οι λέξεις-κλειδί των εξελίξεων μπορεί να είναι «σπάνιες γαίες». Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, ο στόχος των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ είναι κάτι περισσότερο από την αλλαγή των εμπορικών πρακτικών της Κίνας, που έχουν δημιουργήσει μεταξύ τους τεράστιο εμπορικό έλλειμμα και δυσκολεύουν την πρόσβαση των αμερικανικών προϊόντων στις παγκόσμιες αγορές, καθώς δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις χαμηλές τιμές.
Στόχος να αποκλιμακωθεί η πίεση από την έλλειψη σπάνιων γαιών
Την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ άφηνε ανοιχτή μια μείωση των δασμών στα κινεζικά προϊόντα στο 80%, από 145% στο οποίο έφτασαν κατά την κορύφωση της σύγκρουσης με το Πεκίνο, με τεράστιες συνέπειες για την οικονομία, ελπίζοντας σε μια αντίστοιχη κίνηση καλής θέλησης από την Κίνα, το αμερικανικό οικονομικό πρακτορείο αναφέρει ότι μεταξύ των στόχων της αμερικανικής διαπραγματευτικής αποστολής είναι να «αποσυμφωρήσει» την πίεση στην οικονομία από την έλλειψη των κρίσιμων αυτών ορυκτών για πολλούς τομείς της βιομηχανίας, ειδικά της υψηλής τεχνολογίας.
Ο Σκοτ Μπέσεντ είναι ο βασικός διαπραγματευτής των ΗΠΑ
Οι σπάνιες γαίες, στις οποίες είναι πλούσιο το υπέδαφος της Κίνας, χρησιμοποιούνται σε μεγάλη γκάμα προϊόντων: Από τους φακούς των φωτογραφικών μηχανών και των κινητών τηλεφώνων, μέχρι τα ηχεία, τα μικρόφωνα και τις οθόνες, τις μπαταρίες συσκευών υψηλής τεχνολογίας, τις σύγχρονες τηλεοράσεις, τους μαγνήτες, ανεμογεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες, αλλά και τους ημιαγωγούς, οι οποίοι είναι απαραίτητη στη βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων κ.λπ.
Στην Κίνα βρίσκονται 44 εκατ. τόνοι σπάνιων γαιών
Σύμφωνα με εκτίμηση του 2024 από τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, σε όλο τον κόσμο υπάρχουν κοιτάσματα 110 εκατ. τόνων σπάνιων γαιών. Από αυτά, τα 44 εκατ. βρίσκονται στην Κίνα.
Επιπλέον, η Κίνα, με τις εξορυκτικές δυνατότητες που διαθέτει, είναι η φθηνότερη και πιο εύκολη λύση, λειτουργώντας σχεδόν ως μονοπώλιο.
Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση προμηθεύονται σπάνιες γαίες κυρίως από την Κίνα, προσπαθώντας ωστόσο να ενισχύσουν τη δική τους παραγωγή και να ανακυκλώνουν ό,τι χρησιμοποιούν, με σκοπό να μειώσουν την εξάρτηση από το Πεκίνο.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο αποκορύφωμα της εμπορικής διένεξης μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας, κατά την προηγούμενη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, το 2019, στην Κίνα υπήρχαν φωνές που ζητούσαν τη μείωση των εξαγωγών σπάνιων γαιών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αντίμετρο στις αμερικανικές κυρώσεις.
Αβάσιμες εικασίες;
Προς το παρόν, τόσο το Υπουργείο Οικονομικών όσο και το γραφείο του Εμπορικού Εκπροσώπου των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, ο οποίος συμμετέχει στις συνομιλίες με τον υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, αρνήθηκαν να σχολιάσουν. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κους Ντεσάι, σχολίασε το δημοσίευμα του Bloomberg: «Ο μόνος στόχος της κυβέρνησης με αυτές τις συνομιλίες είναι να προωθήσει την οικονομική ατζέντα του Προέδρου Τραμπ “Πρώτα η Αμερική Πρώτα”, με στόχο δίκαιες και αμοιβαίες εμπορικές σχέσεις. Οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τους “στόχους” των συζητήσεων για τους δασμούς είναι αβάσιμες εικασίες».
