Τα αναδρομικά ποσά κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσουν και τις 15.000 ευρώ, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η μηνιαία επικουρική θα έπρεπε να είναι αυξημένη κατά 200 ή και 300 ευρώ, καθώς τα ακριβή ποσά εξαρτώνται από το ταμείο, τα έτη ασφάλισης και τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί.
1η κατηγορία -Η εκκρεμότητα μετά το 2016 για περισσότερους από 100.000 συνταξιούχους
Ωστόσο, στην πράξη η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόστηκε σε χιλιάδες περιπτώσεις. Το ΕΤΕΑΕΠ, από το οποίο εκδόθηκαν οι επίμαχες επικουρικές, δεν συνυπολόγισε την προσαύξηση, με αποτέλεσμα οι συντάξεις να εκδοθούν χαμηλότερες, χωρίς τα αντίστοιχα αναδρομικά. Μόλις το 2022–2023 ξεκίνησε να γίνεται σταδιακά εφαρμογή του μέτρου, αφήνοντας εκτός ένα μεγάλο πλήθος συνταξιούχων που αποχώρησαν την περίοδο 2017–2022.
Παραδείγματα αυξημένων εισφορών
-Συνταξιούχος από τραπεζικό ταμείο με εισφορές 12% και 25 χρόνια ασφάλισης, που αποχώρησε το 2018, λαμβάνει σήμερα 148 ευρώ επικουρική. Με την προσαύξηση θα έπρεπε να εισπράττει 323 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 175 ευρώ παραπάνω, και δικαιούται αναδρομικά περίπου 16.800 ευρώ.
-Ασφαλισμένος με εισφορές 10% και 35 χρόνια υπηρεσίας, που συνταξιοδοτήθηκε το 2022, λαμβάνει επικουρική 370 ευρώ. Χωρίς την εφαρμογή της προσαύξησης χάνει 200 ευρώ τον μήνα, ενώ τα αναδρομικά του φτάνουν τα 9.600 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό, η σύνταξή του θα ανέλθει σε 570 ευρώ.
Η διαδικασία για τον επανυπολογισμό
Όσοι συνταξιούχοι διαπιστώσουν ότι δεν έχει υπολογιστεί η σχετική προσαύξηση στην επικουρική τους, μπορούν να ακολουθήσουν συγκεκριμένα βήματα:
1. Να ελέγξουν αν το ταμείο τους προέβλεπε εισφορές άνω του 6%.
2. Να βεβαιώσουν ότι οι εισφορές καταβλήθηκαν έως και το 2014.
3. Να εξετάσουν την απόφαση απονομής σύνταξης για να διαπιστώσουν αν έχει συνυπολογιστεί η προσαύξηση.
Αν όχι, έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αίτηση επανυπολογισμού στον e-ΕΦΚΑ. Εφόσον γίνει δεκτή, η αύξηση εφαρμόζεται άμεσα στη μηνιαία επικουρική, ενώ τα αναδρομικά καταβάλλονται σε μία ή περισσότερες δόσεις. Για παράδειγμα, μια επικουρική που ορίστηκε στα 400 ευρώ και καταβλήθηκε με καθυστέρηση 12 μηνών θα έπρεπε να συνοδεύεται από αναδρομικά 4.800 ευρώ. Αν αυτό δεν συνέβη, ο συνταξιούχος έχει δικαίωμα να ζητήσει τη διαφορά.
Προσφυγές
Πολλοί συνταξιούχοι, κυρίως τραπεζοϋπάλληλοι, έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Καταγγέλλουν ότι, παρά τις καταβληθείσες αυξημένες εισφορές, το ΕΤΕΑΕΠ απορρίπτει τα αιτήματά τους με την αιτιολογία ότι δεν δικαιούνται προσαύξηση. Όμως το άρθρο 96 του ν. 4387/2016 ορίζει ρητά ότι η προσαύξηση που προβλέπεται για τις κύριες συντάξεις εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και στις επικουρικές.
Έτσι, οι δικαστικές αποφάσεις που αναμένονται το επόμενο διάστημα θεωρούνται καθοριστικές για χιλιάδες συνταξιούχους οι οποίοι αναμένουν να αποκατασταθεί μια εκκρεμότητα ετών και να λάβουν τόσο την αύξηση στην επικουρική τους σύνταξη όσο και τα αναδρομικά που δικαιούνται.
2η κατηγορία -Οι «παλαιοί» συνταξιούχοι και οι μειώσεις των Μνημονίων
Παράλληλα, ένα δεύτερο μέτωπο αφορά περίπου 400.000 «παλαιούς» συνταξιούχους, όσους είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 για τις περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις για το διάστημα των 11 μηνών μεταξύ Ιουνίου 2015 και Μαΐου 2016. Ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να προχωρήσει στις πληρωμές αναδρομικών για τις αντισυνταγματικές περικοπές 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις μετά την έκδοση μαζικών δικαστικών αποφάσεων. Τα αναδρομικά ανέρχονται φτάνουν έως και τις 4.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 11μηνο των αναδρομικών πληρώθηκε στις κύριες συντάξεις με νόμο το 2020, αλλά έμειναν απέξω οι επικουρικές και τα Δώρα.
