Τζάμπα ανησυχούσαμε για την αύξηση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Όπως μας ενημέρωσε το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η υφυπουργός Άννα Ευθυμίου, «διέψευσε κατηγορηματικά τα σενάρια περί αύξησης των ορίων ηλικίας», σε τηλεοπτική της συνέντευξη.
H πλήρης δήλωσή της έχει ως εξής: «Δεν προκύπτει θέμα αναπροσαρμογής των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Κατά την περίοδο του 1ου μνημονίου, τα ηλικιακά όρια συνδέθηκαν με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Ωστόσο, η αυξητική μεταβολή στα όρια ηλικίας που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2015 μάς δίνει ένα περιθώριο ασφαλείας.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που σαφώς παρακολουθούμε, χωρίς όμως να διαφαίνεται καμία προοπτική αλλαγής υπό τις παρούσες συνθήκες. Είναι σημαντικό να καθησυχάσουμε τους ασφαλισμένους που σπεύδουν να κάνουν αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω φημών. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας».
Το πιο ενδιαφέρον δεν είναι όσα είπε, αλλά όσα παρέλειψε να πει η υφυπουργός. Το «περιθώριο ασφαλείας» απλά βοηθάει την κυβέρνηση να τη «σκαπουλάρει» ως και το προεκλογικό έτος 2027. Μετά…γαία πυρί μιχθήτω. Η καυτή πατάτα περνάει στα χέρια του επόμενου κυβερνώντα, όποιος και αν είναι αυτός.
Ποιοι ωφελούνται από το «πάγωμα»
Υπενθυμίζεται ότι τα όρια ηλικίας από το 2015 και μετά έχουν αυξήθηκαν στα 67 από τα 65 χρόνια για πλήρη σύνταξη και στα 62, από τα 55-60 για πρόωρη συνταξιοδότηση.
Με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία για τη σύνδεση της συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής (ν. 3863/20210, γνωστός και ως «ασφαλιστικό Λοβέρδου-Κουτρουμάνη), από το 2021 και μετά τα όρια ηλικίας επανεξετάζονται και αναπροσαρμόζονται κάθε τρία χρόνια.
Οι προηγούμενες αναπροσαρμογές «πάγωσαν», μεταξύ άλλων και εξαιτίας της πανδημίας, καθώς ο μεγάλος αριθμός των θανάτων αλλοίωσε το προσδόκιμο ζωής.
Κανονικά, εντός του 2026 οφείλουν να επανεξεταστούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, και να αναπροσαρμοστούν από το 2027.
Τελικά η κυβέρνηση αποφάσισε να μην κεράσει, προς το παρόν, στους υποψήφιους συνταξιούχους το πικρό ποτήρι της αύξησης των ηλικιακών ορίων, λαμβάνοντας υπόψιν το μεγάλο πολιτικό κόστος. Η ανάσα όμως είναι προσωρινή και ευνοεί μια μικρή μερίδα ασφαλισμένων, που είναι κοντά ή πολύ κοντά στο να βγουν στην σύνταξη.
Οι σημερινοί 57άρηδες-58άρηδες που δουλεύουν αδιάλειπτα τουλάχιστον από τα 22 τους χρόνια, θα μπορέσουν, αν είναι τυχεροί να βγουν στη σύνταξη στα 62, αν ως το 2030 έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης.
Αντιθέτως, οι σημερινοί 50άρηδες και 55άρηδες, δεν έχουν καμία τέτοια ελπίδα. Όσο για τα ηλικιακά όρια των 67 ετών με 15 έτη ασφάλισης, αναμένεται επίσης να ανέβουν, με τις προβολές να τοποθετούν σε πρώτη φάση τον πήχη στα 68,5 και βλέπουμε. Οι δημογραφικές προβολές δείχνουν ότι το 2050 το γενικό όριο ηλικίας στη χώρα μας θα πρέπει να φτάσει στα 70,5 έτη και με πρόωρη σύνταξη στα 65,5 έτη.
Κατακόρυφη αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης
Με βάση τα στοιχεία της Εurostat, η Ελλάδα έχει ήδη από τα υψηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ευρώπη, μετά από τις μεταρρυθμίσεις του 2ου και 3ου μνημονίου. Βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τη Γαλλία (67 και 62 έτη μετά τη μεταρρύθμιση Μακρόν) και την Ιταλία (67 και 64 έτη). Τα χαμηλότερα όρια ηλικίας έχουν η Τσεχία (63,9 και 60 έτη), η Λιθουανία (63 και 61 έτη), η Εσθονία (64,4 και 59,2 έτη) και η Μάλτα (63 και 61 έτη).
