Αρνητικά είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα τα σχόλια των πολιτών και των φορέων εργαζομένων, στη διαβούλευση για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που έληξε Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου
Συνολικά το σχέδιο νόμου με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της νομοθεσίας – Στήριξη στον Εργαζόμενο», συγκέντρωσε 300 σχόλια.
Από αυτά σχεδόν το 1/3 επικεντρώνεται στο πρώτο σκέλος, που αφορά τις ρυθμίσεις για τις υπερωρίες (13ωρο),τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τις προσλήψεις και απολύσεις «εξπρές», την κατάτμηση άδειας κ.ά.
Από το περιεχόμενο των σχολίων, φαίνεται ξεκάθαρα ποιοι είναι οι «όλοι» που εννοεί το νομοσχέδιο.
Οι εργοδοτικοί φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση, όχι μόνο επικροτούν το 13ωρο, αλλά ζητάνε ακόμα περισσότερα. Για παράδειγμα ζητάνε την αύξηση του ετήσιου ορίου υπερωριών στις 250 αντί για 150. Άλλες ενώσεις εργοδοτών ζητάνε να καταργηθεί ακόμα και η υπογραφή του εργαζομένου στην οικειοθελή αποχώρηση με το επιχείρημα ότι «το οπλοστάσιο των μισθωτών αναφορικά με την οφειλή νόμιμης αποζημίωσης είναι τεράστιο».
Αντιθέτως, τα σχόλια των σωματείων, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, τα επώνυμα και ανώνυμα σχόλια πολιτών, δηλώνουν κάθετη διαφωνία με τις σχετικές ρυθμίσεις.
Πυρ ομαδόν για 13ωρο
Το 13ωρο όσο και αν παρουσιάζεται από τα non paper της κυβέρνησης ως «δικαίωμα» του εργαζόμενου, βρίσκει απέναντί του το σύνολο των συνδικαλιστικών και κοινωνικών φορέων.
Τα άρθρα 6 και 7 του νομοσχέδιου, που λειτουργούν συνδυαστικά (χρονικά όρια εργασίας – διευθέτηση χρόνου εργασίας), συγκεντρώνουν τις περισσότερες διαμαρτυρίες.
Το σ/ν «νομοθετεί την 13ωρη εργασία οδηγώντας τους εργαζόμενους στην πλήρη εξάντληση και διάλυση κάθε έννοιας προσωπικής και οικογενειακής ζωής, καθώς αν υπολογίσουμε και την ώρα προς και από την εργασία μένουν ελάχιστες ώρες ξεκούρασης για τον/την εργαζόμενο/η. (…)
Το άλλο επιχείρημα της κυβέρνησης (που το χρησιμοποίησαν και στο προηγούμενο νομοσχέδιο για το 13ωρο) είναι ότι το ζητούν οι εργαζόμενοι/ες. Εδώ η λαθροχειρία της κυβέρνησης γίνεται εξοργιστική, καθώς χρησιμοποιούν την κατάσταση φτωχοποίησης στην οποία οι ίδιοι έχουν οδηγήσει τον κόσμο της εργασίας με τους χαμηλούς μισθούς και την ανεξέλεγκτη ακρίβεια η οποία καθιστά σχεδόν αναγκαστική τη 13ωρη εργασία προκειμένου να καλυφθούν βασικές ανάγκες επιβίωσης, ως άλλοθι για τις πολιτικές τους».
Τα παραπάνω βέλη προέρχονται σχεδόν «εξ οικείων». Το σχόλιο υπογράφει ο Σύλλογος Εργαζομένων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας «αδελφάκι» του υπουργείου Εργασίας, από το οποίο αποσχίστηκαν οι αρμόδιες υπηρεσίες το 2023.
Μεγαλύτερη επισφάλεια
«Η πρόβλεψη ότι ο εργαζόμενος «έχει δικαίωμα να αρνηθεί» την υπερωριακή εργασία δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει την ανισορροπία στη σχέση εξάρτησης», σημειώνει η μη κυβερνητική οργάνωση Solidarity Now.
«Η συναίνεση του εργαζομένου ενδέχεται να μην είναι ελεύθερη, αλλά να παρέχεται υπό καθεστώς πίεσης και φόβου, φόβου απόλυσης, μη ανανέωσης της σύμβασης κλπ. (…). Ιδίως οι πλέον ευάλωτες κατηγορίες – νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας, γυναίκες με οικογενειακές υποχρεώσεις, μετανάστες και πρόσφυγες που συχνά αγνοούν τα δικαιώματά τους ή φοβούνται για τη διαμονή τους – καθώς και όσοι απασχολούνται σε χειρωνακτικά και επικίνδυνα επαγγέλματα, θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή πίεσης για αποδοχή εξαντλητικών ωραρίων. Έτσι, η διάταξη δεν δημιουργεί συνθήκες ευελιξίας, αλλά θεσμοθετεί ένα περιβάλλον αυξημένης καταχρηστικότητας και ανασφάλειας», συμπληρώνει η οργάνωση.
