Αναχωρώντας χαμογελαστοί οι Αμερικανοί αξιωματούχοι από τη Γενεύη, την Κυριακή 11 Μαΐου, επιβεβαίωσαν ότι επιτεύχθηκε συμφωνία με την Κίνα, με στόχο την αποκλιμάκωση ενός εμπορικού πολέμου. Πράγματι, το πρωί της Δευτέρας, 12 Μαίου ανακοινώσαν τη συμφωνία. Παρά τον άσπρο καπνό στην αποφυγή εμπορικού πολέμου, για κάποιους ειδκούς το διακύβευμα είναι πολύ ευρύτερο.
«Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πόσο γρήγορα καταφέραμε να καταλήξουμε σε συμφωνία, κάτι που δείχνει ότι ίσως οι διαφορές δεν ήταν τόσο μεγάλες όσο πιστεύαμε», είχε πει ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος Τζέιμισον Γκριρ, εκτιμώντας πως θα συμβάλλει στη μείωση του παγκόσμιου ελλείμματος εμπορικών αγαθών των ΗΠΑ, ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων.
Ωστόσο, τα προβλήματα για τους Αμερικανούς παραμένουν.
Η Αμερικανίδα πρώην οικονομολόγος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χάιντι Κρέντο Ριντάικερ, είναι μεταξύ των ειδικών που προειδοποιούν ότι οι ΗΠΑ πρέπει να επεξαρτηθούν πλήρως από την Κίνα στα κρίσιμα ορυκτά.
Όπως αναφέρει η Ριντάικερ σε ανάλυσή της στο περιοδικό Foreign Affairs , -η οποία σήμερα είναι συνεργάτιδα του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων- οι ΗΠΑ είναι και πάλι επικίνδυνα υπερβολικά εξαρτημένες, όπως και τη δεκαετία του 1930, από ξένους αντιπάλους, κυρίως την Κίνα, για κρίσιμα ορυκτά, μέταλλα και στοιχεία σπάνιων γαιών.
«Αυτοί οι πόροι -οι οποίοι αποτελούν βασικές εισροές σε προηγμένες τεχνολογίες, ενεργειακές υποδομές και αμυντικά συστήματα- διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην οικονομία και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ σε καιρό ειρήνης».
Προειδοποιεί ότι σε περίπτωση που κλιμακωθεί μια σοβαρή σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, πχ λόγω Ταϊβάν, η Κίνα θα μπορούσε εύλογα να διακόψει όλες τις εξαγωγές κρίσιμων υλικών προς τις ΗΠΑ. Και όμως, ο σημερινός αντίπαλος των ΗΠΑ, Κίνα, είναι αυτή που παράγει τα περισσότερα ορυκτά και σπάνιες γαίες που χρειάζονται για την κατασκευή προηγμένων όπλων, ενώ ελέγχει έως και το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας αυτών των υλικών.
Δεν αρκούν
Οι προεδρίες Τζο Μπάιντεν και Ντόναλντ Τραμπ έκανα κάποια βήματα για να απεξαρτηθεί η χώρα τους. Για παράδειγμα, ο Μπάιντεν επένδυσε ακόμη περισσότερη κρατική χρηματοδότηση στην κρίσιμη αλυσίδα εφοδιασμού ορυκτών καθώς έγιναν διαθέσιμα νέα κεφάλαια.
Ο Τραμπ έχει ήδη υπογράψει αρκετά εκτελεστικά διατάγματα που δημιουργούν μια πιο κεντρική στρατηγική για κρίσιμα ορυκτά στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, επιταχύνοντας την αδειοδότηση νέων έργων εξόρυξης και διύλισης, ανοίγοντας ομοσπονδιακή γη σε νέα εξόρυξη και επεκτείνοντας τα επενδυτικά εργαλεία βιομηχανικής πολιτικής.
Η Ριντάικερ προτείνει όμως πιο ρηξικέλευθες λύσεις.
