Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο πρωτοεμφανίστηκε στη βασική πεντάδα των Μιλγουόκι Μπακς πριν από δέκα χρόνια, στις 18 Δεκεμβρίου 2013, σε έναν αγώνα με τους Νιου Γιορκ Νικς. «Δεν σε φοβάμαι, θα γίνω καλύτερος από σένα» θρυλείται ότι είπε, με το θράσος των 19 χρόνων του, στον σπουδαίο Καρμέλο Αντονι. Μερικούς μήνες νωρίτερα η ομάδα-ναυάγιο από την παγερή και γκρίζα βιομηχανική μεγαλούπολη της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών είχε πουληθεί από τον γερουσιαστή Χερμπ Κολ στους Γουές Ιντενς και Μαρκ Λάσρι κοψοχρονιά: 550 ψωροεκατομμύρια δολάρια, μολονότι η αξία της υπολογιζόταν στα 312 εκατομμύρια. Εν έτει 2023 οι ιδιοκτήτες των Μπακς μοσχοπούλησαν την ίδια ομάδα, που δεν ήταν πια ναυάγιο, έναντι 3,2 δισ. στον μεγιστάνα Τζίμι Χάσλαμ, ιδιοκτήτη κάμποσων ομάδων του αμερικανικού φούτμπολ και του ποδοσφαίρου. Η παράτολμη επένδυση σε ένα καράβι που βούλιαζε δεκαπλασιάστηκε από τα 312 εκατ. του 2013 μέσα σε μια σκάρτη δεκαετία.
Οι Μπακς έχουν πλέον υπερσύγχρονη αστραφτερή γηπεδάρα (το Fiserv Forum), έναν τίτλο ΝΒΑ που ακόμη σπαρταράει (το 2021, πρώτοι ύστερα από 50 χρόνια), εμπορικό ανάστημα που κάνει το μαθημένο στην αφάνεια Ουισκόνσιν να ζαλίζεται και πάνω απ’ όλα ένα περιουσιακό στοιχείο ανεκτίμητης αξίας: τα χέρια, τα πόδια, το μυαλό, την καρδιά και την ψυχή του Γιάννη Αντετοκούνμπο από τα Σεπόλια της Αττικής. Το «Giannis effect» ξεκινάει από το παρκέ του μπάσκετ, αλλά απλώνεται στην πόλη του Μιλγουόκι και στον συννεφιασμένο ουρανό του Ουισκόνσιν, με συνέπειες ευεργετικές για την οικονομία της περιοχής και για την εύθραυστη ψυχολογία των μαζών.
Δείτε επίσης: Γιάννης Αντετοκούνμπο: Τι ευχήθηκε στους φανς για τις γιορτές
Ο Γιάννης ερωτεύτηκε το Μιλγουόκι από την πρώτη στιγμή, αφού ονειρευόταν να ζήσει σε έναν τόπο ήρεμο και ανθρώπινο, μακριά από τα λαμπερά φώτα και τους πειρασμούς των μεγαλουπόλεων όπως η Νέα Υόρκη, το Λος Αντζελες, το γειτονικό Σικάγο ή και η Αθήνα. Η απρόσμενη χαρά του αμούστακου και λιπόσαρκου Ελληνα ήταν μουσική στα αυτιά των ανθρώπων που τον υποδέχτηκαν στις ΗΠΑ. «Το μόνο που χρειάστηκα τις πρώτες μέρες ήταν ένα ζεστό μπουφάν, αφού στην πόλη έκανε παγωνιά και εγώ φορούσα μόνο ένα φουτεράκι» θυμάται ο ίδιος. Ωστόσο, στα σκοτεινά στενά των γκέτο ζούσαν φαντάσματα και βασίλευε ο φόβος. Σύμφωνα με μια έρευνα του 2013, το Ουισκόνσιν είχε το μεγαλύτερο ποσοστό μαύρων φυλακισμένων σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ τουλάχιστον οι μισοί Αφροαμερικανοί πολίτες ηλικίας 30 ως 50 ετών στο Μιλγουόκι είχαν περάσει τουλάχιστον μία νύχτα στο κρατητήριο. «Πουθενά δεν έχω ζήσει τόσα φαινόμενα ρατσισμού και φυλετικού διαχωρισμού όσα στο Μιλγουόκι» ομολόγησε ο ίδιος ο πρόεδρος των Μπακς Πίτερ Φάιγκιν, σε ομιλία του στον ροταριανό όμιλο της πόλης Μάντισον το 2016.