Διαμαρτυρίες σωματείων
Να αποσυρθεί στο σύνολό του το εργασιακό νομοσχέδιο ζητάει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (ΠΟΘΑ), που κάνει λόγο για «ταφόπλακα στο 8ωρο».
Επισημαίνουν μεταξυ άλλων ότι το περιεχόμενο του σ/ν είναι σε πλήρη αντιδιαστολή με τον τίτλο του «Δίκαιη Εργασία Για Όλους». Ργασία Γκαι ότι άμεσο αποτέλεσμα θα είναι « η δημιουργία ενός νέου πλαισίου εργασιακού μεσαίωνα καθώς η εντατικοποίηση της εργασίας θα οδηγήσει στη ραγδαία αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, σε μια χώρα που είναι ήδη πρωταθλήτρια στην Ε.Ε. στα θανατηφόρα εργατικά δυστυχήματα». Δεν μιλάνε στον αέρα. Πρόσφατα θρήνησαν συνάδελφό τους ηχολήπτη, που πέθανε σε εργατικό δυστύχημα στην άσφαλτο, ακολουθώντας το ασφυκτικό πρόγραμμα περιοδείας στην οποία δούλευε ας να αντεπεξέλθει στο εξοντωτικό πρόγραμμα της περιοδείας συναυλιών.
Άλλα σωματεία εστιάζουν σε συγκεκριμένα σημεία του νομοσχεδίου και ζητάνε τροποποιήσεις.
Για παράδειγμα ο Σύλλογος Ιδιωτικών Υπαλλήλων «Η Ένωση», θέτει «πρόβλημα ουσίας και υγείας» στη διάταξη για το 13ωρο. «Μεγαλύτερα ημερήσια «ταβάνια» αυξάνουν την υπερεργασία και την κοπωση, ενώ η υγεία επιδεινώνεται», γράφουν. Θυμίζουν χαρακτηριστική έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Οργάνωσης Εραγσίας, ότι τα διευρυμένα ωράρια αυξάνουν κατακόρυφα τους κινδύνους εγκεφαλικού και καρδιαγγειακών νόσων.
«Θεωρούμε τουλάχιστον παράδοξο σε μια εποχή όπου ο διακηρυγμένος στόχος της Πολιτείας είναι η ενίσχυση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ένα τέτοιο μείζον ζήτημα (σ.σ. διευθέτηση χρόνου εργασίας), να επαφίεται στο πεδίο της ατομικής διαπραγμάτευσης όπου αυτονόητα η ισχύς των μερών είναι ανισοβαρής. Επιπροσθέτως ενθαρρύνεται η γενικευμένη απροθυμία των εργοδοτών να προσέλθουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις», σημειώνει η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ).
Κατά παραγγελία εργασία
Την απόσυρση των διατάξεων για την «σύμβαση εργασίας κατά παραγγελία» ή αλλιώς την «ευκαιριακή εργασία», ζητάει το σωματείο εργαζομένων της Tράπεζας Eurobank. Οι κατά παραγγελία συμβάσεις έχουν νομοθετηθεί από το 2023 και πλέον διευρύνονται.
Οι τραπεζοϋπάλληλοι επισημαίνουν ότι «ο θεσμός των κατά παραγγελία συμβάσεων εργασίας είναι η απόλυτη παραφωνία στο σώμα του εργατικού δικαίου». Εκφράζουν την ανησυχία ότι ελλείψει νομοθετικών περιορισμών «δεν αποκλείεται η ευκαιριακή εργασία να λάβει γενικευμένη μορφή και ιδίως στον ευρύ, αναπτυγμένο οικονομικό τομέα της παροχής υπηρεσιών, μάλιστα μετά την υποκατάσταση πολλών δραστηριοτήτων από εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης».
Συμπληρώνουν ότι ο «ο ευκαιριακός χαρακτήρας της απασχόλησης διαταράσσει τον προγραμματισμό και την αναπαραγωγή. Η ευημερία για όλους πλέον διακυβεύεται, διότι ο ευκαιριακά απασχολούμενος δεν θα έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει και να οικοδομήσει. Η μισθωτή εργασία και η κοινωνική ασφάλιση που αποτελούν τη βάση της κοινωνίας συρρικνώνονται».
