Το 2024, επιστήμονες ανακάλυψαν μια πιθανή νέα θεραπεία για την ανδρογενετική αλωπεκία, δηλαδή την φαλάκρα που σχετίζεται με την κληρονομικότητα, που είναι η πιο συχνή αιτία τριχόπτωσης τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες παγκοσμίως.
Η μελέτη ξεκίνησε με την έρευνα σε ένα φυσικό σάκχαρο που συμβάλλει στη δημιουργία του DNA: το τμήμα της «δεοξυριβόζης» στο δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ.
Κατά τη διάρκεια μελετών για τον τρόπο με τον οποίο τα σάκχαρα αυτά βοηθούν στην επούλωση πληγών σε ποντίκια με τοπική χορήγηση, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ και του Πανεπιστημίου COMSATS στο Πακιστάν παρατήρησαν ότι το τρίχωμα γύρω από τις περιοχές στις οποίες είχε χορηγηθεί αγωγή, αναπτυσσόταν ταχύτερα σε σχέση με τα σημεία που δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία. Εντυπωσιασμένη από το αποτέλεσμα, η ερευνητική ομάδα αποφάσισε να εμβαθύνει στη μελέτη.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2024, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν αρσενικά ποντίκια με τριχόπτωση που οφειλόταν στην τεστοστερόνη και αφαίρεσαν τη γούνα από την πλάτη τους. Κάθε μέρα, οι ερευνητές εφάρμοζαν μια μικρή δόση τζελ με δεοξυριβόζη στο εκτεθειμένο δέρμα, και μέσα σε λίγες εβδομάδες παρατήρησαν ότι το τρίχωμα στην περιοχή αυτή αναγεννήθηκε, με μακριές, παχιές, μεμονωμένες τρίχες να αναπτύσσονται ξανά.
Το τζελ δεοξυριβόζης αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματικό, που η ομάδα διαπίστωσε πως λειτουργούσε εξίσου καλά με τη μινοξιδίλη, μια τοπική θεραπεία για την τριχόπτωση, γνωστή με το εμπορικό όνομα Rogaine.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι η απάντηση στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης μπορεί να είναι τόσο απλή όσο η χρήση ενός φυσικού σακχάρου, της δεοξυριβόζης, για την ενίσχυση της αιμάτωσης των τριχοθυλακίων και την ενθάρρυνσης της ανάπτυξης των μαλλιών», δήλωσε η Sheila MacNeil, ερευνήτρια της μηχανικής των ιστών από το πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.
Η κληρονομικού τριχόπτωση, γνωστή και ως ανδρογενετική αλωπεκία, είναι μια φυσιολογική πάθηση που προκαλείται από γενετικούς παράγοντες, τα επίπεδα ορμονών και τη γήρανση, και εμφανίζεται με διαφορετικό τρόπο σε άνδρες και γυναίκες.
Οι σημερινές θεραπείες
Η διαταραχή αυτή επηρεάζει έως και το 40% του πληθυσμού, και παρ’ όλα αυτά η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) έχει εγκρίνει μέχρι σήμερα μόνο δύο φάρμακα για τη θεραπεία της.
Η μινοξιδίλη μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της τριχόπτωσης και την αναγέννηση των μαλλιών, αλλά δεν είναι αποτελεσματική για όλους.
Αν η μινοξιδίλη δεν αποδώσει, οι άνδρες ασθενείς μπορούν να στραφούν στη φιναστερίδη (με την εμπορική επωνυμία Propecia), ένα φάρμακο που συνταγογραφείται και λαμβάνεται από το στόμα. Η φιναστερίδη, που χρησιμοποιείται και για τη θεραπεία της υπερπλασίας του προστάτη, λειτουργεί ως αναστολέας της 5-άλφα-αναγωγάσης, μειώνοντας την παραγωγή της ορμόνης διυδροτεστοστερόνη (DHT), ωστόσο δεν έχει ακόμη εγκριθεί για γυναίκες ασθενείς.