Ξεκινήστε από τα εύκολα
Το πιο άμεσα εφικτό έργο είναι η ενίσχυση του Εθνικού Αποθέματος Άμυνας (NDS) για την προστασία από τις κινεζικές μη εμπορικές πρακτικές. Πρόκειται για έναν κρατικό φορέα, του οποίου ο σκοπός είναι η αποθήκευση, η ασφάλεια και η πώληση πρώτων υλών.
Στις αρχές του 2023, το NDS είχε έλλειμμα 13,5 δισεκ. δολαρίων μη μπορώντας σε καμία περίπτωση να καλύψει τις ανάγκες του Πενταγώνου και άλλων πολιτικών υποδομών.
Στην πράξη, το απόθεμα θα πρέπει να προσφέρει μια σταθερή κατώτατη τιμή για μια καθορισμένη περίοδο κάθε μήνα για την αγορά υλικών εγχώριας προέλευσης, κάτι που θα παρείχε στους Αμερικανούς παραγωγούς μεγαλύτερη βεβαιότητα τιμών. Μετά από αυτήν την καθορισμένη περίοδο, για να εξοικονομηθούν χρήματα των Αμερικανών φορολογουμένων, θα πρέπει να έχει ευελιξία να προμηθεύεται και να αγοράζει στην χαμηλότερη διαθέσιμη τιμή στην παγκόσμια αγορά, εκμεταλλευόμενο το κινεζικό ντάμπινγκ και τις παγκόσμιες υπερβολές στις τιμές των βασικών προϊόντων.
Έτσι, η Αμερικανίδα λέει πως μεσοπρόθεσμος στόχος της Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι η επαναφορά του NDS στην κλίμακα του Ψυχρού Πολέμου μέχρι οι αλυσίδες εφοδιασμού του να γίνουν λιγότερο ευάλωτες.
Βέβαια, υπογραμμίζει ότι την ίδια στιγμή οι μεγάλες, κρατικά επιδοτούμενες κινεζικές εταιρείες όχι μόνο κυριαρχούν στην προμήθεια κρίσιμων ορυκτών και στοιχείων σπάνιων γαιών, αλλά ελέγχουν την τιμολόγησή τους.
«Εκτός εάν τα ιδιωτικά χρηματιστήρια αρχίσουν να προσφέρουν επαρκή σαφήνεια τιμών και εύλογα εργαλεία αντιστάθμισης, οι ΗΠΑ πρέπει να αναπτύξουν νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία, ώστε οι εταιρείες εξόρυξης και διύλισης που βασίζονται στην αγορά να μπορούν να αντισταθμίσουν το κινεζικό ντάμπινγκ και την έλλειψη ρευστότητας των τιμών.
Ανακυκλώστε
Μια δεύτερη καλή επιλογή για την αμερικανική απεξάρτηση είναι μέσω ανακύκλωσης.
Η ανακύκλωση προσφέρει μια μερική αλλά ισχυρή λύση που θα έπρεπε να περιλαμβάνεται περισσότερο στις προτάσεις του Τραμπ, λέει η Αμερικανίδα.
Σε αντίθεση με τα ορυκτά καύσιμα, πολλά κρίσιμα ορυκτά και στοιχεία σπάνιων γαιών μπορούν να ανακτηθούν από χρησιμοποιημένα ηλεκτρονικά είδη, μπαταρίες, ακόμη και οπλικά συστήματα. Αν και οι τρέχουσες μέθοδοι ανακύκλωσης δεν μπορούν να παράγουν αρκετά στρατηγικά υλικά για να αντικαταστήσουν αυτά που παράγονται από νέα ορυχεία και εγκαταστάσεις επεξεργασίας, η ανακύκλωση μπορεί να δημιουργήσει μια βασική δευτερογενή πηγή. Το 2022, για παράδειγμα, η Υπηρεσία Αμυντικής Λογιστικής ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την ανάκτηση γερμανίου από αποσυρμένα οπλικά συστήματα και εξοπλισμό νυχτερινής όρασης.
