Επείγουσα έκκληση να μην πληρώσουν τα νοικοκυριά το «μάρμαρο» για τις αμυντικές δαπάνες απευθύνει η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ΕTUC). Μετα τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, όπου υιοθετήθηκε ο στόχος για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ κάθε χώρας μέλους της συμμαχίας ως το 2035, η ΕΕ κινείται στον ίδιο πολεμοχαρή ρυθμό. Στο κείμενο των συμπερασμάτων της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου , για την ασφάλεια και την άμυνα, τα κράτη μέλη καλούνται να «συντονίσουν τις δεσμεύσεις τους στο ΝΑΤΟ» και να επιταχύνουν τα εξοπλιστικά προγράμματα.
H ETUC χωρίς να αντιτίθεται στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, απλώς ζητάει από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην «ψαλιδίσουν» τους προϋπολογισμούς για τις κοινωνικές δαπάνες, διασφαλίζοντας ότι οι «οι πλουσιότεροι θα πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί».
Θα έλεγε κανείς ότι τα ευρωπαϊκά συνδικάτα απλώς ψελλίζουν κάτι για την τιμή των όπλων (κυριολεκτικά), αφού δεν τολμάνε να αμφισβητήσουν τη μιλιταριστική στρατηγική της ΕΕ. Προτάσσοντας το παντός καιρού αίτημα για δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, οι αρχισυνδικαλιστές των Βρυξελλών ευελπιστούν ότι η Ευρώπη μπορεί να έχει και την κοινωνική πίτα ολόκληρη, και τον νατοϊκό σκύλο χορτάτο.
Εμμέσως παραδέχονται ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Καταρχάς, όπως δηλώνουν, τα κονδύλια συνοχής και ανάπτυξης της ΕΕ έχουν ήδη εκτραπεί προς τον αμυντικό τομέα. Η επίθεση στο βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών είναι δεδομένη, όπως έχουν αποδείξει με αναλύσεις τους επιφανείς οικονομολόγοι.
Κανόνια ή βούτυρο;
Συγκεκριμένα, η ETUC παραπέμπει στην πρόσφατη δήλωση του οικονομολόγου Γκέρτ Πίρσμαν, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Γάνδης.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, το 5% του ΑΕΠ που θα δαπανάται κάθε χρόνο για αμυντικές δαπάνες, αντιστοιχεί αναλογικά σε 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό. «Τα βελγικά νοικοκυριά δαπανούν επίσης το 5% του ΑΕΠ για τρόφιμα. Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό, που σημαίνει ότι πρέπει να θυσιάσουμε μέρος της αγοραστικής μας δύναμης για αμυντικές δαπάνες», δήλωσε στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο Vrt News. Ο Φλαμανδός οικονομολόγος, ο οποίος συμμετέχει ενεργά στον δημόσιο διάλογο για θέματα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, θεωρεί ότι το μοντέλο αυτό είναι μη ρεαλιστικό και μη βιώσιμο.
Καθώς όλες οι επιπλέον αμυντικές δαπάνες θα χρηματοδοτηθούν μέσω της φορολογίας, θεωρεί ότι αναπόφευκτα θα υπάρξουν σημαντικές αυξήσεις φόρων τα επόμενα δέκα χρόνια.
Πόσο θα πληρώσουν τα ελληνικά νοικοκυριά;
Θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει ότι ο πολεμικός συναγερμός έχει και ένα «ειρηνικό» φύλλο συκής. Από το 5% των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης, το 3,5% θα διατεθεί για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, ενώ το υπόλοιπο 1,5% θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές. Ακόμα όμως και μέσα σε αυτό το χαλαρό πλαίσιο, οι κίνδυνοι παραμένουν, ειδικά για τις χώρες που έχουν υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα. Προς το παρόν η Ελλάδα δεν συγκαταλέγεται σε αυτές, αφού από το 2024 επιτυγχάνει δημοσιονομικό πλεόνασμα (1,3% του ΑΕΠ), χάρη στα πληθωριστικά φορο-έσοδα και τη μείωση των δημόσιων δαπανών. Παρά το πλεόνασμα, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην ΕΕ, στο 153,6% του ΑΕΠ – αν και σταδιακά βαίνει μειούμενο.