Η πολιτεία των διακρίσεων
Οι διακρίσεις είναι ορατές παντού. Σε μια πόλη όπου τα νοικοκυριά που ζουν στο νοίκι είναι λιγότερα από 105.000, οι ιδιοκτήτες προχωρούν σε 16.000 εξώσεις ετησίως. Πολλοί από αυτούς που εξοστρακίζονται είναι μαύροι, ιδίως γυναίκες. Σε ένα συνηθισμένο μήνα στα πρωτοδικεία του Μιλγουόκι τρεις στους τέσσερις κατηγορούμενους είναι μαύροι και το 75% αυτών κυρίες. Οι μαύρες γυναίκες αποτελούν το 9% του πληθυσμού της πόλης, αλλά και το 30% των ατόμων που μένουν χωρίς στέγη εξαιτίας έξωσης.
Ο Γιάννης δεν είχε δει μαύρο οδηγό στο τιμόνι ακριβού αυτοκινήτου προτού πάει για πρώτη φορά στην Αμερική. Ο ίδιος αντιμετωπίστηκε ως τοπικός ήρωας μόλις καταξιώθηκε και βρέθηκε σε αέναο απυρόβλητο, αλλά το βλέμμα του ήταν πάντοτε στραμμένο στο περιθώριο της κοινωνίας. Οταν η μαύρη Αμερική ξεσηκώθηκε στο πλαίσιο του κινήματος Black Lives Matter ο Γιάννης βγήκε πρώτος στους δρόμους με την ντουντούκα στα χέρια.
Οι παίκτες των Μπακς πρωτοστάτησαν στις εκδηλώσεις αντίστασης, στα γήπεδα του ΝΒΑ και έξω από αυτά. Ο συνεσταλμένος νέος του 2014, με το αφρικανικό αίμα στις φλέβες και τις εμπειρίες τρόμου από τους αθηναϊκούς δρόμους στο πετσί, είχε πια αντιληφθεί ότι η δυνατή φωνή του αποτελεί πολύτιμο εργαλείο. Και ότι η σιβυλλική σιωπή των επώνυμων αθλητών, του ντροπιαστικού δόγματος «σκάσε και σούταρε» («shut up and dribble»), είναι σφάλμα ασυγχώρητο.
Η χρηματιστηριακή αξία της επιχείρησης Μιλγουόκι Μπακς εκτοξεύτηκε κατά 39% μες στο 2022 σύμφωνα με τη «βίβλο» της οικονομίας, το περιοδικό «Forbes», ενώ η ετήσια αύξησή της στη δεκαετία του Γιάννη υπολογίζεται σε 22%. Το λαμπερό Fiserv Forum, που άνοιξε τις πύλες του το 2018 και κόστισε 524 εκατ. δολάρια, είναι συνήθως κατάμεστο, με μέση τιμή εισιτηρίου (σχετική φτηνή για τα δεδομένα των ΗΠΑ) 83 δολάρια, πάει να πει 69 εκατομμύρια ετήσιος τζίρος μόνο από τις γεμάτες εξέδρες. H μέση προσέλευση αυξήθηκε από τους 13.487 της τελευταίας προ Γιάννη σεζόν στους 17.500 θεατές.
Το brand name των Μπακς κοστολογήθηκε τη μέρα της αγοραπωλησίας στα 287 εκατομμύρια και η εμπορική αξία τους στα 668 εκατ. δολάρια. Προτού καταφτάσει στην πόλη ο Γιάνναρος, τέτοιοι δείκτες ήταν ουτοπικοί και η ομάδα έφτασε κάμποσες φορές στο χείλος της χρεοκοπίας. Μετά την ιστορική φυγή του Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ για τους Λέικερς το 1975, τα αστέρια του ΝΒΑ άκουγαν Μιλγουόκι και έπαιρναν δρόμο. Πολλοί προφασίζονταν διπλωματική ασθένεια για να αποφύγουν τον ετήσιο εκτός έδρας αγώνα με τους Μπακς στο συνήθως χιονισμένο τόπο των -20 βαθμών Κελσίου.
Ο τίτλος του 2021 και η διακαής φιλοδοξία που τονίζεται από την παρουσία του Γιάννη έκαναν το Μιλγουόκι ελκυστικό προορισμό για τους περιζήτητους free agents του ΝΒΑ. Ο Ντέιμιαν Λίλαρντ, σούπερ σταρ και πρώτος σκόρερ τα προηγούμενα χρόνια, πέταξε τη σκούφια του μόλις έμαθε ότι επρόκειτο να μετακομίσει από το βροχερό αλλά ζεστό Πόρτλαντ στην πολιτεία με τους παγωμένους ανέμους που έρχονταν από την όχι και τόσο μακρινή Αρκτική. Ολοι θέλουν να γίνουν υπολοχαγοί του στρατηγού Γιάννη.
