Ένας αποδεδειγμένα έως τώρα ισχυρός σύμμαχος για τη Ρωσία και την πολεμική μηχανή της, ο «στρατηγός» χειμώνας», έρχεται ξανά στα μέτωπα στην Ουκρανία, τέταρτη φορά από την έναρξη της πλήρους ρωσικής εισβολής το 2022.
Η άφιξή του γίνεται εν μέσω διπλωματικού αδιεξόδου για τον τερματισμό της πιο καταστροφικής ένοπλης σύγκρουσης στη Γηραιά Ήπειρο από το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και νέας προέλασης των ρωσικών δυνάμεων προς το στρατηγικής σημασίας Ποκρόφσκ, στην ανατολική Ουκρανία.
Η πιθανή κατάληψή του θα σηματοδοτήσει την πρώτη μεγάλη νίκη για τη ρωσική πλευρά μετά την πτώση του Μπαχμούτ το 2023.
Δεν θα προσφέρει μόνο στρατηγικό πλεονέκτημα στη Μόσχα, στον στόχο της για πλήρη κατάληψη του ενεργειακά πλούσιου Ντονμπάς.
Θα ενισχύσει το μαξιμαλιστικό αφήγημα του Κρεμλίνου, τόσο στο εσωτερικό της Ρωσίας, όσο και απέναντι στις δυτικές πιέσεις για κατάπαυση του πυρός στην υφιστάμενη γραμμή επαφής, προκειμένου να αρχίσουν μετέπειτα οι δύσκολες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Για τη Ρωσία, ωστόσο, οι εξελίξεις στα πεδία των μαχών δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση της υπό όλο και μεγαλύτερη πίεση πολεμικής της οικονομίας.
Με τη στάση του απρόβλεπτου Αμερικανού προέδρου Τραμπ πάντα άγνωστο Χ, οι εν ισχύ νέες δυτικές κυρώσεις στον ρωσικό ενεργειακό τομέα έχουν αρχίσει να «δαγκώνουν».
Υπό τον φόβο δευτερογενών κυρώσεων, τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου μειώθηκαν ήδη τον Οκτώβριο κατά 27% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Πρόκειται για ισχυρό πλήγμα στα οικονομικά του Κρεμλίνου, καθώς οι νέες κυρώσεις των ΗΠΑ σφίγγουν τη «στρόφιγγα» στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας.
Τα βασική πηγή χρηματοδότησης του πολέμου.
Συν τω χρόνω, η πίεση αυτή αναμένεται να ενταθεί, ενόσω τα προβλήματα συσσωρεύονται στην υπερθερμασμένη ρωσική οικονομία.
Καθίσταται πια σαφές ότι, βασιζόμενη πια στη στρατιωτική παραγωγή, δεν αποτελεί βάση για βιώσιμη ανάπτυξη.
Αντίθετα, γίνονται παντού περικοπές, με μόνη εξαίρεση τις στρατιωτικές δαπάνες.
Σε οικονομικο-κοινωνικές «Συμπληγάδες»
Στην παρούσα φάση, η Ρωσία αντιμετωπίζει σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης, υψηλό πληθωρισμό, ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό ύστερα από σχεδόν τέσσερα χρόνια επιστράτευσης ή φυγής ατόμων από τις πιο παραγωγικές ομάδες και μια άνευ προηγουμένου κρίση καυσίμων από τη μείωση της παραγωγής, ένεκα των κλιμακούμενων ουκρανικών επιθέσεων με drones στις ενεργειακές υποδομές.
Στο φόντο είναι ένα πρακτικά στατικό μέτωπο στην Ουκρανία, καθώς και ένα διπλά χαμένο διπλωματικό άνοιγμα με τον Τραμπ.
Τα μηνύματα για τις προοπτικές της εθνικής οικονομίας γίνονται όλο και πιο ανησυχητικά.
Ο ρυθμός ανάπτυξης στο τρίτο τρίμηνο του έτους ήταν μόλις 0,6% σε ετήσια βάση -πολύ κάτω από το 1,1% του δεύτερου τριμήνου και το 1,4% του πρώτου.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας χτυπά τώρα «καμπανάκι».
Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο επιβράδυνσης, προειδοποιεί στην τελευταία την επικαιροποιημένη πρόβλεψή της, η οικονομία μπορεί να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο ύφεσης έως το τέλος του 2025.