Τα αναδρομικά δικαιούνται μόνο είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη έως τον Ιούλιο του 2020 και κερδίζουν στα Πρωτοδικεία, αφού ο ΕΦΚΑ δεν ασκεί εφέσεις. Εκτός διεκδικήσεων έμειναν οριστικά συνταξιούχοι που δεν κατέθεσαν προσφυγές. Σύμφωνα με εργατολόγους που χειρίζονται αυτές τις υποθέσεις, ένα 5%, δηλαδή περίπου 10.000-20.000 δικαιούχοι έχουν εισπράξει ποσά τα οποία κυμαίνονται από 2.500 έως 3.000 ευρώ + τους τόκους 6%. Κάποιοι μάλιστα έλαβαν τα ποσά με δύο χρόνια καθυστέρηση.
Όσες αγωγές έχουν εκδικαστεί μέχρι σήμερα καταλήγουν υπέρ των συνταξιούχων καθώς το θέμα των διεκδικούμενων ποσών έχει κλείσει οριστικά και αμετάκλητα μετά και την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) που έκρινε ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται να πάρουν αναδρομικά τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν στο 11μηνο Ιουνίου 2025-Μαίου 2016 σε κύριες συντάξεις, επικουρικές και στα Δώρα.
Οι συνταξιούχοι που δεν κατέθεσαν προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020 δεν μπορούν να διεκδικήσουν στα δικαστήρια τις αντισυνταγματικές περικοπές των συντάξεών τους, καθώς οι αξιώσεις τους έχουν παραγραφεί. Η απαγόρευση διεκδικήσεων νομοθετήθηκε από την κυβέρνηση με τον νόμο 4734/2020.
Αναδρομικά ανά ταμείο
Τα ποσά που επιστρέφονται στους «παλαιούς» συνταξιούχους διαφέρουν ανάλογα με το ταμείο. Ενδεικτικά:
-Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 610 ευρώ, ο οποίος μετά από όλες τις μειώσεις των Μνημονίων παίρνει σήμερα 278 ευρώ προ φόρου, δικαιούται αναδρομικά 1.966 ευρώ.
-Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 190 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 150 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 437 ευρώ.
-Συνταξιούχος από Ταμείο ΔΕΚΟ, με αρχική επικουρική σύνταξη στα 915 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 499 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 4.024 ευρώ.
-Συνταξιούχος του Δημοσίου με αρχική επικουρική σύνταξη στα 467 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 285 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 2.004 ευρώ.
-Συνταξιούχος του ΝΑΤ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 587 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 381 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 1.679 ευρώ.
-Συνταξιούχος από άλλο επικουρικό ταμείο (Εμποροϋπαλλήλων, Ηλεκτροτεχνιτών, Αρτοποιών, Δικηγόρων, ΕΡΤ κ.ά.) με αρχική επικουρική σύνταξη στα 449 ευρώ και τελική 274 ευρώ προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 1.927 ευρώ.
Δικαιούχοι των αναδρομικών είναι οι συνταξιούχοι από 33 επικουρικά ταμεία που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ- ΕΤΕΑΕΠ. Τα ποσά επιστροφών ξεκινούν από 410 ευρώ και φτάνουν τις 4.000 ευρώ. Τα Ταμεία είναι τα εξής: ΕΛΕΜ (ΑΤΕ), ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ, ΝΑΤ-ΚΕΑΝ, ΤΑΔΚΥ, ΤΑΠΤΠ, ΤΑΣ, ΤΕΑΑ, ΤΕΑΔ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΕΙΓΕ, ΤΕΑΕΧ, ΤΕΑΙΣΥΤ, ΤΕΑΠ ΔΕΗ, ΤΕΑΠ ΟΤΕ, ΤΕΑΠΕΛΤΑ, ΤΕΑΠΕΤΒΑ, ΤΕΑΠΕΤΕ, ΤΕΑΠΙΕΝ, ΤΕΑΠΟΖΟ,ΤΕΑΠΟΚΑ, ΤΕΑΠΠΕΡΤ, ΤΕΑΠΥΚ, ΤΕΑΤΤΑΘ, ΤΕΑΥΑΠ, ΤΕΑΥΕΚ, ΤΕΑΥΝΤΠ, ΤΕΑΥΠΣ, ΤΕΑΧ, ΤΣΕΑΠΣΓΟ, ΤΣΜΕΔΕ, ΕΤΕΑ-ΕΤΕΑΜ-ΟΠΣ, ΤΑΥΕΒΖ, ΛΕΠΕΤΕ.