Η τηλεόραση δεν έδειχνε ποτέ αγώνες των «ελαφιών» σε εθνικό δίκτυο. Πριν από το 2018 οι Μπακς κλήθηκαν να παίξουν ανήμερα Χριστούγεννα (στην τηλεοπτικά εμπορικότερη μέρα της χρονιάς) μόλις τέσσερις φορές: 1968, 1971, 1972, 1977. Πλέον, θεωρείται αδιανόητο να καταρτιστεί τηλεοπτικό πρόγραμμα ΝΒΑ ανήμερα την 25η Δεκεμβρίου χωρίς συμμετοχή του Giannis. Αύριο οι Μπακς θα παίξουν εκτός έδρας με τους Νικς στις 12 το μεσημέρι ώρα Νέας Υόρκης, την ώρα του γιορτινού τραπεζιού. Η υψηλή θεαματικότητα είναι δεδομένη όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, όπου οι Μπακς είναι πέμπτοι σε συνολικό δείκτη τηλεθέασης. Τα Χριστούγεννά του ο Γιάννης πλέον τα περνάει στο γήπεδο. Η Μαράια και τα παιδιά τον βλέπουν πολύ αργά το βράδυ.
«Η κατάρα εξανεμίστηκε» έγραψε η τοπική εφημερίδα «Milwaukee Journal Sentinel» τον Δεκέμβριο του 2020, όταν ο κοσμαγάπητος Αντετοκούνμπο αποφάσισε να αγνοήσει τις σειρήνες που τραγουδούσαν έξω από την πόρτα του. «Ο Giannis διάλεξε εμάς για τα επόμενα πέντε χρόνια. Μέχρι τώρα, όλοι έφευγαν σε πρώτη ευκαιρία. Οι παλιές πληγές θα αργήσουν να επουλωθούν, αλλά φαίνεται ότι βρήκαμε το φάρμακο για να ανακουφίσουμε την ψυχή μας και να αποκτήσουμε την αυτοπεποίθηση που μας έλειπε».
Το νέο συμβόλαιο
Τρία χρόνια αργότερα ο Γιάννης βρέθηκε ξανά καθισμένος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αυτήν τη φορά μιλούσε πιο σιβυλλικά. «Θα πρέπει οι Μπακς να μου αποδείξουν ότι παραμένουν φιλόδοξοι» έλεγε. Οι σειρήνες μαζεύτηκαν ξανά στο κατώφλι του. Ομως, όχι. Η απόκτηση του Λίλαρντ και οι υπόλοιπες μεταγραφικές κινήσεις ήταν το πειστήριο που ο παράξενος Ελληνας χρειαζόταν. «Μιλγουόκι, εμπρός για να το σηκώσουμε» ανακοίνωσε ο Γιάννης μέσω Twitter στις 24 Οκτωβρίου: «Εγώ, ξέρετε, τηρώ τις υποσχέσεις μου».
Το συμβόλαιό του επεκτάθηκε μέχρι το 2026, με αντίτιμο 186 εκατ. δολάρια. Το προηγούμενο, πενταετές, του έδινε 228. Ακόμη και οι υπέρογκοι φόροι που βγαίνουν από το πορτοφόλι του (περίπου 40% του συνολικού εισοδήματος) αποτελούν οξυγόνο για τα δημόσια ταμεία του Ουισκόνσιν! Κατά κάποιον τρόπο, την ανέγερση του Fiserv Forum την πλήρωσε ο ίδιος ο Γιάννης από την τσέπη του.
Το ίδιο παλικαράκι που κάποτε μοίραζε ένα σουβλάκι στα έξι για να μην πεινάσουν οι γονείς και τα αδερφάκια του κερδίζει τώρα 5060 εκατομμύρια τον χρόνο, χωρίς να υπολογίζονται τα παράπλευρα έσοδα από διαφημίσεις και χορηγίες. Ο μεγάλος αδερφός του, ο Θανάσης, παραμένει δίπλα του στο Μιλγουόκι, συμπαίκτης, συμβουλάτορας, ακόμη και σωματοφύλακας εάν χρειαστεί. Η μαμά Βερόνικα κατοικεί στον κάτω όροφο και βοηθάει τη Μαράια στην ανατροφή των διαδόχων. Ο μπαμπάς Τσαρλς έφυγε για τους ουρανούς τον Σεπτέμβριο του 2017. «Θα έδινα τα πάντα για να ξαναφέρω πίσω τον πατέρα μου» λέει ο Γιάννης με σπασμένη φωνή.
