Η επενδυτική «φρενίτιδα» στα φωτοβολταϊκά έργα την τελευταία τετραετία «φρέναρε» το 2025. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), που παρουσιάστηκαν σε ημερίδα στη 89η ΔΕΘ, καταγράφουν μια εντυπωσιακή… αναδίπλωση των επενδυτών.
Ειδικότερα, οι αιτήσεις για ηλιακά πάρκα στη ΡΑΑΕΥ από 36,3 GW (γιγαβάτ) τον Δεκέμβριο του 2020 έπεσαν σε μόλις 0,05 GW τον Ιούνιο 2025.
Η κάμψη είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται από τον Φεβρουάριο του 2024, όταν οι αιτήσεις έπεσαν στα 0,6 GW και συνεχίστηκε με… συνέπεια σε όλους τους επόμενους κύκλους αδειοδοτήσεων της Αρχής έως και σήμερα.
Τι έχει υλοποιηθεί και τι μένει «στα χαρτιά»
Συνολικά, τα φωτοβολταϊκά έργα που έχουν υποβάλλει αίτηση για άδεια παραγωγού, από τον Δεκέμβριο του 2020 έως σήμερα, φθάνουν στα 74,45 GW εκ των οποίων 9,22 GW βρίσκονται σήμερα σε λειτουργία ενώ έργα συνολική ισχύος 11,2 GW έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο που σημαίνει ότι βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο αδειοδοτικό στάδιο.
Όσο για τα υπόλοιπα περίπου 54 GW, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, «φτάνουν και περισσεύουν» για την επίτευξη των στόχων διείσδυσης ηλιακής ενέργειας έως και το 2050, με δεδομένο ότι στατιστικά υλοποιείται περίπου το 30% των έργων που εξασφαλίζουν αρχική βεβαίωση από τη ΡΑΑΕΥ.
4,5 χρόνια ΑΠΕ σε αριθμούς
Η «κόπωση» δεν αφορά μόνο τα φωτοβολταϊκά, στα οποία ωστόσο είναι εντυπωσιακή, αλλά συνολικά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Οι αιτήσεις στο κύκλο Δεκεμβρίου 2020 έφταναν σε ισχύ τα 45,5 GW και στον τελευταίο του Ιουνίου 2025 μόλις τα 1,2 GW.
Ωστόσο, από τον Οκτώβριο 2022 και έπειτα, η προσοχή των επενδυτών στρέφεται σε πιο «έξυπνα» έργα: φωτοβολταϊκά με ενσωματωμένες μονάδες αποθήκευσης.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσίασε ο προϊστάμενος Διεύθυνσης ΑΠΕ και Αποθήκευσης κ. Ιωάννης Χαραλαμπίδης την τελευταία τριετία υπήρξε μια «έκρηξη» για τις περίφημες κατηγορίες 11Α και 11Β (η πρώτη αφορά ΑΠΕ με αποθήκευση και δυνατότητα απορρόφησης ενέργειας από το δίκτυο και η δεύτερη χωρίς αυτή τη δυνατότητα).
Αυτή η αύξηση αφορά και νέες αιτήσεις, αλλά και αιτήσεις τροποποίησης (δηλαδή προσθήκη μπαταρίας σε υφιστάμενο έργο). Κι αυτό διότι τα συγκεκριμένα έργα παίρνουν προτεραιότητα στη χορήγηση όρων σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο.
Συνολικά οι βεβαιώσεις παραγωγού σε ισχύ για τα έργα των δύο κατηγοριών ανέρχονται σε 539, συνολικής ισχύος ΑΠΕ 24,7 GW. Γενικότερα, σύμφωνα με τον κ. Χαραλαμπίδη, η ισχύς των αιτήσεων που υποβάλλονται πλέον στην Αρχή είναι πολύ μικρότερης ισχύος, δηλαδή κάτω και από 1 MW.
Τα όρια των δικτύων
Συνολικά, όλα τα έργα ΑΠΕ, όλων των τεχνολογιών, που διαθέτουν βεβαίωση παραγωγού της ΡΑΑΕΥ σε ισχύ αθροίζουν 92 GW. Από αυτά λειτουργούν πάρκα ισχύος περίπου 15 GW (9,22 GW φωτοβολταϊκά, 5,38 GW αιολικά, 0,31 GW μικρά υδροηλεκτρικά και 0,15 GW βιομάζα).