Η φιναστερίδη μπορεί να επιβραδύνει την απώλεια των μαλλιών κατά 80 έως 90% στους άνδρες, ωστόσο πρέπει να λαμβάνεται συνεχώς από τη στιγμή που ξεκινήσει η θεραπεία. Το φάρμακο μπορεί να σχετίζεται με ανεπιθύμητες και κάποιες φορές σοβαρές παρενέργειες, όπως είναι η στυτική δυσλειτουργία, πόνος στους όρχεις ή το στήθος, μειωμένη ερωτική επιθυμία και κατάθλιψη.
«Η θεραπεία της ανδρογενετικής αλωπεκίας εξακολουθεί να αποτελεί μια πρόκληση», εξηγούν η MacNeil και οι συνεργάτες της, υπό την καθοδήγηση του ερευνητή βιό – υλικών, Muhammad Anjum από το πανεπιστήμιο COMSATS, στην δημοσιευμένη μελέτη τους στο Frontiers in Pharmacology.
Τα αποτελέσματα των θεραπειών στα ποντίκια
Η ομάδα συνεργάστηκε για τον σχεδιασμό ενός βιοδιασπώμενου, μη τοξικού τζελ από δεοξυριβόζη και το χορήγησε σε ποντίκια με ανδρογενετική αλωπεκία. Ακόμη στα ποντίκια δοκιμάστηκε η μινοξιδίλη, και κάποια από τα πειραματόζωα έλαβαν και μια δόση τόσο από το τζελ με το σάκχαρο, όσο και από την μινοξιδίλη για ασφαλή μέτρηση.
Σε σύγκριση με τα ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε το τζελ χωρίς κανένα φάρμακο, εκείνα που έλαβαν το τζελ δεοξυριβόζης, άρχισαν να αναπτύσσουν νέους θύλακες.
Τόσο η μινοξιδίλη, όσο και το τζελ δεοξυριβόζης, προκάλεσαν επανέκφυση των μαλλιών σε ποσοστό 80 έως 90% στα ποντίκια με ανδρογενετική αλωπεκία. Ο συνδυασμός των δύο θεραπειών ωστόσο, δεν έδειξε κάποια ιδιαίτερη διαφορά.
Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν σε διάφορες φάσεις κατά τη διάρκεια της 20ήμερης δοκιμής και, τα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρα. Οι ερευνητές δεν είναι ακόμη βέβαιοι για ποιον λόγο το τζελ δεοξυριβόζης διεγείρει την ανάπτυξη πιο μακριών και παχιών τριχών στα ποντίκια αλλά, γύρω από το σημείο εφαρμογής, παρατήρησαν αύξηση των αιμοφόρων αγγείων και των κυττάρων του δέρματος.
«Όσο καλύτερη είναι η αιμάτωση του θύλακα της τρίχας, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάμετρός του και τόσο πλουσιότερη είναι η ανάπτυξη των μαλλιών», γράφουν οι ερευνητές.
Αν το τζελ δεοξυριβόζης αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματικό για τον άνθρωπο, τότε θα χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της αλωπεκίας ή ακόμη και για την επανέκφυση των μαλλιών, των βλεφαρίδων και των φρυδιών έπειτα από χημειοθεραπεία. «Πρόκειται για έναν τομέα που έχει μελετηθεί ελάχιστα, και επομένως απαιτούνται νέες προσεγγίσεις», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν μόνο σε αρσενικά ποντίκια, αλλά περαιτέρω μελέτη μπορεί να αποκαλύψει αν η χρήση αυτών των φυσικών σακχάρων θα μπορούσε να αποδώσει και στα θηλυκά ποντίκια με αλωπεκία που συνδέεται με την τεστοστερόνη.
«Η έρευνα που έχουμε πραγματοποιήσει βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο», δήλωσε η MacNeil, «όμως τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και αξίζει περαιτέρω διερεύνηση».