Ουκρανία και Γροιλανδία
Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις σπάνιες γαίες πολύ πριν αρχίσει να ανακοινώνει τους δασμούς που έχουν επιβληθεί σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Η συμφωνία του με την Ουκρανία, σχεδόν αποικιακού τύπου, η οποία υπεγράφη πριν από λίγες ημέρες, έχει στο επίκεντρό της την «προτιμησιακή» θέση των ΗΠΑ στην εξόρυξη των σπάνιων αυτών ορυκτών.
Από την επίσκεψη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στη Γροιλανδία, Τζ. Ντ. Βανς
Ακόμη και η πρόταση-απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ να αγοράσει ή να πάρει υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ τη Γροιλανδίας, φτάνοντας να απειλήσει ακόμη και με στρατιωτική επέμβαση, συνδέεται με τις σπάνιες γαίες.
Η Γροιλανδία είναι πλούσια σε ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα αυτών των ορυκτών. Διαθέτει σημαντικά αποθέματα λιθίου, νιόβιου, άφνιου και ζιρκόνιου, που είναι βασικά συστατικά μπαταριών και άλλων τεχνολογικών εφαρμογών. Και, το κυριότερο, θεωρείται ότι είναι εύκολα προσβάσιμα για εξόρυξη σε σύγκριση με άλλες περιοχές του πλανήτη.
Οι συνομιλίες του Σαββατοκύριακου
Η κυβέρνηση Τραμπ προχώρησε σε αυτή την αξιοσημείωτη μείωση των δασμών λίγο πριν από την έναρξη των συνομιλίων της Ελβετίας, με στόχο την αποκλιμάκωση των εντάσεων και την άμβλυνση των συνεπειών που αντιμετωπίζουν και οι δύο χώρες,
Πηγές με γνώση των αμερικανικών σχεδίων, αναφέρουν ότι η αμερικανική πλευρά έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των δασμών κάτω από το 60%, διότι πιστεύουν ότι η Κίνα μπορεί να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί. Και εκτιμούν ότι η εφαρμογή των μειώσεων μπορεί να ξεκινήσει άμεσα, από την επόμενη εβδομάδα.
Από την άλλη πλευρά, οι συνομιλίες είναι πιθανό να είναι διερευνητικές. Οι δύο πλευρές να περιοριστούν στην έκφραση των «παραπόνων» τους και να καταθέσουν από έναν κατάλογο με προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Οι πηγές ανέφεραν στο Bloomberg ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στο ζήτημα της φαιντανύλης και σύντομα θα μπορούσαν να διεξαχθούν ξεχωριστές συνομιλίες για τη μείωση των κινεζικών εξαγωγών των συστατικών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του οπιοειδούς, το οποίο ευθύνεται για την αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση τα τελευταία χρόνια.
Στόχος των πρώτων επαφών η αποκλιμάκωση
Οι δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων συντείνουν στο ότι στόχος των πρώτων αυτών επαφών είναι η αποκλιμάκωση.
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Πέμπτη ότι «δεν μπορείς να φτάσεις ψηλότερα – είναι στο 145%» και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι θα έχουμε ένα καλό Σαββατοκύριακο με την Κίνα».
Ο υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ είπε από την πλευρά του: «Η αποκλιμάκωση, η μείωση αυτών των συντελεστών στο σημείο που θα μπορούσαν, στο σημείο που θα έπρεπε να είναι, νομίζω ότι είναι ο στόχος του Σκοτ Μπέσεντ. Νομίζω ότι είναι και ο στόχος της κινεζικής αντιπροσωπείας. Αυτό ελπίζει και ο πρόεδρος ως ένα καλό αποτέλεσμα: ένας κόσμος αποκλιμάκωσης όπου θα αντιπαραβάλλουμε θέσεις και στη συνέχεια θα εργαστούμε μαζί για μια μεγάλη συμφωνία».
