Θα ήταν δύσκολο για πολλούς να αντιληφθούν το μέγεθος του ποσού των… 3 δισεκ. ευρώ για μια τεχνολογική επένδυση. Αυτά είναι όμως τα χρήματα που σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών θα δαπανηθούν έως το τέλος του 2028 παγκοσμίως, μόνο για τη Τεχνητή Νοημοσύνη. Άραγε θα αποσβεστούν αυτά τα χρήματα; Ή ακόμα χειρότερα υπάρχει το ενδεχόμενο να είναι απλά άλλη μια φούσκα;
Ο Economist εξετάζει σοβαρά το σενάριο να εξελιχθεί αυτή η τεχνολογία αιχμής με τρόπους που οι επενδυτές δεν περιμένουν. Γιατί όμως να συμβεί κάτι τέτοιο;
Πολύ απλά διότι έχει επαναληφθεί ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν.
Όταν τελικά επικράτησε το εναλλασσόμενο ρεύμα τον 19ο αιώνα στην Αμερική, οι εταιρείες συνεχούς ρεύματος επισκιάστηκαν και αναγκάστηκαν να συγχωνευτούν.
Σήμερα, όμως ο Economist βλέπει τους επενδυτές να θεωρούν πιθανότερους νικητές όσους μπορούν να τρέξουν τα μεγαλύτερα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Όμως, όπως δείχνουν οι πρώτοι χρήστες, στρέφονται σε μικρότερα γλωσσικά μοντέλα, κάτι που ίσως σημαίνει πως θα χρειάζεται λιγότερη υπολογιστική ισχύς από όσο νομίζαμε.
«Ή, ο δρόμος προς την ευρεία υιοθέτηση μπορεί να είναι πιο αργός και ανώμαλος, δίνοντας στους σημερινούς «ουραγούς» της τεχνητής νοημοσύνης μια ευκαιρία. Μικροπροβλήματα της τεχνολογίας, η δυσκολία γρήγορης παροχής ηλεκτρικής ισχύος ή η διοικητική αδράνεια μπορεί να κάνουν την υιοθέτηση πιο σταδιακή κάτι που ακυρώνει τον πακτωλό χρημάτων που δίνουν οι μεγάλοι.
«Καθώς θα αναθεωρούν προς τα κάτω τις προσδοκίες για έσοδα από την τεχνητή νοημοσύνη» συνεχίζει το περιοδικό, «πολλοί επενδυτές και πιστωτές θα γίνουν λιγότερο πρόθυμοι να ανέχονται τεράστιες επενδύσεις. Η ροή κεφαλαίων θα επιβραδυνθεί και ορισμένες νεοφυείς επιχειρήσεις, έχοντας πολλές ζημιές, μπορεί να κλείσουν».
Τι θα έμοιαζε ένα τέτοιο «ψύχος» στην Τεχνητή Νοημοσύνη;
Έτσι, δίχως αμφιβολία, σύμφωνα με τον Economist μεγάλο μέρος της σημερινής απίστευτης δαπάνης μπορεί να αποδειχθεί άχρηστο.
Η βρετανική εφημερίδα θυμίζει τη «μανία» των σιδηροδρόμων στη Βρετανία των 1840s. Δημιουργήθηκαν εκατοντάδες νέες εταιρείες, οι τιμές εκτοξεύτηκαν και το 1847 ήρθε η κρίση: οι τιμές κατέρρευσαν, πολλοί επενδυτές και μερικές τράπεζες/δανειστές υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Έτσι ακόμα και σήμερα ξέμειναν ράγες, σήραγγες και γέφυρες, πολλές εκ των οποίων βρίσκονται ακόμα σε χρήση.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι ακόμα και σήμερα την εποχή του «dotcom» τρέχουν στις οπτικές ίνες τα Bits και bytes.
Ωστόσο για τον Economist η έξαρση της τεχνητής νοημοσύνης ίσως αφήσει λιγότερο διαρκή κληρονομιά. Αν και τα κελύφη των data centers και η νέα ηλεκτρική ισχύς μπορούν να βρουν άλλες χρήσεις, πάνω από το μισό της έξαρσης κεφαλαιουχικών δαπανών (capex) έχει πάει σε διακομιστές και εξειδικευμένα τσιπ που απαξιώνονται σε λίγα χρόνια.
