Εν όψει της απεργίας της 1ης Οκτώβρη ενάντια στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο, η «κόκκινη κάρτα» που του έδειξε το Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΣΥΑΕ) αποκτά βαρύνουσα σημασία.
Η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων που συμμετέχουν στο ΣΥΑΕ, τοποθετήθηκαν αρνητικά πάνω στο εργασιακό νομοσχέδιο, και τις επίμαχες διατάξεις του όπως το 13ωρο, σε μια επεισοδιακή συνεδρίαση, στις 24 Σεπτεμβρίου.
Το ΣΥΑΕ αποτελεί συλλογικό θεσμικό όργανο, τμήμα του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας που λειτουργεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Εργασίας. Είναι κατεξοχήν αρμόδιο να γνωμοδοτεί σε θέματα προστασίας της υγείας των εργαζομένων και υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Στις αρμοδιότητές του εντάσσεται και η εισήγηση νέων νομοσχεδίων και ρυθμίσεων για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ), καθώς και η τροποποίηση των διατάξεων που ισχύουν.
Εκτός από τα επιτελικά στελέχη του υπουργείου Εργασίας, στη σύνθεσή του συμμετέχουν εκπρόσωποι και άλλων υπουργείων, συνδικαλιστικοί φορείς (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΠΟΕ-ΟΤΑ), εργοδοτικές ενώσεις (ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ), επιμελητήρια (ΤΕΕ, ΟΕΕ), επιστημονικοί φορείς (Ιατρικός Σύλλογος, Ένωση Ελλήνων Χημικών) και ειδικοί εμπειρογνώμονες για θέματα ΥΑΕ.
Υποτίμηση των θεσμών
Θα περίμενε κανείς το ΣΥΑΕ να έχει ήδη συμμετάσχει στην κατάρτιση του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, ιδίως στο δεύτερο μέρος που περιλαμβάνει τις διατάξεις για την ΥΑΕ. Αντί γι’αυτό, με ευθύνη της κυβέρνησης, η συνεδρίαση του Συμβουλίου έγινε κατόπιν εορτής, ενώ έχει λήξει το στάδιο της διαβούλευσης και το νομοσχέδιο οδεύει προς κατάθεση στη Βουλή.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι ενώ εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες οι εκπρόσωποι των εργαζομένων ζητούσαν επιτακτικά να συνεδριάσει το ΣΥΑΕ, προέκυπταν συνεχώς προσκόμματα και αναβολές.
Ακόμα κι έτσι, η εισήγηση του υφυπουργού Εργασίας Κώστα Καραγκούνη για το εργασιακό νομοσχέδιο, έγινε σε ένα κλίμα «συντριπτικής απόρριψης», όπως μεταφέρει στο in ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, γραμματέας ΥΑΕ της ΓΣΕΕ και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΣΕΤΕΕ).
Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων απέρριψαν ομόφωνα την εισήγηση του υφυπουργού, ενώ αρνητικά τοποθετήθηκαν και εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας, όπως το Πανελλήνιο Σωματείο Ειδικευμένων Γιατρών Εργασίας. Οι μόνοι που υποστήριξαν με ζέση το νομοσχέδιο ήταν οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).
Διακριτικά υπέρ τοποθετήθηκε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ενώ άλλοι φορείς πρότειναν βελτιωτικές τροποποιήσεις ή επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν σε νέα συνεδρίαση.
Το σημείο του εργατικού δυστυχήματος στο Blue Star Chios. Την ίδια μέρα συνεδρίασε το Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία
Τέσσερα εργατικά δυστυχήματα σε 28 ώρες
Η ατμόσφαιρα από την πλευρά των εργαζομένων και των επιστημόνων ήταν έντονα φορτισμένη, καθώς η συνεδρίαση συνέπεσε χρονικά με ένα καταιγισμό εργατικών δυστυχημάτων. Στις 24 Σεπτεμβρίου έχασαν τη ζωή τους σε ώρα δουλειάς τρεις εργαζόμενοι: Ο 20χρονος ναυτικός στο Blue Star Chios, που εγκλωβίστηκε σε υδατοστεγή πόρτα υπόγειου γκαράζ, ένας 50χρονος άνδρας στη Χάλκη Λάρισας, που σκοτώθηκε όταν έπεσε πάνω του αλυσοπρίονο, και ένας 70χρονος εργαζόμενος σε φωτοβολταϊκό πάρκο, σε πτώση από σκάλα. Την επόμενη μέρα, σημειώθηκε νέο εργατικό δυστύχημα, με θύμα 53χρονο εργάτη, χειριστή κλαρκ, σε εργοστάσιο στην Αταλάντη Φθιώτιδας. Συνολικά, τέσσερα εργατικά δυστυχήματα σε 28 ώρες.