Το μεθυστικό καλοκαίρι του 2021 το Μιλγουόκι έγινε πλουσιότερο κατά 56 εκατ. δολάρια σύμφωνα με τον τοπικό οργανισμό τουρισμού χάρη στην πορεία των Μπακς προς τον τίτλο. Κάθε αγώνας πλέι οφ δημιούργησε τζίρο 3 εκατ. δολαρίων, καθώς και 2.500 διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία και 700 μεροκάματα στα πέριξ του γηπέδου. Τα δημόσια έσοδα από φόρους αυξήθηκαν εν μια νυκτί κατά 73.000 δολάρια.
Τα λάβαρα της ομάδας κοσμούν τα μπαλκόνια και η πόλη ξεπερνάει την πατροπαράδοτη ταπεινοφροσύνη στρέφοντας το βλέμμα της προς τον κόσμο. Οι Δημοκρατικοί σκέφτηκαν να διεξαγάγουν εκεί το προεκλογικό τους συνέδριο, προτού στραφούν σε αγορές μεγαλύτερες από το Μιλγουόκι του 1,6 εκατ. κατοίκων. Που, πριν τον Γιάννη, καλά καλά δεν το έγραφε ο χάρτης.
Τις αναρτήσεις του Giannis τις βλέπουν 290 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου ετησίως. Η φανέλα των Μπακς με το επώνυμό του είναι τρίτη σε πωλήσεις στην Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. «Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο έχει ένα μοναδικό τρόπο για να ενώνει τους φιλάθλους από ολόκληρο τον κόσμο» υποκλίνεται ο κομισάριος του ΝΒΑ Ανταμ Σίλβερ. Πάνω απ’ όλα, ο Γιάνναρος με το ακαταμάχητο χαμόγελο παραμένει ταπεινός. Ακόμη και οι ελάχιστες «παρεκτροπές» του, όπως το μικροεπεισόδιο που προκάλεσε τις προάλλες όταν η αντίπαλη ομάδα …υπεξαίρεσε την μπάλα με την οποία ο Γιάννης πέτυχε 64 πόντους, περισσότερο με παιδιάστικα καμώματα μοιάζουν παρά με βεντετισμούς.
Τις ίδιες μέρες ο 29χρονος «Greek freak» κατέρριπτε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Τα ανδραγαθήματά του τα γιόρτασε όχι με κραιπάλες, αλλά με μια αυτοσαρκαστική ανάρτηση όπου ο ίδιος έμοιαζε με παιδί της διπλανής πόρτας: «Δηλαδή, προσπαθείτε να μου πείτε ότι αυτός ο τυπάκος είναι πρώτος σε πόντους, ριμπάουντ, ασίστ και τάπες στην ιστορία των Μπακς; Γουάου!».
Το ολυμπιακό απωθημένο
Στους προκατόχους των ρεκόρ που κονιορτοποιεί ο Γιάννης περιλαμβάνονται θρύλοι όπως ο Τζαμπάρ, ο «μίστερ τριπλ-νταμπλ» Οσκαρ Ρόμπερτσον και πιο πρόσφατα ο Ρέι Αλεν. Εμείς, βέβαια, θέλουμε να τον ξαναδούμε συμπαίκτη με τον Παπανικολάου, τον Σλούκα, τον Παπαγιάννη, τον Μήτογλου, τον Παπαπέτρου, τον Λαρεντζάκη στην υπηρεσία του Βασίλη Σπανούλη.
«Ο Γιάννης θα παίξει 100% στο προολυμπιακό τουρνουά τον Ιούλιο και φυσικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες εφόσον η εθνική προκριθεί» διαβεβαιώνουν οι δικοί του άνθρωποι. «Ασχετα με την πορεία των Μπακς στα πλέι οφ. Αρκεί φυσικά να είναι υγιής». Ο γνωστός τραυματισμός στο γόνατο του στέρησε τη συμμετοχή στο Μουντομπάσκετ στη Μανίλα, αλλά η πόλη του φωτός τον περιμένει. Το όνειρο για μια σπουδαία διάκριση με την εθνική ομάδα της πατρίδας που τόσο τον έχει πληγώσει παραμένει μύχιο απωθημένο.
Διαβάστε επίσης: Γιάννης Αντετοκούνμπο: Ιστορική βραδιά – Νέο ρεκόρ καριέρας στο NBA με 64 πόντους (Videos)
NBA: Στους Μπακς μέχρι το 2028 ο «Μίδας» Γιάννης Αντετοκούνμπο
NBA: Στη Νέα Υόρκη για εξετάσεις ο Γιάννης Αντετοκούνμπο