Ένα καλό νέο
Βέβαια, το καλό νέο, σημειώνει στη συνέχεια ο Economist είναι ότι το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα μάλλον θα απορροφήσει το σοκ. Ενώ οι τεχνολογικές φούσκες του παρελθόντος όπως οι σιδηροδρομικές μετοχές της Βρετανίας τη δεκαετία του 1860, έφεραν πιστωτική ασφυξία, σήμερα στη τεχνητή νοημοσύνη μεγάλο μέρος των επενδύσεων σε κέντρα δεδομένων χρηματοδοτείται από τα κέρδη των ίδιων των τεχνολογικών κολοσσών.
Παρότι εταιρείες όπως η Meta στρέφονται και σε δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν τις νέες επενδύσεις τους, οι επικερδείς δραστηριότητες και οι ισχυροί ισολογισμοί τους τις τοποθετούν σε καλή θέση.
Από τους πιο πρόθυμους παρόχους πίστωσης είναι τα «ιδιωτικά» επενδυτικά κεφάλαια, που χρηματοδοτούνται κυρίως από πλούσιους ιδιώτες, όχι από απλούς καταθέτες. Οι νεοφυείς της τεχνητής νοημοσύνης τείνουν να χρηματοδοτούνται από καλά κεφαλαιοποιημένα venture capital και κρατικά επενδυτικά ταμεία, που αντέχουν ζημιές.
Οι εστίες κινδύνου παραμένουν
Παρ΄ όλα αυτά, δεν υπάρχει λόγος εφησυχασμού, σύμφωνα με το βρετανικό δημοσίευμα. Όσο η έξαρση με την τεχνητή νοημοσύνη γιγαντώνει, τόσο πιο ριψοκίνδυνες γίνονται οι δομές χρηματοδότησης και εμπλέκονται πιο υπερχρεωμένες εταιρείες.
Οι εταιρείες ηλεκτρισμού αγωνιούν να αυξήσουν τις επενδύσεις για να τροφοδοτήσουν την Τεχνητή Νοημοσύνη με ρεύμα και συνεπώς, μια βαριά υπερχρεωμένη επιχείρηση κοινής ωφέλειας μπορεί εύκολα να «απλωθεί» υπέρμετρα.
Και η αμερικανική οικονομία θα δεχόταν ισχυρό σοκ, δεδομένου ότι η έξαρση της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει συμβάλει στο 40% της αύξησης του ΑΕΠ τον τελευταίο χρόνο.
«Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ποσοστό για έναν κλάδο που αντιστοιχεί σε λίγα % της συνολικής παραγωγής. Αν τα επενδυτικά σχέδια περιοριστούν ή εγκαταλειφθούν, αυτό», σημειώνει ο Economist «θα μεταφραστεί σε πόνο: «λιγότερα κέντρα δεδομένων θα χτιστούν, λιγότεροι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν».
Ακόμα χειρότερα
Οι συνέπειες μιας φούσκας όμως δεν σταματούν εδώ, για το βρετανικό δημοσίευμα. Οι πτώσεις στο χρηματιστήριο θα μπορούσαν να ωθήσουν τους κατόχους περιουσιακών στοιχείων να κόψουν δαπάνες. Επειδή οι αποτιμήσεις των εταιρειών που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη έχουν εκτοξευθεί, τα χαρτοφυλάκια σήμερα κυριαρχούνται από λίγες τεχνολογικές μετοχές. Και τα νοικοκυριά είναι πιο εκτεθειμένα σε μετοχές από ό,τι το 2000.
Αν οι τιμές πέσουν, η εμπιστοσύνη και η κατανάλωσή τους μπορεί να δεχθούν πλήγμα. Οι φτωχότεροι θα την «γλιτώσουν» ως επί το πλείστον, επειδή κατέχουν λίγες μετοχές.
Όμως οι πλούσιοι ήταν αυτοί που τροφοδότησαν την κατανάλωση στην Αμερική τον τελευταίο χρόνο και όπως τονίζει ο Economist, χωρίς αυτές τις πηγές στήριξης, η οικονομία θα εξασθενίσει, καθώς δασμοί και υψηλά επιτόκια αφήνουν αποτύπωμα.
«Όσο μεγαλύτερη γίνεται η έξαρση, τόσο μεγαλύτερες μπορεί να είναι οι παρενέργειες ενός «παγώματος» στην τεχνητή νοημοσύνη. Αν η τεχνολογία τελικά ανταποκριθεί στις υπερβολικές υποσχέσεις, θα ανοίξει νέο κεφάλαιο στην ιστορία. Όμως και το χρονικό της φρενήρους καταδίωξής της θα γραφτεί στα βιβλία» καταλήγει το ξένο δημοσίευμα.
