Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης στέγασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, σχεδόν ένα στα τρία ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζει υπέρμετρο οικονομικό βάρος για τη στέγη του.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις μεγαλουπόλεις: ακόμα και στην ύπαιθρο, το ¼ των κατοικιών επιβαρύνεται δυσανάλογα από στεγαστικά έξοδα.
Η χώρα κατέχει τη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ όσον αφορά την αναλογία κόστους στέγασης προς εισόδημα, ξεπερνώντας χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.
Οι αριθμοί που «καίνε»
Η οικονομική πίεση στις κατοικίες αυξάνεται ραγδαία. Το 2024, οι Έλληνες δαπάνησαν κατά μέσο όρο 35,2% του εισοδήματός τους για στέγη, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι περίπου 20%.
Οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 6,19% το πρώτο τρίμηνο του 2025, και τα ενοίκια στις μεγάλες πόλεις σκαρφάλωσαν σχεδόν 9%.
«Ακόμα και εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση δυσκολεύονται να ενοικιάσουν αξιοπρεπή κατοικία», λέει χαρακτηριστικά 32χρονη κάτοικος της Αθήνας. «Τα σπίτια αγοράζονται από επενδυτές, όχι από οικογένειες».
Οι βασικές αιτίες
- Τουριστική πίεση & Airbnb: Η εκτόξευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει απορροφήσει χιλιάδες διαμερίσματα από τη μακροχρόνια αγορά.
- Στάσιμα εισοδήματα: Οι μισθοί δεν ακολουθούν τις αυξήσεις ενοικίων και τιμών ακινήτων.
- Έλλειψη κοινωνικής πολιτικής: Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην Ευρώπη σε δημόσιες δαπάνες για κοινωνική κατοικία.
- Κληρονομιά της κρίσης: Η δεκαετής λιτότητα και η μείωση των επενδύσεων οικοδομής άφησαν πίσω ένα σοβαρό κενό στην προσφορά.
Ο κοινωνικός αντίκτυπος
Η κρίση στέγασης δεν είναι πια αριθμοί – είναι καθημερινότητα:
- Οι νέοι καθυστερούν να φύγουν από το πατρικό τους ή μεταναστεύουν.
- Οι ηλικιωμένοι αδυνατούν να συντηρήσουν τα σπίτια τους.
- Τα χαμηλά εισοδήματα απειλούνται με επισφαλή στέγαση ή φτώχεια.
- Η κοινωνική συνοχή διαβρώνεται, καθώς η στέγη μετατρέπεται από δικαίωμα σε προνόμιο.
Προς μια νέα στεγαστική πολιτική
Οι ειδικοί προτείνουν ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο στέγασης που θα περιλαμβάνει:
- Δημιουργία κοινωνικής και προσιτής κατοικίας.
- Ρύθμιση και σταθεροποίηση των ενοικίων σε περιοχές υψηλής ζήτησης.
- Κίνητρα για ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση παλαιών κατοικιών.
- Περιορισμό της ανεξέλεγκτης βραχυχρόνιας μίσθωσης.
- Ουσιαστική στήριξη νέων και ευάλωτων νοικοκυριών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεσή της του Οκτωβρίου 2025, καλεί την Ελλάδα να «επανεπενδύσει σε μακροπρόθεσμους μηχανισμούς στεγαστικής προσιτότητας», προειδοποιώντας πως η στέγη είναι πλέον ο κύριος παράγοντας κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη.
Η στέγαση δεν είναι πολυτέλεια – είναι δικαίωμα. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα του 2025, ολοένα και περισσότεροι πολίτες βλέπουν αυτό το δικαίωμα να εξανεμίζεται.
Χωρίς άμεσες και συντονισμένες πολιτικές, η χώρα κινδυνεύει να αποτελέσει στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στεγαστικής κρίσης – ένα πρόβλημα που δεν θα το επιλύσουν οι αγορές, αλλά η πολιτική βούληση.
