Με το μοντέλο του υψηλού Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) σε αγαθά και υπηρεσίες συνεχίζει να πορεύεται η ελληνική κυβέρνηση. Μια στρατηγική που έχει μεν βάση καθώς «πατάει» στην εξασφάλιση άμεσων δημοσιονομικών εσόδων, αλλά και σημαντικές συνέπειες για την οικονομία, την κοινωνία και την ανταγωνιστικότητα.
Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στην Ελλάδα είναι ένας εναρμονισμένος, γενικός φόρος κατανάλωσης που εφαρμόζεται σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας, με την επιβάρυνση να μετακυλίεται τελικά στον τελικό καταναλωτή
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, έχει αναφερθεί επανειλημμένα στην πρόθεση της κυβέρνησης να μην προχωρήσει σε καθολική μείωση των συντελεστών ΦΠΑ επικαλούμενος τη «διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας» της χώρας. Η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει σταθερά να απορρίπτει τα αιτήματα που εκφράζει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας και σφραγίζει διάπλατα τις πόρτες αναφέροντας με βεβαιότητα πως δεν θα περάσει στις τιμές των προϊόντων.
Η μονοδιάστατη πολιτική που εφαρμόζει η συντηρητική παράταξη που ηγείται της χώρας οδηγεί στην «πρέσα» τα νοικοκυριά αλλά τονώνει τα κρατικά ταμεία και αποτελεί «ένεση» για τα υπερμεγέθη πλεονάσματα.
Εξαίρεση του κανόνα
Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η μείωση του ΦΠΑ στα ελληνικά ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους. Από την αρχή του νέου χρόνου οι συντελεστές ΦΠΑ μειώνονται, από 6%, 13% και 24%, σε 4%, 9% και 17% σε 19 νησιά: Λειψοί, Τήλος, Αγαθονήσι, Χάλκη, Καστελόριζο, Κάλυμνος, Νίσυρος, Πάτμος, Σύμη, Κάρπαθος, Κάσος, Αστυπάλαια, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ικαρία, Φούρνοι, Οινούσσες, Ψαρά, Σαμοθράκη.
Κοντά στα 4 δισ. ευρώ τα έσοδα από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών
Πίσω στα στοιχεία, ανοδικά κινήθηκαν τα δημόσια έσοδα από τον ΦΠΑ το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2025. Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση Εξέλιξης Εσόδων της ΑΑΔΕ τα συνολικά έσοδα από φόρους ανέρχονται σε 40,4 δισ. €, αυξημένα κατά 9,68% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024, όπου τα έσοδα διαμορφώθηκαν σε 36,8 δισ. €.
Η επίδοση αυτή υπερέβη τον στόχο του προϋπολογισμού κατά 5,62%, επιτυγχάνοντας υπέρβαση ύψους 2,15 δισ. ευρώ. Το ποσοστό επίτευξης έναντι του στόχου επταμήνου του 2025 διαμορφώθηκε σε 105,62%.
Τα έσοδα από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών μόνο τον Ιούλιο (2025) ανήλθαν σε 3,95 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 214,9 εκατ. ευρώ ή 5,76% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2024. Η αύξηση αυτή προήλθε κυρίως από τον ΦΠΑ, με τις εισπράξεις να ενισχύονται τόσο μέσω των ΔΟΥ όσο και μέσω των τελωνείων.
Μια πενταετία σε συνεχή ανοδική πορεία
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, οι υποκατηγορίες του ΦΠΑ παρουσίασαν διαφοροποιημένες επιδόσεις. Ο ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και τα παράγωγά τους αυξήθηκε κατά 50,46%, στα καπνικά προϊόντα κατά 53,86% και στα λοιπά προϊόντα και υπηρεσίες κατά 59,68%. Συνολικά, οι εισπράξεις ΦΠΑ από αγαθά και υπηρεσίες ξεπέρασαν τα 23,7 δισ. ευρώ, ενώ η επίτευξη του στόχου ανήλθε στο 103,34%.
Επικεντρώνοντας στο δελτίο Σεπτεμβρίου 2025 της ΕΛΣΤΑΤ για τους τριμηνιαίους εθνικούς λογαριασμούς (προσωρινά, μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία), το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όρους όγκου το 1ο εξάμηνο του 2025 παρουσίασε αύξηση κατά 1,8% σε σύγκριση με το 1ο εξάμηνο του 2024. Επιπρόσθετα, στα έσοδα της εν λόγω κατηγορίας συνεχίζουν να επιδρούν και τα πληθωριστικά φαινόμενα που καταγράφονται κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Αν ανατρέξουμε στη διαχρονική εξέλιξη των εσόδων από φόρους επί αγαθών και υπηρεσίων (Ιούλιος) την τελευταία πενταετία (2021-2025) θα δούμε μια συνεχή ανοδική τάση. Συγκεκριμένα, τα έσοδα το 2021 ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ. Το 2022 σε 3 δισ. ευρώ. Το 2023 σε 3,3 δισ. ευρώ. Το 2024 σε 3,7 δισ. ευρώ και το 2025 σε 3,9 δισ. ευρώ.
Για το 2026, η κυβέρνηση της ΝΔ προβλέπει: 1,6 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα από ΦΠΑ.
Οι πολίτες επιμένουν σε μείωση
Θυμίζουμε πως στην έρευνα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, που διεξήγαγε για λογαριασμό του η εταιρεία MRB στο νομό Αττικής, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ. «Σίγουρα ναι» και «μάλλον ναι» σε μια αισθητή αποκλιμάκωση των τιμών που θα έρθει από τη μείωση του ΦΠΑ σε τρόφιμα και βασικά είδη διαβίωσης απαντά το 72,9%. «Μάλλον όχι και σίγουρα όχι» απαντά το 24,1%.