Παρά δε τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις, προχώρησε πρόσφατα σε νέα μείωση του βασικού επιτοκίου.
Παραμένει ωστόσο σε υψηλά επίπεδα, στο 16,5%, καθιστώντας τον δανεισμό ακριβό και «πνίγοντας» τις επενδύσεις.
Από την αρχή του νέου έτους, δε, αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή τα νέα μέτρα αύξησης του ΦΠΑ στο 22%, παρά τις περί του αντιθέτου υποσχέσεις.
Ζητούμενο είναι ένα αντιστάθμισμα στη μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου, που ασκεί πιέσεις στον προϋπολογισμό
Με το δημοσιονομικό έλλειμμα να προβλέπεται ότι θα αγγίζει τα 5,7 τρισεκατομμύρια ρούβλια μέχρι το τέλος του έτους, μπαίνει «ψαλίδι» στις δαπάνες που δεν σχετίζονται με την άμυνα, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών.
Με τον ετήσιο πληθωρισμό να προβλέπεται εν τω μεταξύ ότι θα κυμανθεί μεταξύ 6,5-7,0% μέχρι το τέλος του έτους, το κόστος ζωής ολοένα και αυξάνεται και η λαϊκή δυσαρέσκεια μεγαλώνει.
Θυμίζοντας κάτι από «ημέρες της δεκαετίας του 1990»
Ακόμη και ο φιλοπουτινικός Αλεξέι Τσαντάγιεφ, γενικός διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Παραγωγής Ushkuynik, το οποίο κατασκευάζει ρωσικά drones, δεν κρύβει την απογοήτευσή του.
«Ο πραγματικός τομέας της οικονομίας, με εξαίρεση όσους εργάζονται στην αμυντική βιομηχανία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, βρίσκεται σε μια πολύ ζοφερή κατάσταση επειδή το χρήμα έχει γίνει ακριβό», δηλώνει σε συνέντευξη με Ρώσο στρατιωτικό blogger.
«Η υποτίμηση αυξάνεται, το κόστος αυξάνεται και δεν υπάρχει πρόσβαση σε προσιτή πίστωση. Όλοι αντιμετωπίζουν κενά ταμειακών ροών και βλέπουμε την επιστροφή των συμφωνιών ανταλλαγής, όπως ακριβώς στις ξεχασμένες μέρες της δεκαετίας του 1990».
Για την Ουκρανία, αυτά είναι χαρμόσυνα νέα, καθώς η αποδυνάμωση της οικονομίας της Ρωσίας θα σήμαινε ταυτόχρονα και αποδυνάμωση της στρατιωτικής της εμπλοκής.
Σε δική της ανάλυση για την πορεία της ρωσικής οικονομίας κατά το τρίτο τρίμηνο, η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών υποστηρίζει ότι σχεδόν το 39% των ρωσικών εταιρειών ανέφεραν καθυστερήσεις πληρωμών, από 25% το 2024.
Το 32% αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας. Η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες έχει μειωθεί για το 34% των εταιρειών στη Ρωσία του Πούτιν.
Ένα 15% ανέφερε διακοπές λειτουργίας.
Σε ποσοστό 68% έχουν αρχίσει να μειώνουν δραστικά τα έξοδα.
Ακόμη κι αν οι προαναφερθείσες εκτιμήσεις του Κιέβου θεωρηθούν «παραφουσκωμένες», τα προβλήματα για πολλές επιχειρήσεις στη Ρωσία αναμένεται να αυξηθούν από την αρχή του νέου έτους, με την αύξηση των φόρων.
Η κρίση αγγίζει πλέον και μέρος του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος της Ρωσίας.
Ο ρωσικός κατασκευαστής αρμάτων μάχης και σιδηροδρομικών βαγονιών μεταφοράς εμπορευμάτων Uralvagonzavod (UVZ) ανακοίνωσε σχέδια αναδιάρθρωσης για μείωση του κόστους, μετά από δημοσιεύματα για σχέδια για απολύσεις μέχρι τον Φεβρουάριο έως του 10% του εργατικού δυναμικού της, από διάφορους τομείς, με παράλληλο «πάγωμα» των προσλήψεων.