Στην πράξη, η μέση ηλικία συνταξιοδότησης έχει ήδη αυξηθεί πολύ περισσότερο από όσο προβλέπει ο νόμος. Κατά μέσο όρο η μέση ηλικία συνταξιοδότησης από το 2015 έως το 2025 αυξήθηκε κατά 4 έτη, από τα 61 στα 65 χρόνια. Για τις συντάξεις γήρατος συγκεκριμένα, η αύξηση έφτασε τα 6,74 έτη (από 60,31 στα 67,15 χρόνια)
Το ίδιο διάστημα, το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 αυξήθηκε πολύ λίγο, μόλις κατά 0,3 έτη. Ο νόμος απαιτεί αύξηση από ένα έτος και πάνω για να εφαρμοστεί η αναπροσαρμογή στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Επιχείρηση καθησυχασμού
Η επιχείρηση καθησυχασμού των ασφαλισμένων που είναι κοντά στη σύνταξη, ότι δεν θα αυξηθούν άμεσα τα όρια ηλικίας γίνεται ξεκάθαρα και για ψηφοθηρικούς λόγους, αλλά όχι αποκλειστικά γι’ αυτούς. Είναι βέβαιο ότι με το κλίμα που έχει διαμορφωθεί σήμερα εις βάρος της κυβέρνησης (ΟΠΕΚΕΠΕ, Τέμπη, ακρίβεια, διαφθορά), ακόμα και μια μικρή αύξηση των ορίων ηλικίας, έστω και έξι μήνες, θα προκαλέσει αντιδράσεις ανάμεσα και στους γαλάζιους ψηφοφόρους της και θα μεταφραστεί σε περεταίρω δημοσκοπικές απώλειες.
Παράλληλα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ανακόψει το μαζικό κύμα εξόδου από την αγορά εργασίας, που εντείνεται όσο φουντώνουν τα σενάρια για αύξηση των ορίων ηλικίας. Η μεγάλη των ασφαλισμένων φυγή, επιβαρύνει τον ΕΦΚΑ με αυξημένες συνταξιοδοτικές δαπάνες και διοικητικό κόστος.
Μόνο την τελευταία τετραετία (2021-2024) έχουν αποχωρήσει από Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υπό πάνω από 810.000 ασφαλισμένοι, τον φόβο δυσμενέστερων προϋποθέσεων συνταξιοδότησης στο μέλλον.
Καμπανάκι από το Ελεγκτικό Συνέδριο
Βέβαια, όσοι καταφέρνουν να βγουν στη σύνταξη, συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν με τις συντάξεις πείνας, και αναγκάζονται να επιστρέψουν στη δουλειά ως εργαζόμενοι – συνταξιουχοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση κύρια σύνταξη γήρατος για τους νέους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα έχει κατρακυλήσει στα 774 ευρώ μεικτά – χαμηλότερη από τον κατώτατο μισθό.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο στη νέα του έκθεση πεπραγμένων, χτυπάει καμπανάκι για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, λόγω του δημογραφικού. Το Ανώτατο Δικαστήριο προκρίνει την ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος – δηλαδή της ιδιωτικής και επαγγελματικής ασφάλισης, έναντι της δημόσιας.
Σε αυτή την κατεύθυνση φαίνεται ότι κινείται και το ασφαλιστικό νομοσχέδιο για τα επαγγελματικά ταμεία που ετοιμάζει η κυβέρνηση.
Δουλέψτε όσο σας βαστάν τα πόδια σας, ζητάει ο ΟΟΣΑ
Οι προτάσεις του ΟΟΣΑ για το δημογραφικό και τις συντάξεις, προδιαγράφουν ένα μέλλον
.Ειδικά για την Ελλάδα, ο ΟΟΣΑ συστήνει την κατάργηση της ελάχιστης ηλικίας συνταξιοδότησης και τον περιορισμό της πρόωρης αποχώρησης από την εργασία (αναπηρικές συντάξεις κ.λπ.). Αν συνέβαινε αυτό, σημειώνει ο Οργανισμός, η Ελλάδα θα μπορούσε να αυξήσει το ποσοστό απασχόλησης των ηλικιωμένων κατά 6,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Επίσης, η μελέτη τάσσεται υπέρ της παράτασης του εργασιακού βίου και πέραν της ηλικίας συνταξιοδότησης, με άρση των αντικινήτρων και την προώθηση πιο ευέλικτων μορφών συνταξιοδότησης, που να συνδυάζουν και παραμονή στην εργασία.
