Αφού οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν να κάνουν τη χάρη στον πρόεδρο των ΗΠΑ, να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο πλαίσιο του NATO, την επόμενη μέρα, η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε στα μέλη της ΕΕ το σχέδιό της να απαντήσει το μπλόκ στον δασμολογικό πόλεμο της Ουάσιγκτον. Μπορεί όμως να βελτιώσει τη θέση των Ευρωπαίων;
Ενώ ο χρόνος κυλά αντίστροφα μέχρι τις 9 Ιουλίου, όπου και λήγει η προθεσμία που έθεσε ο Τραμπ για εμπορική συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατέθεσε μια πρόταση στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Όπως αναφέρει το Politico, πρότεινε να ενώσουν δυνάμεις με 12 χώρες από τη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για τη Διασυνοριακή Εταιρική Σχέση στην Περιοχή του Ειρηνικού (CPTPP).
Πρόκειται για μια πολυμερής εμπορική συμφωνία που από το 2018 έχει στόχο να διευκολύνει το εμπόριο, να μειώσει τους δασμούς και να ενισχύσει την οικονομική συνεργασία μεταξύ των μελών, μεταξύ των οποίων είναι και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Έτσι, ενώνοντας η ΕΕ τις δυνάμεις της με αυτή τον θεσμό θα ανασχεδίαζε μια βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια εμπορική τάξη, μεταρρυθμίζοντας ή πιθανώς αντικαθιστώντας τον πλέον σχεδόν ανενεργό Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, σύμφωνα με την πρόεδρος της Κομισιόν.
Δίχως τους Αμερικανούς
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα πρόκειται για μια ιδέα που είχε ήδη προταθεί τον τελευταίο καιρό από την ΕΕ ως αντίμετρο στην εμπορική τακτική του Τραμπ, δίχως μάλιστα να επιτρέπει στις ΗΠΑ να έχουν αυτόματο δικαίωμα συμμετοχής.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συνομιλεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη σύνοδο κορυφής της 26ης Ιουνίου. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν μην ξεσπάσει ένας δασμολογικός πόλεμος με τις ΗΠΑ.
«Ένα σχέδιο που θα δείξει στον κόσμο ότι το ελεύθερο εμπόριο με πολλές χώρες είναι δυνατό πάνω σε θεμέλια κανόνων», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Είναι ένα εγχείρημα στο οποίο πρέπει να εμπλακούμε πραγματικά, γιατί το CPTPP και η ΕΕ μαζί είναι ισχυροί».
Στη συνέχεια εξήγησε πως θα είναι στα χέρια της ΕΕ και του CPTPP να αποφασίσουν αν οι ΗΠΑ επιτρέπεται να πάρουν μέρος στο πρότζεκτ τους. «Από ό,τι καταλαβαίνω, οι Αμερικανοί αποχώρησαν κάποια στιγμή».
Στήριξη από Τουσκ και Μερτς
Το σχέδιο φον ντερ Λάιεν υποστηρίχτηκε από τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, λέγοντας πως «Αν ο ΠΟΕ είναι τόσο δυσλειτουργικός όπως ήταν εδώ και χρόνια και δείχνει να παραμένει έτσι, τότε εμείς, που εξακολουθούμε να θεωρούμε το ελεύθερο εμπόριο σημαντικό, πρέπει να βγούμε με κάτι άλλο».
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, -που ασκεί την εξάμηνη περιστρεφόμενη προεδρία στο Συμβούλιο της ΕΕ- σημείωσε ότι «η ΕΕ πρέπει να είναι πολύ καινοτόμα… και μερικές φορές ίσως και απρόβλεπτη — όπως οι φίλοι μας από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού».
Ο Τουσκ μίλησε ανοιχτά για το να «δώσουν στον Τραμπ να καταλάβει» την τακτική των ΗΠΑ.
«Νομίζω ότι όλοι είμαστε ενήμεροι για αυτή τη νέα μέθοδο διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας στο εμπόριο» είπε, αναφερόμενος προφανώς στις διαταράξεις που προκαλεί ο Τραμπ. Παρόλα αυτά, διαβεβαίωσε πως «οι ΗΠΑ παραμένουν από τους στενότερους εταίρους της Ευρώπης, αλλά πρέπει με κάποιο τρόπο να μοιάσουμε κι εμείς με τους εταίρους μας».
Όχι στον δασμολογικό πόλεμο, αλλά εμπόδια για το σχέδιο της Ούρσουλα
Ωστόσο, σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Η πρόταση της φον ντερ Λάιεν ίσως λειτουργεί απλώς ως προσωρινός αντιπερισπασμός, μια απόσπαση της προσοχής από τον κίνδυνο μεγάλου λάθους, αν τελικά μια συμφωνία στις 9 Ιουλίου με τον Τραμπ αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την ημερομηνία αυτή, ο Τραμπ απείλησε ότι θα αυξήσει τους δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα έως και το 50%.
Μόλις πριν έναν μήνα, οι χώρες της ΕΕ έδειχναν σίγουρες ότι θα υποχρέωναν τον Τραμπ να υποχωρήσει στην πολεμική του. Είχαν χλευάσει το προσχέδιο συμφωνίας που υπέγραψε με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, διακηρύσσοντας ότι η ΕΕ είναι υπερδύναμη του εμπορίου και δεν θα αποδεχόταν έναν βασικό δασμό 10%.
Όμως, τώρα όλα έχουν αλλάξει, σημειώνει το Politico παραθέτοντας τα λόγια του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν «Το καλύτερο θα ήταν να έχουμε όσο το δυνατόν χαμηλότερο δασμό — το 0% είναι το ιδανικό», είπε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. «Όμως αν είναι 10%, θα είναι 10%.»
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Νοσέντα, δήλωσε στο Politico ότι η ΕΕ μπορεί το πολύ–πολύ να «ελπίζει να την αντιμετωπίσουν όπως το Ηνωμένο Βασίλειο» σε σύμφωνο ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
«Πιθανώς αυτό θα ήταν το καλύτερο σενάριο», είπε. «Αλλά για τις ΗΠΑ, το Ην. Βασίλειο είναι λίγο διαφορετικός εταίρος. Και ελπίζω να μας αντιμετωπίσουν όπως αντιμετωπίζουν το Ην. Βασίλειο — θα δούμε».
Βιαστείτε, λέει ο Μερτς
Το Politico υπογραμμίζει και την βιασύνη του Μερτς για μια ταχύτατη συμφωνία ενόψει της 9ης Ιουλίου. «Έχουμε λιγότερο από δύο εβδομάδες μέχρι τις 9 Ιουλίου. Και δεν μπορείς να καταλήξεις σε πολύπλοκη εμπορική συμφωνία εντός αυτού του χρονικού πλαισίου», είπε.
Οι βιομηχανίες από τη χημική μέχρι τη χάλυβα και την αυτοκινητοβιομηχανία υποφέρουν ήδη, επεσήμανε, θέτοντας τις εταιρείες σε κίνδυνο. «Παρακαλώ, βρείτε μια λύση γρήγορα.» σημείωσε.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε στο Politico ότι υπάρχει και ο κίνδυνος ο Τραμπ να αναθεωρήσει τις δεσμεύσεις του για την ευρωπαϊκή άμυνα, ρωτώντας γιατί οι Αμερικανοί πρέπει να πληρώνουν για να προστατεύουν χώρες που τους πολεμούν εμπορικά.
