Η ΕΖΑ ΑΕ, η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης, μπορεί να διαθέτει ένα περιορισμένο μέγεθος στην αγορά, αλλά στις περίπου τρεις δεκαετίες της λειτουργίας της έχει να επιδείξει εξαιρετικές προσπάθειες. Κυρίως όμως το εργοστάσιο της, στην ομώνυμη περιοχή της Φθιώτιδας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 που δημιουργήθηκε, συμπυκνώνει ίσως με το καλύτερο τρόπο, μία – τελικά – ατελέσφορη μάχη επιβίωσης τριών – τεσσάρων επιχειρηματικών σχεδίων σε χρόνια δύσκολα για την ελληνική αγορά.
Ενσωματώνει μάλιστα μέχρι και το φαινόμενο της … τρομοκρατίας – στη δεκαετία του 1990 δέχθηκε δύο ρουκέτες! Σε κάθε περίπτωση ο ζύθος είναι μία δύσκολη αγορά – στην Ελλάδα. Μπορούν να το μαρτυρήσουν πολλοί στη διάρκεια, τουλάχιστον, των τελευταίων πενήντα χρόνων. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι στις μέρες μας. Σ΄αυτές τις τελευταία πέντε δεκαετίες είναι πολλές εταιρείες, τα σήματα και οι επιχειρηματικές προσπάθειες που καταστράφηκαν. Αλλες άλλαξαν ιδιοκτήτες κι άλλες κατέβασαν τον πήχη των στόχων τους – γιατί δεν «έβγαιναν»!
Η ΕΖΑ και η απόπειρα της Carlsberg
Επί παραδείγματι στο εργοστάσιο της Αταλάντης είναι καταγεγραμμένη η πρώτη προσπάθεια της δανέζικης Carlsberg να εισέλθει στην ελληνική αγορά, η οποία απέτυχε. Βέβαια οι επίμονοι δανοί κατόρθωσαν πολλά χρόνια αργότερα και πλέον στην τέταρτη προσπάθεια τους να δραστηριοποιηθούν επιτυχώς στην ελληνική αγορά. Εκεί είναι καταγεγραμμένη η δεύτερη – επίσης – αποτυχημένη προσπάθεια της γερμανικής Lowenbrau να σταδιοδρομήσει στην Ελλάδα, μετά από την χαμένη προσπάθεια της οικογένειας Κουμάνταρου στην Πάτρα.
Κι ενώ η «προιστορία» του εργοστασίου μπορεί να «πει πολλά» για μία ορισμένη περίοδο της ελληνικής οικονομικής ιστορίας – δημιουργός του είναι η οικογένεια Κατσιάπη – οι τρεις τελευταίες δεκαετίες του ανήκουν δικαιωματικά στην οικογένεια Συριανού. Είναι ο κ. Αθανάσιος Συριανός εκείνος που – έχοντας σπουδάσει ζυθοποιός στη Γερμανία και έχοντας δουλέψει σε γερμανικές ζυθοποιίες, αποφασίζει να δοκιμάσει την επιχειρηματική του τύχη στην Ελλάδα στο ίδιο κλάδο. Παρ΄ ότι η οικογένεια του είχε σταδιοδρομήσει επιχειρηματικά στο ναυτιλιακό χώρο.
Η έλευση Συριανού και η κληρονομιά της Lowenbrau
Ετσι βρίσκεται ως μάνατζερ στην ΕΖΑ ΑΕ το 1996. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1988 η Lowenbrau από το Μόναχο θυγατρική εταιρεία στην Ελλάδα και το 1989 εξαγοράζει από τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων το εργοστάσιο της Αταλάντης. Ετσι δημιουργείται η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης ΑΕ, την διεύθυνση της οποία αναλαμβάνει ο κ. Συριανός. Το 1996 δημιουργεί το πρώτο ελληνικό σήμα. Αλλά οι γερμανοί μέτοχοι έχουν διαπιστώσει ότι η ελληνική αγορά της μπύρας είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση. Ετσι συμφωνούν με τον κ. Συριανό από το 1998 το «management buy – out». Και η εταιρεία μετά από πέντε χρόνια, το 2003 περνάει στην ιδιοκτησία του, του από το 1996 διευθύνοντος συμβούλου της.
Δημιουργεί νέα σήματα – με νέες συνταγές, εξάλλου ο κ. Συριανός είναι ίσως ο μοναδικό επιχειρηματίας του κλάδου που έχει σπουδάσει την ζυθοποιία! – και η εταιρεία αναπτύσσεται. Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης πέφτουν βαριά στην ελληνική οικονομία και στην αγορά φυσικά. Τότε, το 2013 η ιδιοκτησία της ΕΖΑ ΑΕ αναγκάζεται να ζητήσει βοήθεια. Απευθύνεται στην Damma Holding, στο fund, που έχει δημιουργήσει ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ζητά την συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Πράγματι οι νέοι μέτοχοι τον Φεβρουάριο του 2013 με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 2,5 εκατ. ευρώ, αποκτούν το 33,9% των μετοχών – δηλαδή την καταστατική μειοψηφία. Οι οικονομικά δύσκολες χρονιές συνεχίζονται.
Η αλλαγή στην μετοχική σύνθεση και η είσοδος της Damma
Τα αποτελέσματα είναι αρνητικά. Ενώ η εταιρεία συνεχίζει να επενδύει και κατορθώνει να αποσπάσει ικανοποιητικό μερίδιο στην αγορά, καταγράφει όμως ζημιές. Εξι χρόνια αργότερα, στα τέλη του 2019 προχωρά σε νέα αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου. Και στα επόμενα χρόνια η μετοχική σχέση αντιστρέφεται. Η οικογένεια Συριανού βρίσκεται στη μειοψηφία και η Damma Holding κατέχει πλέον την πλειοψηφία των μετοχών. Οι ζημιές συνεχίζονται.
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια αλλάζουν. Και η διοίκηση – ο κ. Συριανός είναι πλέον πρόεδρος της – βρίσκει «καταφύγιο» στο όριο της μικροζυθοποιία – τα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται είναι μία «άμυνα» στις συνεχιζόμενες ζημιές. Αλλά το επιχειρηματικό πλάνο. Η εταιρεία δεν μπορεί να απορροφά τις κοστολογικές αυξήσεις, πρέπει να τις ενσωματώνει στη λιανική τιμή και πλέον το πρώτο λόγο έχουν τα προϊόντα με την μεγαλύτερη κερδοφορία. Το 2023 και η εταιρεία και ο όμιλος της ΕΖΑ ΑΕ κατέγραψαν ζημιές – σαφώς μικρότερες από το 2022, αλλά ζημιές!
To πωλητήριο και ο αγοραστής που αγνοείται
Οι πωλήσεις του ομίλου αυξήθηκαν και ανήλθαν στα 31,5 εκατ. ευρώ, όπως και της εταιρείας, που ανήλθαν στα 26,6 εκατ. ευρώ. Στην αγορά έγινε γνωστό ότι «η ΕΖΑ πωλείται». Και μάλιστα εδώ και καιρό. Ομως δεν υπάρχει αγοραστής. Κι αυτό ίσως μελλοντικά να είναι ένα πρόβλημα. Η μεγάλη πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας ανήκει στο Diorama I, η διάρκεια του οποίου λήγει. Και φυσικά – με μία ορισμένη αποτίμηση – θα μεταφερθεί στο Diorama II, ελπίζοντας ότι τελικά στα επόμενα πέντε χρόνια που είναι η διάρκεια του fund, θα βρεθεί ο αγοραστής….
Πηγή ΟΤ
