Η Πορτογαλία αναμένεται να απευθύνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ασκήσει πιέσεις στη Γαλλία για τις διασυνοριακές συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας μετά τη διακοπή ρεύματος τον περασμένο μήνα, ισχυριζόμενη ότι οι γαλλικές καθυστερήσεις στις νέες συνδέσεις έχουν καταστήσει την Ιβηρική χερσόνησο ευάλωτη.
Η καταστροφική διακοπή, η οποία ξεκίνησε στην Ισπανία και προκάλεσε προβλήματα στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της Πορτογαλίας, έχει αναζωπυρώσει μακροχρόνιες εντάσεις σχετικά με τις διασυνδέσεις για την εμπορία ενέργειας με τη Γαλλία.
Η Μαδρίτη δεν έχει ακόμη προσδιορίσει την αιτία της διακοπής ρεύματος στις 28 Απριλίου, αλλά ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι περισσότερες συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με τη Γαλλία θα είχαν καταστήσει την Ισπανία μέρος ενός μεγαλύτερου και ισχυρότερου δικτύου, ικανότερου να αντέξει τα αρχικά σοκ.
Η υπουργός Ενέργειας της Πορτογαλίας, Μαρία ντα Γκράσα Καρβάλιο, δήλωσε στους Financial Times ότι οι ανεπαρκείς διασυνδέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας αποτελούν «εμπόδιο» στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία παρέχει στις Βρυξέλλες την εξουσία να παρέμβουν.
«Θα εμπλέξουμε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε αυτό το θέμα για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε όλοι ενσωματωμένοι και… βοηθάμε ο ένας τον άλλον για να λύσουμε τα προβλήματα», δήλωσε η Καρβάλιο, η κυβέρνηση της οποίας επιδιώκει μια ακόμη θητεία στις εκλογές της Κυριακής. «Αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, δεν είναι ζήτημα μεταξύ των τριών χωρών».
Χαμηλές διασυνδέσεις
Η Ιβηρική χερσόνησος έχει μερικά από τα χαμηλότερα επίπεδα συνδεσιμότητας με την υπόλοιπη ΕΕ και οι ηλεκτροπαραγωγικές συνδέσεις Γαλλίας-Ισπανίας αποσυνδέθηκαν αυτόματα για την προστασία του ευρύτερου δικτύου στις 28 Απριλίου, μετά την έναρξη της κατάρρευσης του ισπανικού συστήματος.
Η Μαδρίτη κατηγορεί εδώ και δεκαετίες το Παρίσι ότι εμποδίζει περισσότερες συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών, με την υποψία ότι θέλει να προστατεύσει τους πυρηνικούς σταθμούς της Γαλλίας από την εισροή φθηνής ισπανικής ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Ο Γάλλος υπουργός Ενέργειας αρνήθηκε να σχολιάσει. Ο διαχειριστής του δικτύου της Γαλλίας, RTE, απέρριψε την ιδέα ότι εμπόδιζε την πρόοδο στις διασυνοριακές συνδέσεις.
Ο Xavier Piechaczyk, πρόεδρος της RTE, δήλωσε: «Πάντα αντιμετωπίζαμε τις διασυνδέσεις με την Ισπανία ως ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, ένα ζήτημα για το οποίο υπάρχουν γαλλικές και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Επομένως, είναι λάθος να λέμε ότι η Γαλλία δεν αποτελεί κινητήρια δύναμη στις διασυνδέσεις με την Ισπανία».
Ο Piechaczyk επεσήμανε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για μια νέα σύνδεση μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028, και θα διπλασιάσει τη δυναμικότητα διασύνδεσης μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας σε 5 γιγαβάτ. Μια πιθανή σύνδεση μεταξύ των Λαντ στη Γαλλία και της Ναβάρα στην Ισπανία έλαβε επιχορήγηση 11 εκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ για αρχικές μελέτες τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, ο Nicolas Goldberg, ειδικός σε θέματα ενέργειας στην Colombus Consulting, δήλωσε ότι «η Γαλλία δεν ήταν πάντα πολύ ευνοϊκή όσον αφορά τις διασυνδέσεις».
Και πρόσθεσε ότι οι «έντονες ανησυχίες για τη βιοποικιλότητα» σχετικά με τον αντίκτυπο των κατασκευών στην οροσειρά των Πυρηναίων έχουν επίσης επιβραδύνει τα νέα έργα.
Παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας
Το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Ισπανίας δήλωσε ότι περισσότερες διασυνδέσεις αποτελούν «προτεραιότητα» και ότι συνεργάζεται «από κοινού» με τη Γαλλία και την Επιτροπή για το θέμα.
«Εάν υπάρξει παραβίαση της εσωτερικής αγοράς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αναλάβει δράση», δήλωσε η Καρβάλιο. «Πρέπει να το θέσουμε από αυτή την οπτική γωνία ως… ζήτημα εσωτερικής αγοράς, επειδή εκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ασκήσει πίεση στη Γαλλία για να επιταχύνει αυτή τη διασύνδεση».
Η επιτροπή έχει κινήσει στο παρελθόν νομικές διαδικασίες σχετικά με τις συνδέσεις δικτύου μεταξύ χωρών της ΕΕ, αλλά δεν υπήρξε καμία σχετική με την Ιβηρική χερσόνησο ή που να επικαλείται τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς. Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε, ωστόσο, ότι οι διασυνδέσεις κατά μήκος των Πυρηναίων αποτελούν «προτεραιότητα για την επιτροπή».
Η Πορτογαλία μεταφέρει την μάχη στη Γαλλία, παρόλο που συνεχίζει να θέτει όριο στις εισαγωγές ισπανικής ηλεκτρικής ενέργειας μετά το μπλακ άουτ, ένα «προληπτικό μέτρο» που έχει αυξήσει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Πορτογαλία .
Η Πορτογαλία εισήγαγε το 35% της ηλεκτρικής της ενέργειας από την Ισπανία το πρωί της 28ης Απριλίου λόγω του χαμηλού κόστους της ισπανικής ηλιακής ενέργειας.
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσες, απέρριψε τα επιχειρήματα ότι η εξάρτηση της χώρας του από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ευθύνεται για το εκτεταμένο μπλακ άουτ.
Το 2002, οι Βρυξέλλες έθεσαν στόχους για τα κράτη μέλη να έχουν δυναμικότητα εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ίση με το 10% της εγχώριας παραγωγής τους έως το 2020 και να φτάσουν το ποσοστό αυτό στο 15% έως το 2030. Η Μαδρίτη αναφέρει ότι η σύνδεση Γαλλίας-Ισπανίας είναι κάτω από το 3%.
