Πώς γίνεται ο πληθωρισμός να υποχωρεί αλλά να αυξάνονται τα νοικοκυριά που μόλις τα βγάζουν πέρα; Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Εurostat για τον Οκτώβριο δείχνουν ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα υποχώρησε ελαφρά στο 1,7%, από 1,8% τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για το χαμηλότερο σημείο εδώ και τέσσερα χρόνια, από το 1,4% του Ιουλίου του 2021.
Η είδηση ότι ο πληθωρισμός στη χώρα μας είναι πλέον ο πέμπτος χαμηλότερος στην Ευρωζώνη, δεν είναι αρκετή για να μας ξεκολλήσει από τη θέση των «πλέον απαισιόδοξων καταναλωτών» στην Ευρώπη.
Αυξήθηκε στο 65% το ποσοστό των νοικοκυριών που «μόλις τα βγάζει πέρα» – πηγή: ΙΟΒΕ
Το 80% των νοικοκυριών δυσκολεύεται
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης του ΙΟΒΕ, το 65% των νοικοκυριών μόλις τα βγάζουν πέρα , ποσοστό αυξημένο κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον Ιούλιο. Αν προσθέσουμε όσους αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους (9%) και όσους έχουν χρεωθεί (6%), φτάνουμε σε ένα 80% που αντιμετωπίζει από κάποια ως μεγάλη δυσκολία να τα βγάλει πέρα. Πρόκειται για το ίδιο ποσοστό που εμφανίζεται στις στατιστικές της Εurostat για το κόστος ζωής και την υποκειμενική φτώχεια και είναι υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο της Ευρώπης.
Απόσπασμα από την εγκύκλιο της γ.γραμματείας εμπορίου για τον υπολογισμό του ΔΤΚ
Eγκύκλιος για τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή
Μια εύγλωττη απάντηση στο γιατί φτωχαίνουμε ή μένουμε στάσιμοι, ενώ ο πληθωρισμός επιβραδύνεται, δίνουν τα στοιχεία που δημοσίευσε η γενική γραμματεία Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης, σε εγκύκλιο για τις προμήθειες του Δημοσίου.
Η εγκύκλιος παρουσιάζει έναν αναλυτικό πίνακα, για τον υπολογισμό Δείκτη Τιμών καταναλωτή από το 2020 ως το 2024, ώστε να αναπροσαρμοστεί ανάλογα το τίμημα στις δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο την παράδοσης αγαθών, που έλαβαν χώρα τον Οκτώβριο του 2025. Καθώς το τίμημα στις συμβάσεις προμηθειών υπολογίζεται σε ετήσια βάση, δεν περιλαμβάνονται στοιχεία για το 2025.
Καταγράφονται όμως ανάγλυφα, οι θηριώδεις ανατιμήσεις που έχουν μεσολαβήσει σε βάθος πενταετίας, ιδίως σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης.
Ιλιγγιώδεις ανατιμήσεις στο κρέας
Παρουσιάζουμε κάποιες από τις πλέον «τρανταχτές» μεταβολές στον ΔΤΚ (στρογγυλεμένες στο πρώτο δεκαδικό ψηφίο) μεταξύ 2020 και 2024, με βάση την εγκύκλιο της γενικής γραμματείας Εμπορίου
Κρέατα γενικά:
2020: 43%
2021: 41%
2022: 20%
2023:10,6%
2024:8,5%
Στο μοσχάρι οι ανατιμήσεις πιάνουν αστρονομικές ταχύτητες:
2020: 57,7%
2021: 57,1%
2022: 33,65%
2023: 21,69%
2024: 18,46%
Πανάκριβη η σοκολάτα
Εξωφρενικές είναι οι ανατιμήσεις στη σοκολάτα:
2020: 63,8%
2021: 57%
2022: 52,3%
2023:42,4%
2024: 22,2%
Διατροφή
Συνολικά στα είδη διατροφής και μη αλκοολούχα ποτά ο ΔΤΚ κινήθηκε ως εξής:
2020: 34,1%
2021: 30,1%
2022: 14,6%
2023:4,7%
2024: 1,4%
Ράλι στα ενοίκια
Τα ενοίκια κινήθηκαν ως εξής:
2020: 24,7%
2021: 24,5%
2022:23,2%
2023: 15,8%
2024:9,9%
Καθώς οι ανατιμήσεις κάθε χρονιάς, προστίθενται αθροιστικά στις προηγούμενες, γίνεται ξεκάθαρο ότι στις παραπάνω περιπτώσεις για διπλασιασμό και τριπλασιασμό των τιμών (σύμφωνα πάντα με τους πίνακες του υπουργείου Ανάπτυξης).