«Μόνο ως τραγική ειρωνεία μπορεί να εκληφθεί το γεγονός ότι ενώ τα δυστυχήματα στους χώρους δουλειάς έχουν λάβει διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης, εισάγεται το νομοσχέδιο του 13ωρου, που θα καταστήσει την εργασία στη χώρα μας ακόμα πιο επικίνδυνη και ανθυγιεινή», δηλώνει ο Ανδρέας Στοϊμενίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, προκάλεσε αλγεινή εντύπωση ότι η ηγεσία του υπουργείου στην εισήγηση για το νομοσχέδιο παρουσίασε ως επιχείρημα ότι «το 13ωρο το ζήτησαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι».
«Αυτά ειπώθηκαν σε θεσμικό όργανο, ενώπιον των εκπροσώπων των εργαζομένων, τη μέρα της τραγωδίας. Δεν ξέρω με ποιους εργαζόμενους μιλάει το υπουργείο, αλλά με μας δεν μιλάει», λέει ο γραμματέας Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασίας της ΓΣΕΕ, και αντιπρόεδρος του ευρωπαϊκού οργανισμού για την ΥΕΑΕ (EU – OSHA).
Δηλώνει, ότι σύμφωνα με διασταυρωμένη ενημέρωση, η Κομισιόν εγκαλεί το υπουργείο Εργασίας για υποκαταγραφή των εργατικών δυστυχημάτων και μη καταγραφή των επαγγελματικών ασθενειών και των θανάτων που σχετίζονται με αυτές.
Ελλιπή τα μέτρα για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία
Το δεύτερο σκέλος του νομοσχεδίου, που αφορά τις διατάξεις για την ΥΑΕ, κρίθηκε ελλιπές και κατώτερο των περιστάσεων από τους εκπροσώπους των εργαζομένων αλλά και από επιστημονικούς φορείς
«Παρουσιάζονται ως επαναστατικά μέτρα που θα έπρεπε να έχουν επιλυθεί εδώ και καιρό, όπως το ηλεκτρονικό βιβλίο ιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας. Εμείς έχουμε προτείνει να εκπαιδεύονται οι εργαζόμενοι σε θέματα ΥΑΕ, και αυτό να καταγράφεται ηλεκτρονικά. Συχνά εκ των υστέρων οι εργοδότες, μετά από εργατικά ατυχήματα ή δυστυχήματα, βάζουν τους εργαζόμενους να υπογράφουν ότι έχουν εκπαιδευθεί, ενώ αυτό δε συνέβη ποτέ», μας λέει ο γραμματέας της ΓΣΕΕ.
Οι φορείς των εργαζομένων προτείνουν να καταστεί υποχρεωτική η συγκρότηση υπηρεσιακών επιτροπών υγείας και ασφάλειας στις επιχειρήσεις. Επιπλέον ζητάνε να θεσπιστούν μόνιμα μέτρα ενάντια στην θερμική καταπόνηση, αντί για «μπαλώματα» με αποσπασματικές και αλληλοαναιρούμενες εγκυκλίους. Υπενθυμίζουν ότι έχει κατατεθεί ολοκληρωμένη πρόταση νομοθετικού πλαισίου για τη θερμική καταπόνηση, την οποία έχουν επεξεργαστεί υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με επιστήμονες και έχουν συμφωνήσει οι κοινωνικοί εταίροι. Όμως μέχρι σήμερα αραχνιάζει σε κάποιο συρτάρι.
Ζητείται διάλογος από μηδενική βάση
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ, Ανδρέας Στοϊμενίδης, μετά τη λήξη της συνεδρίασης του ΣΥΑΕ, «η αρνητική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία από την πλειοψηφία των φορέων και των μελών του, αποτελεί ηχηρή απάντηση στον κυβερνητικό σχεδιασμό, τόσο για τη διάλυση του συστήματος ΥΑΕ στη χώρα, όσο και την απαξίωση του κοινωνικού και δημοκρατικού διαλόγου και βέβαια για την επιβολή του 13ώρου εργασίας και την ετεροβαρή ατομική (δήθεν) διαπραγμάτευση εργαζομένου επιχειρηματία.
Η μόνη δημοκρατική θεσμική οδός είναι η απόσυρση των διατάξεων και η εκκίνηση του τριμερούς διαλόγου από μηδενική βάση με αρχικό πλαίσιο στηριγμένο στις καλές διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές και πρακτικές.
Η επιστροφή στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η μείωση του χρόνου εργασίας και ο σεβασμός του θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασίας αποτελούν τις βασικές αρχές και προτεραιότητες του εργατικού δικαίου».
