Θετικά μηνύματα για το πώς εξελίσσεται η έρευνα για το βακτήριο της Xylella fastidiosa, το οποίο στο πέρασμά του μπορεί να καταστρέψει μια σειρά από καλλιέργειες όπως της ελιάς, των εσπεριδοειδών, του αμπελιού, στάλθηκαν από το 4ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο, που διοργανώθηκε από την EFSA.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, υπάρχουν αποτελέσματα σε ότι αφορά την έρευνα σε ανθεκτικά φυτά, σε έντομα φορείς και σε παράσιτα. Όμως, η ετοιμότητα και η έγκαιρη ανίχνευση της Xylella παραμένουν βασικά στοιχεία για την καταπολέμηση αυτού του βακτηρίου, που εξακολουθεί να απειλεί τόσο την οικονομία όσο και το περιβάλλον της Ευρώπης, όπως επισημαίνει η EFSA.
Η κατάσταση των επιδημιών στην ΕΕ, η πρόοδος που έχει γίνει για την αντοχή στην Xylella σε αμύγδαλο, σταφύλια και ελιές, καθώς και ο εντοπισμός των εντόμων φορέων, αποτέλεσαν τα κύρια σημεία των συζητήσεων των εμπειρογνωμόνων.
Διεύρυνση όλων των πιθανών λύσεων
Η Blanca B. Landa, πρόεδρος του συνεδρίου και συντονίστρια του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου BeXyl (Beyond Xylella), επισήμανε ότι «η επιστήμη επιδιώκει να καταπολεμήσει αυτό το επιβλαβές παθογόνο. Το έργο BeXyl αναπτύσσει περαιτέρω αυτή τη διεπιστημονική προσέγγιση, διερευνώντας όλες τις πιθανές λύσεις για να παρέχει στους ενδιαφερόμενους και τις δημόσιες αρχές καινοτόμα εργαλεία για τη διαχείριση των τρεχουσών εστιών, τον γρήγορο εντοπισμό νέων και την αποτροπή περαιτέρω εισαγωγών στην ΕΕ».
Ο Giuseppe Stancanelli, επικεφαλής της Ομάδας Εκτίμησης Κινδύνων για την Υγεία των Φυτών της EFSA, δήλωσε επίσης, ότι «η συνεργασία παραμένει ο οδηγός μας. Η EFSA υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην καταπολέμηση της Xylella με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων με τη διατήρηση μιας παγκόσμιας βάσης δεδομένων των φυτών ξενιστών του βακτηρίου, την ανάπτυξη ενός εναρμονισμένου συστήματος επιτήρησης, τη χρηματοδότηση στοχευμένης έρευνας και τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ ερευνητών και ενδιαφερομένων για τον εντοπισμό βασικών κενών γνώσης. Το συνέδριο υπογράμμισε την ετοιμότητα και την έγκαιρη ανίχνευση ως βασικά εργαλεία για την καταπολέμηση της Xylella , ενώ παρουσίασε τα απτά αποτελέσματα που προσφέρει η χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ έρευνα έναντι μεγάλων απειλών για τη γεωργική και περιβαλλοντική κληρονομιά της Ευρώπης».
Εκστρατεία #PlantHealth4Life
Με τα παράσιτα και τις ασθένειες των φυτών να αποτελούν σημαντική οικονομική και κοινωνική απειλή για την Ευρώπη, η EFSA ξεκίνησε την εκστρατεία #PlantHealth4Life το 2023, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
Υποστηριζόμενη από μια ολοκληρωμένη ανάλυση στάσεων και συμπεριφορών για την υγεία των φυτών σε ολόκληρη την ΕΕ, αυτή η πολυετής πρωτοβουλία στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τους ευρωπαίους πολίτες για τη σημασία της φυτικής υγείας και της ευθύνης όλων για την προστασία της.
Τι είναι το βακτήριο Xylella fastidiosa
Η βάση δεδομένων των φυτών-ξενιστών περιλαμβάνει 655 είδη που ανήκουν σε 88 διαφορετικές βοτανικές οικογένειες.
Το παθογόνο έχει ευρύ φάσμα ξενιστών στους οποίους περιλαμβάνονται καλλιεργούμενα φυτά, αυτοφυή φυτά και δασικά δέντρα. Η παρουσία του έχει διαπιστωθεί σε διάφορες περιοχές της Ιταλίας, αλλά και στην Κορσική, Γαλλία, Ισπανία, Βαλεαρίδες Νήσους, Πορτογαλία και Ισραήλ.
Τα συμπτώματα που προκαλεί είναι νεκρώσεις φύλλων, ξηράνσεις κλαδίσκων και κλάδων, καχεξία, χλώρωση, μάρανση, μείωση της παραγωγής και σταδιακά ξήρανση ολοκλήρου του δένδρου.
Οι κυριότεροι τρόποι για να εισαχθεί το παθογόνο σε μια περιοχή είναι με τα φυτά προς φύτευση και με τα έντομα φορείς, συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης των εντόμων φορέων (τζιτζικάκια) που ενδέχεται να μεταφερθούν πάνω σε φυτά.
Η είσοδος του επιβλαβούς οργανισμού στην χώρα μας μπορεί να αποφευχθεί μόνο με πρόληψη. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δοθεί από τους επαγγελματίες καλλιεργητές κατά την εγκατάσταση μιας νέας καλλιέργειας με απαίτησή τους από τους εμπόρους και τις φυτωριακές επιχειρήσεις για πιστοποιημένα δενδρύλλια.
Η φυτοϋγεία των πιστοποιημένων δενδρυλλίων αποδεικνύεται με την ύπαρξη φυτοϋγειονομικού διαβατήριου.