Τι δείχνουν οι πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ
Μια διαφορετική εικόνα δείχνουν τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (μηναίοι υποδείκτες ομάδων, υποομάδων ΔΤΚ), τα οποία υπολογίζουν τις ανατιμήσεις με έτος βάσης το 2020 (=100).
Μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2025 οι αθροιστικές ανατιμήσεις στα τρόφιμα-μη ακολοούχα ποτά αγγίζουν το 34% (από 100 το 2020 στο 134 τον Σεπτέμβριο του 2025)
Στον καφέ το 47%
Στο κακάο το 57%
Στις σοκολάτες 63%
Τα ενοίκια 25%
Στον ηλεκτρισμό το 38%
Νούμερο ένα πρόβλημα η ακρίβεια
Όποιο πίνακα και να πάρουμε υπόψιν, της γραμματείας Εμπορίου ή της ΕΛΣΤΑΤ, γίνεται σαφές ότι οι ανατιμήσεις υπερβαίνουν τον ρυθμό αύξησης των μισθών και των εισοδημάτων, γι’ αυτό και βλέπουμε την αγοραστική δύναμη (κατά κεφαλήν ΑΕΠ) να κατρακυλά στον πάτο της ΕΕ.
Γι’αυτό η ακρίβεια αναδεικνύεται σταθερά ως το σημαντικότερο πρόβλημα που απασχολεί τα νοικοκυριά, σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Για τον ίδιο λόγο οι πολίτες θεωρούν ανεπαρκή τα μέτρα για την αντιμετώπισή της, ενώ δεν πείθονται ούτε από το πακέτο φοροελαφρύνσεων που ανακοινώθηκε στη ΔΕΘ.
Στο 2,1% υποχώρησε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Οκτώβριο – πηγή: Eurostat
Προβληματίζει το μείγμα του ευρω-πληθωρισμού
Αν και ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού επιβραδύνθηκε ελαφρώς τον Οκτώβριο και στη ζώνη του Ευρώ (αύξηση 2,2% σε ετη΄σια βάση, από 2,1% τον Σεπτέμβριο), το μείγμα του πληθωρισμού προκαλεί ανησυχίες
Η επιβράδυνση οφείλεται στην μείωση των τιμών της ενέργειας – κατά 0,2% σε μηνιαία βάση και 1% σε ετήσια. Αντιθέτως, οι τιμές των μη επεξεργασμένων τροφίμων εξακολουθούν να αυξάνονται, αν και με πιο αργό ρυθμό, κατά 3,2% (από 5,5% τον Αύγουστο). Στο υψηλότερο επίπεδο του τελευταίου εξαμήνου έφτασε ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες, στο 3,4%
Προσωρινές εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό Οκτωβρίου στην Ελλάδα – Υποχώρηση στις τιμές ενέργειας – επιταχύνεται ο πληθωρισμός στα τρόφιμα – πηγή: Εurostat
Επιταχύνονται οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα
Στην Ελλάδα, η επιβράδυνση των πληθωριστικών αυξήσεων οφείλεται επίσης στις τιμές της ενέργειας. Είναι η μοναδική κατηγορία στην οποία σημειώνεται εδώ και τρεις μήνες αποπληθωρισμός, με υποχώρηση των τιμών κατά -3,3% (από -3,7% τον Σεπτέμβριο). Προβληματισμό προκαλεί η επιτάχυνση των πληθωριστικών αυξήσεων στα τρόφιμα, στο 2,8% (μετά τη βουτιά του Σεπτεμβρίου στο 1,4%).
Οι υπηρεσίες συνεχίζουν να ακριβαίνουν, αν και ο ρυθμός των αυξήσεων επιβραδύνθηκε στο 2,7%.
Πρόδρομα σημάδια επιτάχυνσης του πληθωρισμού των τροφίμων είχε δείξει ο δείκτης τιμών χονδρικής στα εισαγόμενα τρόφιμα και πρώτες ύλες ειδών διατροφής.
Συγκεκριμένα τον Αύγουστο ο εισαγόμενος πληθωρισμός στη βιομηχανία τροφίμων «έτρεξε» με ρυθμό 7,2%. Είχαν προηγηθεί αυξήσεις 6,9% στην χονδρική
Καθώς μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα για να μεταφερθεί μέρος των αυξήσεων στη λιανική, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι πιθανόν μια πρώτη γεύση του πληθωριστικού κύματος στα είδη διατροφής. Πιθανόν γι’αυτό το υπουργείο Ανάπτυξης «φορτσάρει» τις πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της αισχροκέρδειας. Μία από αυτές είναι η αναμενόμενη υπουργική απόφαση για την αναγραφή και της τιμή παραγωγού πλάι στις τιμές λιανικής, σε νωπά τρόφιμα για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις αδικαιολόγητων αυξήσεων.
