Η πεποίθηση είναι καλά εδραιωμένη στη συνείδηση των πολιτών όχι μόνο στη Γαλλία αλλά σε πολλές χώρες του πλανήτη: ο καπνός και το αλκοόλ σκοτώνουν μεν, αλλά η κατανάλωσή τους, εφόσον βέβαια φορολογείται, αποφέρει στο κράτος περισσότερα από όσα κοστίζουν οι συνέπειες των ανθυγιεινών αυτών συνηθειών. Πρόκειται για μια αντίληψη πεπλανημένη και τελείως ανακριβή, απεφάνθη το Γαλλικό Παρατηρητήριο Ναρκωτικών και Εθιστικών Τάσεων σε έρευνα που δημοσιοποίησε στα τέλη Ιουλίου υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης.
«Παρά τα έσοδα από τους φόρους που επιβάλλονται στο αλκοόλ και τον καπνό και παρά τις οικονομίες που κάνει το κράτος από τις απλήρωτες συντάξεις όσων πεθαίνουν πρόωρα από ασθένειες που συνδέονται με ποτό και το κάπνισμα, το κοινωνικό κόστος που καταβάλλεται είναι πολύ υψηλότερο», αποφαίνεται ο υπεύθυνος της έρευνας του Παρατηρητηρίου Πιερ Κοπ, καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Paris 1 Panthéon Sorbonne.
Ο καθηγητής εξηγεί ότι το «κοινωνικό κόστος» περιλαμβάνει την οικονομική αξία των χαμένων ανθρώπινων ζωών, τη μειωμένη ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο που συνδέεται με την κατανάλωση αλκοόλ, καπνού και παράνομων ουσιών και τις απώλειες ΑΕΠ για την οικονομία και παραγωγής για τις επιχειρήσεις.
Συνυπολογίζονται επίσης οι δαπάνες «πρόληψης, ενημέρωσης, καταστολής και περίθαλψης», ενώ στην άλλη πλευρά της πλάστιγγας μπαίνουν τα έσοδα της κυβέρνησης από τη φορολόγηση των προϊόντων καπνού και των οινοπνευματωδών ποτών επίσης η εξοικονόμηση που «επιτυγχάνει» από τις συντάξεις όσων αποβιώνουν ξεδιψασμένοι και ξεχαρμανιασμένοι μεν, αλλά πρόωρα. 
Αρνητικό το ισοζύγιο
Το Παρατηρητήριο βασίστηκε σε στοιχεία που συλλέχθηκαν το 2019, την τελευταία χρονιά δηλαδή προτού ξεσπάσει η πανδημία. Η ερευνητική ομάδα που δούλεψε υπό την εποπτεία του καθηγητή της Σορβόνης διαπίστωσε ότι οι φόροι στον καπνό και το αλκοόλ, απέφεραν την χρονιά εκείνη στα ταμεία της γαλλικής κυβέρνησης 13 και 4 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Πρόκειται για έσοδα πολύ χαμηλότερα από το κόστος της θεραπείας όσων νόσησαν από καρκίνο και άλλες ασθένειες εξαιτίας της κατανάλωσης καπνού ή/και αλκοόλ.
Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση ξόδεψε συνολικά 16,5 δισ. ευρώ για θεραπείες ασθενών που νόσησαν από την κατανάλωση καπνού και 7,8 δισ. ευρώ για θεραπείες όσων νόσησαν από την κατανάλωση αλκοόλ.
Στα ποσά αυτά δεν υπολογίζονται οι δράσεις για την πρόληψη και οι καμπάνιες για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις βλαβερές συνέπειες της κατανάλωσης (τουλάχιστον σε καταχρηστικό βαθμό) αυτών των δύο «νομίμων» ναρκωτικών. Διότι, παρεμπιπτόντως, είναι σχιζοφρενικό (και άκρως υποκριτικό) από τη μια να επιτρέπει ένα κράτος την πώληση ενός προϊόντος και να το φορολογεί και από την άλλη να πληρώνει καμπάνιες που το δυσφημίζουν και αποτρέπουν την κατανάλωσή του.
«Το δημόσιο έλλειμμα που προκαλείται από τον καπνό και το αλκοόλ είναι αντίστοιχα 3,3 δισεκατομμύρια και 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ», αναφέρει συμπερασματικά η μελέτη του Paris 1 Panthéon, συνυπολογίζοντας προφανώς και άλλες εισροές και εκροές στο «ισοζύγιο».
Σημειωτέον ότι η Γαλλία είναι μια χώρα όπου ο νόμος ορίζει τα 10 ευρώ ως κατώτατη τιμή πώλησης του πακέτου των τσιγάρων και σε καμία πλατεία της πρωτεύουσάς της δεν σε πλησιάζουν διάφοροι μέρα μεσημέρι για να σου πουλήσουν κούτες με λαθραία τσιγάρα. Είναι επίσης μια χώρα στην οποία σπανίζουν οι μερακλήδες που φτιάχνουν το δικό τους κρασάκι και τσιπουράκι (συνήθως για να το πουλήσουν σε άλλους μερακλήδες). 
Τα παράνομα ναρκωτικά
Όσον αφορά τα παράνομα ναρκωτικά (κάνναβη, οπιοειδή, κοκαΐνη κλπ), από τα οποία βεβαίως το γαλλικό κράτος δεν εισπράττει έσοδα, ο λογαριασμός είναι μόνο χρεωστικός. Οι ερευνητές του καθηγητή Κοπ πρόσθεσαν το κόστος περίθαλψης, πρόληψης και καταστολής και βεβαίως τις απώλειες από τον πρόωρο θάνατο των χρηστών (συνήθως σε πολύ μικρότερη ηλικία από όσους πεθαίνουν από το ποτό ή από το κάπνισμα) και υπολόγισαν ότι το κοινωνικό κόστος ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.
Σημειωτέον ότι σύμφωνα με την έκθεση Quinet, το κόστος της απώλειας μιας ανθρώπινης ζωής στη Γαλλία είναι 115.000 ευρώ ετησίως. Ο Αλέν Κινέ είναι οικονομολόγος-ερευνητής, ανώτατο στέλεχος της γαλλικής δημόσιας διοίκησης.
«Είχε λάβει γνώση άραγε το υπουργείο Οικονομικών για τα συμπεράσματα της έκθεσης του Γαλλικού Παρατηρητηρίου Ναρκωτικών και Αλλων Εθιστικών Ουσιών προτού αυτά δημοσιοποιηθούν από τον καθηγητή Πιερ Κοπ;», αναρωτιέται η Αμελί Ριλμάν του «Figaro».
Η ρεπόρτερ της γαλλικής εφημερίδας παρατηρεί ότι λίγες εβδομάδες προτού αυτή δημοσιοποιηθεί ο υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ είχε αφήσει να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει νέα μεγάλη αύξηση της φορολόγησης των οινοπνευματωδών ποτών, αμέσως μετά την επιστροφή από τις θερινές διακοπές.