Αντίστοιχη ισχύ αθροίζουν όσα διαθέτουν οριστικούς όρους σύνδεσης με το δίκτυο ενώ οι αιτήσεις για έργα ισχύος 50 GW έχουν αξιολογηθεί ως πλήρεις.
Τα ηλεκτρικά δίκτυα όμως δεν μπορούν σήμερα να «σηκώσουν» πάνω από 19 GW ενώ και το 2030 ο χώρος που θα «ανοίξει» θα φτάσει τα 30 GW (συν 2 GW για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα).
Χιλιάδες άδειες απεντάχθηκαν
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν έργα τα οποία έχασαν την άδεια παραγωγού από τη ΡΑΑΕΥ είτε γιατί ανήκαν στην επενδυτική κατηγορία «είδα φως και μπήκα» είτε γιατί τα βρήκαν σκούρα κατά την αδειοδοτική διαδικασία. Ειδικότερα, οι ακυρωθείσες βεβαιώσεις παραγωγού ανέρχονταν τον Αύγουστο 2023 σε 2.113 (ισχύος 25,7GW), τον Αύγουστο 2024 σε 2.716 (ισχύος 34,2 GW) και τον Αύγουστο 2025 σε 3.221 (συνολικής ισχύος 41,9 GW).
Στροφή κεφαλαίων προς αποθήκευση ενέργειας
Το νέο στοίχημα για την αγορά είναι ξεκάθαρα η αποθήκευση ενέργειας. Ήδη έχουν δοθεί 1.585 άδειες (1.489 για μπαταρίες και 96 για αντλησιομίευση), συνολικής ισχύος 67,54 GW και χωρητικότητας 254,33 GWh. Από αυτές, σε αδειοδοτική εξέλιξη βρίσκονται 318 μονάδες με συσσωρευτές και 51 για αντλησιοταμίευση.
Συνολικά περί τα 900 MW είναι οι ενισχυόμενοι σταθμοί αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες, οι οποίοι εξασφάλισαν επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση (με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης) μέσω τριών διαδοχικών διαγωνισμών της ΡΑΑΕΥ.
Για τους υπόλοιπους επενδυτές που θα λειτουργήσουν αποκλειστικά με εμπορικούς όρους (έχουν προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση στα 4,7 GW) δίνεται η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων προκειμένου να αξιολογηθούν και να λάβουν προτεραιότητα στη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης.
Αβεβαιότητα εσόδων
Η χώρα έχει ανάγκη από έναν σημαντικό όγκο αποθήκευσης για να υποστηριχθεί η αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ, όπως ανέφερε ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κ. Σταύρος Παπαθανασίου. «Τα ενισχυόμενα έργα μπαταριών από τους τρεις διαγωνισμούς θα συμβάλουν στην κατεύθυνση αυτή, όπως και τα μη ενισχυόμενα έργα μπαταριών που θα υλοποιηθούν με όρους αγοράς. Ωστόσο, η μεγάλη αβεβαιότητα των εσόδων από τις αγορές και το σχετικό ρίσκο των επενδύσεων, σε συνδυασμό με τη μη επαρκή υλοποίηση συστημάτων «κατάντη του μετρητή», δημιουργεί προβληματισμό για το κατά πόσο θα καταστεί δυνατό να καλυφθούν οι ανάγκες αποθήκευσης του συστήματος σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα» τόνισε.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Παντελής Μπίσκας τόνισε ότι οι σταθμοί αποθήκευσης αποτελούν μία πολύτιμη προσθήκη στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, καλύτερη χρήση των πηγών ΑΠΕ, φθηνότερη ηλεκτρική ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές, πιο αξιόπιστη λειτουργία του συστήματος.
Σημείωσε δε, πως οι συνθήκες εισαγωγής σταθμών αποθήκευσης στην Ελλάδα στην παρούσα φάση είναι εξαιρετικές. Παράλληλα ανέφερε πως η υπουργική απόφαση για τα έργα που θα λειτουργήσουν με εμπορικούς όρους ξεκλειδώνει τις προοπτικές σύνδεσης νέων σταθμών αποθήκευσης στη χώρα και είναι σημαντική τομή για τη διαχείριση του ελληνικού συστήματος. «Για να μπορέσουμε όμως να γευτούμε τους καρπούς των αμέτρητων ωφελειών που φέρουν με την εγκατάσταση και λειτουργία τους» θα πρέπει όπως είπε να έχει απήχηση στους υποψήφιους επενδυτές αλλά και στα χρηματοοικονομικά ιδρύματα.
Πηγή: ΟΤ