Δύο χρόνια αργότερα, αυτή η προσπάθεια βοήθησε να καλύψει ένα επικίνδυνο κενό όταν η Κίνα απαγόρευσε τις εξαγωγές γερμανίου στις ΗΠΑ.
Τα επόμενα χρόνια, το πρόγραμμα ανακύκλωσης της DLA αναμένεται να αποφέρει το 10% των αναγκών της αμυντικής βιομηχανίας των ΗΠΑ σε γερμάνιο.
Επειδή λοιπόν, ακόμα και στην ανακύκλωση οι Κινέζοι πιο μπροστά, η Ριντάικερ η Ουάσινγκτον να ενσωματώσει πιο συνειδητά την ανακύκλωση στη στρατηγική ανθεκτικότητάς της. Το Υπουργείο Άμυνας θα μπορούσε να υποχρεωθεί να ανακυκλώνει περισσότερα στρατιωτικά απόβλητα που θα μπορούσαν να αποδώσουν κρίσιμα ορυκτά, μέταλλα και στοιχεία σπάνιων γαιών.
Χρημαδοτείστε την καινοτομία
Τελικά, οι ΗΠΑ πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στο είδος της τεχνολογικής καινοτομίας στην οποία έχουν ήδη διαπρέψει. Εκεί που οι αμερικανικές εταιρείες εξάγουν λίθιο από κοιτάσματα άλμης στη Χιλή, πλέον χάρη στην κρατική χρηματοδότηση στην καινοτομία, οι Αμερικανοί μπορούν να εξάγουν γεωθερμική άλμη στην Καλιφόρνια.
Οι νεότερες τεχνολογίες επιτρέπουν την εμπορικά βιώσιμη εξόρυξη λιθίου από λύματα ρωγμάτωσης πετρελαίου και φυσικού αερίου, απελευθερώνοντας έναν τεράστιο και προηγουμένως παραβλεπόμενο εγχώριο πόρο. Οι εταιρείες διερευνούν ενεργά μεθόδους για την ανάκτηση σπάνιων γαιών από τον άνθρακα και τα παραπροϊόντα του άνθρακα, μετατρέποντας επίσης τις περιβαλλοντικές ευθύνες σε στρατηγικές ευκαιρίες. Κυβερνητικά εργαστήρια και πανεπιστήμια δημιουργούν νεοσύστατες επιχειρήσεις που εργάζονται σε επαναστατικές διαδικασίες για την ανάκτηση και την εξόρυξη κρίσιμων υλικών.
Στην πραγματικότητα, οι πρόοδοι στη χημεία των μπαταριών θα μπορούσαν τελικά να μειώσουν εντελώς την ανάγκη των ΗΠΑ για ορισμένα ορυκτά. Οι νεότερες μπαταρίες λιθίου-σιδήρου-φωσφορικού άλατος, για παράδειγμα, απαιτούν λιγότερο κοβάλτιο από τα παλαιότερα σχέδια. Οι μπαταρίες ιόντων νατρίου θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω την ανάγκη για λίθιο και νικέλιο. Οι καινοτομίες στη μηχανική υλικών που ενεργοποιούνται από την Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν να εντοπίσουν νέες ενώσεις ή υποκατάστατα των παραδοσιακών εισροών που μπορεί να ανατρέψουν τις σημερινές υποθέσεις σχετικά με το ποιοι πόροι είναι κρίσιμοι.
Μια εθνική στρατηγική για τα κρίσιμα ορυκτά που επεκτείνει τα αποθέματα των ΗΠΑ, δημιουργεί νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία για την υποστήριξη της εγχώριας εξόρυξης και διύλισης, αναπτύσσει ταχεία υποστήριξη για την ανακύκλωση και υποστηρίζει νέες τεχνολογίες μπορεί για άλλη μια φορά να διασφαλίσει ότι η βιομηχανική βάση της Αμερικής είναι έτοιμη για οποιαδήποτε πρόκληση.
