Έρευνες σε βάθος και κατασχέσεις παράνομου πλούτου όπου κι αν κρύβεται, βάζει στόχο το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Νέα “ομάδα εργασίας” η οποία ορίστηκε την περασμένη Παρασκευή, θα παραδώσει στον Κυριάκο Πιερρακάκη ειδικό σχέδιο που φιλοδοξεί να θεραπεύσει αδυναμίες του παρελθόντος και να δημιουργήσει ένα στιβαρό πλαίσιο ελέγχων, για να αφήνει «με άδεια χέρια» τους παράνομους.
Τι αλλάζει
Η συσταθείσα Ομάδα Εργασίας, καλείται να καθορίσει με κάθε λεπτομέρεια την «διαδικασία ανοίγματος και καταγραφής του περιεχομένου θυρίδων, για τις οποίες έχει επιβληθεί ή διαταχθεί απαγόρευση κίνησης, κατάσχεση ή δέσμευση». Σε περιπτώσεις όπου οι θυρίδες συνδέονται με σοβαρά ποινικά αδικήματα, όπως ξέπλυμα χρήματος, απάτη, λαθρεμπόριο, φοροδιαφυγή και άλλα.
Στην Ομάδα θα συμμετέχουν εκπρόσωποι και από το ΣΔΟΕ, την ΑΑΔΕ και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, προκειμένου να ετοιμάσει τις εισηγήσεις τις οποίες θα παραδώσει στον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη.
Στόχος είναι, τα περιουσιακά στοιχεία που εντοπίζονται στις θυρίδες και έχουν αποδειχθεί αμετάκλητα ότι αποτελούν προϊόντα εγκλήματος, να δημεύονται από το Κράτος. Στη συνέχεια, τα δημευμένα αυτά περιουσιακά στοιχεία – είτε πρόκειται για μετρητά, κοσμήματα, πολύτιμους λίθους, τίτλους ή άλλα αντικείμενα αξίας – θα μπορούν να αξιοποιηθούν ή να ρευστοποιηθούν και να «βγουν στο σφυρί» μέσω πλειστηριασμών ή άλλων διαδικασιών που θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια και το μέγιστο δυνατό όφελος για το Δημόσιο. Τα έσοδα θα προορίζονται για την ενίσχυση των κρατικών ταμείων ή για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων κοινωνικών σκοπών, όπως ορίζει ο νόμος.
Το σκεπτικό
Πριν δύο χρόνια ψηφίστηκε ο νόμος 5042/2023 με σκοπό τη θέσπιση κανόνων για την ανίχνευση, δέσμευση, κατάσχεση, διαχείριση και τελική διάθεση (δήμευση και αξιοποίηση) των περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες.
Η φιλοσοφία του νόμου είναι διττή: αφενός να στερήσει από τους εγκληματίες τους καρπούς των παράνομων πράξεών τους και αφετέρου να διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά αυτά στοιχεία θα επιστρέφουν στην κοινωνία, είτε μέσω της ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων είτε μέσω της διάθεσής τους για κοινωφελείς σκοπούς ή την αποζημίωση των θυμάτων.
Η ίδια η Αιτιολογική Έκθεση του νόμου υπογράμμιζε εμφατικά την ανεπάρκεια του ισχύοντος καθεστώτος: όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το αποσπασματικό νομικό πλαίσιο που διείπε μέχρι πρότινος τη διαχείριση των δεσμευμένων και κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων, αλλά και η παντελής έλλειψη διατάξεων που αφορούσαν στη διαχείριση των δημευμένων περιουσιακών στοιχείων καθιστούσαν δυσχερή τη διαφανή και αποτελεσματική αξιοποίησή τους.
Με άλλα λόγια, και όταν οι παράνομοι έπεφταν στα χέρια των ελεγκτικών αρχών, το κράτος δεν μπορούσε να πάρει στα χέρια του και να αξιοποιήσει την παράνομη λεία των κυκλωμάτων αυτών!
Το κενό αυτό ερχόταν σε αντίθεση με την ανάγκη για συμμόρφωση με ευρωπαϊκές επιταγές, όπως η Οδηγία 2014/42/ΕΕ, που επιτάσσει να γίνεται ανάκτηση και διαχείριση των προϊόντων εγκλήματος .
Ειδικά όμως σε χώρα που βγαίνει από Μνημόνια μετά από υπερδεκαετείς θυσίες των συνεπών πολιτών, φαντάζει πρόκληση η αναποτελεσματική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων όσων παρανομούσαν εις βάρος των νομοταγών. Και δεν είναι απλώς ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά δημοσιονομικής τάξης και κοινωνικής ανταπόδοσης, να επιστρέφουν οι παράνομοι όσα αποστέρησαν την κοινωνία.