Θα ήταν αδόκιμο να συγκρίνουμε την Ελλάδα με το Βέλγιο, σε απόλυτα μεγέθη, αφού το κατά κεφαλην ΑΕΠ της χώρας μας σε όρους αγορσατικής δύναμης είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ και του Βελγίου το έκτο υψηλότερο. Πάντως το 5% του ονομαστικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας (25.300 ευρώ) , αντιστοιχεί σε 1246 ευρώ το χρόνο – ποσό υψηλότερο απο τον μέσο μηνιαίο καθαρό μισθό πλήρους απασχόλησης.
Αμυντικές δαπάνες και κοινωνικές θυσίες
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δαπανούν περίπου το 1% έως 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα. Η Ελλάδα έχει ήδη το 5ο υψηλότερο budget για αμυντικές δαπάνες ανάμεσα στις χώρες του ΝΑΤΟ, στο 3,1%. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ καλούνται να αυξήσουν το ποσοστό αυτό στο 5% .
Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, τηρώντας πολιτική ίσων αποστάσεων. Η θέση της συμπυκνώνεται στη δήλωση της γενικής γραμματέα Έστερ Λιντς:.
«Ως εκπρόσωπος των εργαζομένων στην Ουκρανία, λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη την ανάγκη βελτίωσης του συντονισμού και των ικανοτήτων της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Είναι σαφές ότι υπάρχει ανάγκη για κοινή ασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά οι αμυντικές δαπάνες δεν μπορούν να οδηγήσουν σε επιθέσεις κατά του βιοτικού επιπέδου των πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη», τονίζει.
Nα πληρώσουν οι πλούσιοι
«Η ΕΕ πρέπει να σταματήσει να λεηλατεί τα ήδη ανεπαρκή κοινωνικά ταμεία και οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να αναγκάζουν τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους ή τα άτομα με αναπηρία να πληρώνουν το τίμημα των μη ρεαλιστικών στόχων που έχουν υπογράψει.
»Η αποτυχία να επενδύσουμε στις δημόσιες υπηρεσίες μας θα αφήσει την Ευρώπη απροετοίμαστη για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και η περαιτέρω συμπίεση (σ.σ. της αγοραστικής δύναμης) των εργαζομένων που δεν έχουν ανακάμψει από την κρίση του κόστους διαβίωσης θα οδηγήσει σε γρήγορη πτώση της δημόσιας υποστήριξης. Σε μια εποχή που οι διευθύνοντες σύμβουλοι αμείβονται 100 φορές περισσότερο από τον μέσο εργαζόμενο και οι μέτοχοι έχουν λάβει ρεκόρ μερισμάτων, είναι καιρός οι πλουσιότεροι να συνεισφέρουν», προ», συμπληρώνει η γραμματέας της ΕTUC.
Τέλος, προσθέτει και μια αράδα για τα δικαιώματα των εργαζομένων στις βιομηχανίες όπλων:
«Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι η αύξηση των δημόσιων δαπανών για την άμυνα δεν θα οδηγήσει απλώς σε περαιτέρω εμπλουτισμό των μετόχων και των διευθυνόντων συμβούλων των κατασκευαστών όπλων. Η χρηματοδότηση πρέπει να εξαρτάται από κοινωνικές προϋποθέσεις που θα εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα αυτό καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες εγγυώνται δίκαιες αμοιβές, συνθήκες εργασίας και κατάρτιση»
Τι κι αν οι εργαζομενοι κατασκευάζουν μηχανές θανάτου, το μεροκάματο να βγαίνει.
