Στη σκιά της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, το οικονομικό επιτελείο παρακολουθεί τις εξελίξεις και βρίσκεται σε εγρήγορση καθώς τυχόν κλιμάκωση και εξάπλωση της σύρραξης Ισραήλ – Ιράν θα προκαλέσει ντόμινο παρενεργειών σε κρίσιμους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας και θα αναζωπυρώσει τις πληθωριστικές πιέσεις πλήττοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τον τζίρο στην αγορά.
Οι παρεμβάσεις θα «κλειδώσουν» στα τέλη Αυγούστου όταν θα υπάρχει καθαρή εικόνα για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο
Το «καμπανάκι» έχει χτυπήσει στην κυβέρνηση για το ενδεχόμενο ανατιμήσεων στην αγορά αλλά και για την αντιμετώπιση φαινομένων αισχροκέρδειας, την ώρα που το οικονομικό επιτελείο «χτίζει» μέρα με τη μέρα τον δημοσιονομικό χώρο ο οποίος θα διατεθεί για τις φοροελαφρύνσεις και τις παροχές που θα γεμίσουν το καλάθι της ΔΕΘ.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή δεν επηρεάζουν τον κυβερνητικό σχεδιασμό της ΔΕΘ ο οποίος «επικεντρώνεται στη μείωση βαρών για τη μεσαία τάξη», με τον ίδιο να υπογραμμίζει ότι στόχος της κυβέρνησης είναι «να πάμε οριζόντια με ώθηση την ανάπτυξη και με αφαίρεση βαρών».
Το οικονομικό επιτελείο έχει εξασφαλίσει ήδη 1,5 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει τις παροχές του 2026, ποσό το οποίο εκτιμάται ότι μπορεί να αυξηθεί πάνω από τα 2 δισ. ευρώ με την απόδοση των μέτρων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας.
Ο σχεδιασμός του πακέτου της ΔΕΘ έχει ξεκινήσει. Η λίστα διαμορφώνεται και τα μέτρα κοστολογούνται. Ωστόσο, όλες οι παρεμβάσεις θα «κλειδώσουν» στα τέλη Αυγούστου όταν δηλαδή θα υπάρχει καθαρή εικόνα για τον πραγματικό διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Στο «καλάθι» θα χωρέσουν μειώσεις άμεσων φόρων με αλλαγές στην φορολογική κλίμακα, νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, «κούρεμα» τεκμηρίων αλλά και κίνητρα και αντικίνητρα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με στόχο την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Τα σενάρια
Σύμφωνα με πληροφορίες τα σενάρια για το καλάθι της ΔΕΘ με τις παρεμβάσεις που θα ενεργοποιηθούν το 2026 προβλέπουν:
Αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων με στόχο την ελάφρυνση των φορολογουμένων που ανήκουν στη λεγόμενη μεσαία τάξη, με εισοδήματα δηλαδή μεταξύ 20.000 και 40.000 ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται:
• Η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των κλιμακίων ώστε να διασφαλίζεται ότι η όποια αύξηση στον ονομαστικό μισθό ή στην ονομαστική σύνταξη δεν θα οδηγεί σε πολλαπλάσια αύξηση του φόρου εισοδήματος. Τα τελευταία χρόνια, ο πληθωρισμός και η μη τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμακίων επιβάρυναν τους μισθωτούς και συνταξιούχους. Ενώ είδαν τις αποδοχές τους να αυξάνονται, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημά τους μειώθηκε, καθώς επιβαρύνθηκαν με υψηλότερους φόρους λόγω μη αναπροσαρμογής των φορολογικών κλιμακίων. Μεγάλο μέρος των αυξήσεων των μισθών και των συντάξεων «φαγώθηκε» από την Εφορία μέσω της σημαντικής αύξησης των κρατήσεων φόρου. Η αύξηση των εισοδημάτων οδήγησε αυτόματα τους φορολογουμένους σε υψηλότερο φορολογικό κλιμάκιο, χωρίς αυτό να συνοδευτεί από ουσιαστικές φορολογικές αλλαγές προς όφελός τους. Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας προτείνει εμμέσως και η Τράπεζα της Ελλάδος στη έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική.
• Η προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή στο κλιμάκιο εισοδήματος από τα 10.001 ευρώ μέχρι και τα 20.000 ευρώ, όπου ο συντελεστής φορολόγησης από 9% που εφαρμόζεται για εισοδήματα μέχρι και τα 10.000 ευρώ αυξάνεται απότομα στο 22%.
• Η αναπροσαρμογή του εισοδήματος πάνω από το οποίο θα εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής. Σήμερα ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ.
Κούρεμα των τεκμηρίων διαβίωσης, με στόχο την εξάλειψη των στρεβλώσεων και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών. Εξετάζονται αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ύψους των δαπανών για τη συντήρηση κατοικιών και ΙΧ καθώς και του ελάχιστου κόστους που σήμερα είναι 3.000 ευρώ για τους άγαμους και 5.000 ευρώ για τους έγγαμους ή όσους έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης. Με το νέο σύστημα θα μειωθεί το τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζει η Εφορία με βάση που εφόσον ξεπερνά το δηλωθέν ο φορολογούμενος καλείται να πληρώσει φόρο υψηλότερο από αυτόν που αναλογεί στο πραγματικό εισόδημά του.
Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%.
Νέες διορθώσεις στο τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών για να σβήσουν οι επιβαρύνσεις που προκαλεί η αύξηση του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος λόγω αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ.
Παρεμβάσεις για τους συνταξιούχους, με «ψαλίδι» ή ακόμα και με κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.
Κίνητρα και αντικίνητρα για ιδιοκτήτες ακινήτων
Μετά το μέτρο της επιστροφής ενός ενοικίου κάθε χρόνο σε ενοικιαστές με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, την υποχρεωτική πληρωμή των ενοικίων μέσω τραπεζών από το 2026, το «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών έως το 2027, τη διατήρηση της φοροέκπτωσης έως 16.000 ευρώ για τις ανακαινίσεις κατοικιών έως και το 2026, στο τραπέζι βρίσκονται πρόσθετες παρεμβάσεις με κίνητρα και αντικίνητρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο που εξετάζεται προβλέπει:
1. Μείωση φόρων στα εισοδήματα από ενοίκια. Το μέτρο εκτός από τη φοροελάφρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων στοχεύει και στην αποκάλυψη «μαύρων» ενοικίων. Εξετάζονται παρεμβάσεις στην κλίμακα των εισοδημάτων από ακίνητα, όπως:
• Μείωση του συντελεστή 15% που ισχύει σήμερα για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ.
• Σπάσιμο του κλιμακίου από 12.001 έως 35.000 ευρώ με προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή ανάμεσα στο 15% με 35% που εφαρμόζεται σήμερα για αυτό το τμήμα εισοδήματος. Στόχος είναι η αναλογικότερη κατανομή των βαρών και η παροχή κινήτρου στους εκμισθωτές με μεσαία εισοδήματα για δήλωση των πραγματικών εσόδων.
2. Αντικίνητρα για όποιους επιμένουν να διατηρούν κλειστά τα ακίνητά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για τα ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες και οι servicers θα πληρώνουν διπλάσιο ΕΝΦΙΑ από το 2026. Για τις κατοικίες που παραμένουν κλειστές έχει πέσει στο τραπέζι η ιδέα της επιβολής ενός «φόρου αδράνειας». Πρόκειται για ένα τέλος που θα κάνει ασύμφορη τη διατήρηση ενός ακινήτου κενού. Το συγκεκριμένο μέτρο εφαρμόζουν αρκετές χώρες. Για παράδειγμα:
• Στη Γαλλία όποιος διατηρεί το ακίνητό του κενό για περισσότερο από 1 χρόνο σε περιοχή με περισσότερους από 50.000 κατοίκους και σημαντική ανισότητα στην προσφορά και τη ζήτηση επιβαρύνεται με φόρο 17% επί της αξίας ενοικίασης για τον πρώτο χρόνο. Ο φόρος διπλασιάζεται στο 34% για τον δεύτερο χρόνο. Αν ο ιδιοκτήτης έχει περισσότερα από ένα ακίνητο κλειστά, πληρώνει τον φόρο για καθένα από αυτά.
• Στην Ιρλανδία ο φόρος άρχισε να εφαρμόζεται το 2023 και είναι ετήσιος. Πληρώνεται κάθε 1η Νοεμβρίου από τους ιδιοκτήτες ακινήτων που διέθεσαν προς ενοικίαση το ακίνητό τους για λιγότερο από 1 μήνα το προηγούμενο 12μηνο.
• Στην Πορτογαλία έχει επιβληθεί ο νόμος της υποχρεωτικής ενοικίασης στις περιπτώσεις που ένα ακίνητο μένει αναξιοποίητο για περισσότερα από 2 χρόνια.
3. Νέα μέτρα στεγαστικής πολιτικής: Στο πλαίσιο της ανακατανομής πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027, επιδιώκεται η χρήση κοινοτικών κονδυλίων και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στο Στεγαστικό. Η Κομισιόν θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη στεγαστική αγορά με 100% κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και παροχή του 30% του προϋπολογισμού ως προκαταβολή, διπλασιάζοντας τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις για τη στέγη, ενώ θα προχωρήσει σε αύξηση των κονδυλίων που αξιοποιούνται πανευρωπαϊκά για την προσιτή στέγαση.
4. Παρεμβάσεις στις βραχυχρόνιες μισθώσεις με το απαγορευτικό της έκδοσης νέων αδειών στα τρία κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας να παρατείνεται και να ισχύει και το 2026. Επίσης εξετάζεται το ενδεχόμενο το φρένο στις νέες βραχυχρόνιες μισθώσεις να επεκταθεί και σε άλλες πόλεις της χώρας όπου το πρόβλημα ανεύρεσης κατοικίας είναι μεγάλο και τα ενοίκια είναι απλησίαστα.
5. Νέα παράταση του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, ο οποίος λήγει κανονικά στο τέλος του 2025.
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»
