Η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα – Μια δεύτερη πράξη με γνώριμα πρόσωπα και ξεθωριασμένα συνθήματα…
Ήταν καλοκαίρι του 2023 όταν ο Αλέξης Τσίπρας, ύστερα από μια συντριπτική εκλογική ήττα και την αδυναμία διαχείρισης των εσωκομματικών εντάσεων, αποχώρησε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλοί τότε πίστεψαν ότι είχε γραφτεί ο επίλογος μιας πολιτικής διαδρομής που σημάδεψε τη Μεταπολίτευση. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά στην ελληνική πολιτική σκηνή, κανείς δεν φεύγει οριστικά. Δύο χρόνια αργότερα, ο άλλοτε «άχαστος» Τσίπρας επιστρέφει, όχι μέσα από το κόμμα που τον ανέδειξε, αλλά μέσω του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα, το οποίο εγκαινιάζει με μια λαμπρή 2η Διεθνή Διάσκεψη στο Μέγαρο Μουσικής στις 10 Ιουνίου.
Το Ινστιτούτο και η νέα «προοδευτική» πλατφόρμα
Το ινστιτούτο του πρώην πρωθυπουργού παρουσιάζεται ως χώρος διαλόγου και προοδευτικής συνάντησης. Στη διάσκεψη θα συμμετάσχουν γνωστές διεθνείς προσωπικότητες όπως οι Bernie Sanders, Enrico Letta, Yolanda Diaz, Elly Schlein, Ines Schwerdtner και François Ruffin, ενώ θα απονεμηθεί το Βραβείο Ειρήνης Πρεσπών 2025 στους δημιουργούς του πολυβραβευμένου ντοκιμαντέρ «No Other Land».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το Ινστιτούτο στοχεύει στην οικοδόμηση ενός Κινήματος Δημοκρατίας και Κοινωνικής Δικαιοσύνης που θα σταθεί απέναντι στην ενίσχυση της Ακροδεξιάς, την υπονόμευση της δημοκρατίας και τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.
Ο Τσίπρας ανάμεσα σε παρελθόν και παρόν
Η πολιτική του πορεία παραμένει αμφιλεγόμενη. Από το αντιμνημονιακό κύμα του 2015 έως τη Συμφωνία των Πρεσπών, η διαδρομή του χαρακτηρίστηκε από λαϊκισμό, τακτικισμό και μετατοπίσεις, που συχνά φανέρωναν αγωνία για πολιτική επιβίωση παρά για στρατηγική συνέπεια. Οι διαγραφές, η εσωτερική φθορά και η απώλεια ταυτότητας οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε αποδόμηση, ενώ η διαδοχή από τον Στέφανο Κασσελάκη δεν κατόρθωσε να αναστρέψει την εικόνα. Η βάση του κόμματος ένιωσε απογοητευμένη και «ορφανή», προσφέροντας στον Τσίπρα το περιθώριο μιας νέας πολιτικής επανεμφάνισης.
Μια επιστροφή χωρίς πραγματική ανανέωση
Οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η επιστροφή του Τσίπρα δεν συνοδεύεται από νέο σχέδιο ή όραμα, αλλά περισσότερο θυμίζει επανάληψη ενός παλιού σεναρίου. Η ρητορική του, προβλέψιμη και γνώριμη, απευθύνεται κυρίως στους νοσταλγούς του παλιού ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να εμπνέει τις νεότερες γενιές ή τους απογοητευμένους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους.
Η αδυναμία ανανέωσης της πολιτικής σκηνής
Η περίπτωση Τσίπρα φανερώνει μια βαθύτερη παθογένεια της ελληνικής πολιτικής: την ανικανότητα παραγωγής νέων, άφθαρτων ηγεσιών. Όπως σχολιάζουν έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές, «στην Ελλάδα οι ηγέτες δεν αποχωρούν ποτέ – απλώς κάνουν κύκλους γύρω από την εξουσία». Έτσι, η «φιέστα» στο Μέγαρο Μουσικής ίσως προσφέρει μια στιγμιαία νοσταλγία, αλλά δύσκολα θα μετατραπεί σε πολιτική αναγέννηση.
Και όπως εύστοχα σημείωσε ένας παλαιός αριστερός, «οι πολίτες, κουρασμένοι από τα ίδια πρόσωπα, θα φωνάζουν: Οϊμέ! Αλί και τρισαλί!».
