Η εκρηκτική ανάπτυξη της δεκαετίας του ’20 ξανάρχεται για μια ακόμα φορά στο προσκήνιο, καθώς αυτό το σενάριο έχει συζητηθεί κατά την διάρκεια της πανδημίας και οι υποστηρικτές του εκτιμούσαν ότι μετά την ύφεση που προκάλεσε ο Covid-19 θα ακολουθούσαν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, όμοιοι με αυτούς της δεκαετίας του 1920. Στα αγγλικά ο όρος είναι Roaring ’20s, δηλαδή η ξέφρενη δεκαετία του ’20.
Οι τίτλοι των μεγάλων μέσων, υποστηρίζει σε ανάλυση του το Business Insider, μοιάζουν πολύ με τα άρθρα των αμερικανικών εφημερίδων της δεκαετίας του 20, όταν η χώρα είχε βγεί από την πανδημία της γρίπης, είχε αφήσει πίσω τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η οικονομία άνθησε κυρίως λόγω των καταναλωτικών δαπανών και των τεχνολογικών καινοτομίων.
Το «φλερτ» με νέο ιστορικό υψηλό
Σας θυμίζει κάτι; Σήμερα μιλάμε για το τέλος της πανδημίας, το πόσο καλά πάει η κατανάλωση στις ΗΠΑ, η AI και τα επιτεύγματά της απασχολούν καθημερινά τον Τύπο και στη Wall Street o S&P 500 «φλερτάρει» με νέο ιστορικό υψηλό.
«Οι παραλληλισμοί είναι αρκετά παρόμοιοι» εξηγεί ο επικεφαλής επενδύσεων της NorthEnd Private Wealth, Άλεξ Μακ Γκραθ.
Αυτές οι ομοιότητες έχουν τροφοδοτήσει τα σενάρια που κυκλοφορούν στη Wall Street ότι η Αμερική οδεύει και πάλι προς μια παρατεταμένη οικονομική άνθηση που θα οδηγήσει το χρηματιστήριο σε νέα ύψη, όπως συνέβη πριν από έναν αιώνα.
Έχουν λοιπόν επιστρέψει η ξέφρενη δεκαετία του 20;
Ο βετεράνος της αγοράς Εντ Γιαρντένι, της Yardeni Research φαίνεται να πιστεύει ότι επιστρέψαμε στη δεκαετία του ’20 και λέει ότι αυτό είναι πιθανό να οφείλεται σε μια αύξηση της παραγωγικότητας που θα ξεκλειδωθεί από τις τεχνολογικές καινοτομίες.
Υποστηρίζει, όπως ενημερώνει μέσα από τα σημειώματά του, ότι η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και των κερδών των εταιρειών σε διάφορους κλάδους.
Η αύξηση της παραγωγικότητας είναι απαραίτητη, διότι μπορεί να βοηθήσει στην επέκταση της αύξησης των μισθών των εργαζομένων χωρίς το αρνητικό υποπροϊόν της αύξησης του πληθωρισμού. Αυτό θα ήταν ένα σενάριο Χρυσομαλούσας (Goldilocks) για την οικονομία. Ο όρος περιγράφει την ιδανική κατάσταση για ένα οικονομικό σύστημα. Σε αυτή την τέλεια κατάσταση, υπάρχει πλήρης απασχόληση, οικονομική σταθερότητα και σταθερή ανάπτυξη. Σε αυτό το πλαίσιο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν θα αναγκαζόταν να περιορίσει την ανάπτυξη μέσω αυξήσεων των επιτοκίων, όπως προσπάθησε να κάνει καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022 και του πρώτου μισού του 2023.
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι μόνο μία από τις πολλές τεχνολογικές καινοτομίες που είναι πιθανό να οδηγήσουν την οικονομία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2020» τονίζει ο Γιαρντένι
Έχουμε ξαναδεί αυτό το σενάριο, όπου η τεχνολογία συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας και στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Η καταναλωτική έκρηξη
Στη δεκαετία του 1920, η πληθώρα των τεχνολογικών καινοτομιών βοήθησε τους εργαζόμενους να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους, τις εταιρείες να αυξήσουν τα κέρδη τους και τους καταναλωτές να εξοικονομήσουν χρόνο. Στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων μπήκε το αυτοκίνητο, ο ηλεκτρισμός, τα γεωργικά μηχανήματα, το τηλέφωνο το ραδιόφωνο αλλά και μια σειρά από οικιακές συσκευές, όπως είναι το ψυγείο.
Η ζήτηση για αυτά τα νέα προϊόντα πυροδότησε τη δημιουργία του σημερινού συστήματος καταναλωτικής πίστης, με τις τράπεζες και τις εταιρείες να προσφέρουν άμεσα στους πελάτες δάνεια και ρυθμίσεις πληρωμής κατά τη διάρκεια της αγοράς για να ενισχύσουν τις αγορές προϊόντων, κάτι που δεν διαφέρει από την πρόσφατη άνοδο του «αγοράζω τώρα, πληρώνω αργότερα».
Η έλευση της καταναλωτικής πίστης τροφοδότησε περαιτέρω την οικονομική άνθηση της δεκαετίας του 1920, η οποία χαρακτηρίστηκε από ετήσιες αποδόσεις 20% στο χρηματιστήριο, εξηγεί στο BI, ο διευθύνων σύμβουλος της Infrastructure Capital Advisors, Τζέι Χάτφιλντ.
«Αναμένουμε ότι οι χαμηλές διψήφιες αποδόσεις των μετοχών θα μπορούσαν να διατηρηθούν για τα επόμενα πέντε έως επτά χρόνια μέχρι τον επόμενο κύκλο σύσφιγξης της Fed» συνεχίζει και προσθέτει «Οι βιώσιμες αποδόσεις της χρηματιστηριακής αγοράς καθοδηγούνται κυρίως από την αύξηση των κερδών και όχι από την πολλαπλή επέκταση, οπότε πιστεύουμε ότι οι χαμηλές δεκαπενταψήφιες αποδόσεις είναι πιο πιθανές»
Εάν αυτά τα κέρδη υλοποιηθούν, ο S&P 500 θα διαπραγματεύεται πάνω από τις 10.000 μονάδες μέχρι το 2030, υπερδιπλάσια από τα σημερινά επίπεδα.
Αυτή η σκέψη ευθυγραμμίζεται με την εκτίμηση του Σονού Βαργκές, παγκόσμιο στρατηγικό αναλυτή μακροοικονομικών της Carson Group, ο οποίος πιστεύει ότι οι αμερικανικές μετοχές θα είναι η καλύτερη επένδυση για τα επόμενα πέντε χρόνια, με δυνητική άνοδο 100%. Η διαρκής ανάκαμψη της αύξησης της παραγωγικότητας ήταν ο σημαντικότερος ανοδικός παράγοντας πίσω από την πρόβλεψη του Βαργκές.
Όχι τόσο γρήγορα
Ωστόσο δεν είναι όλοι τόσο αισιόδοξοι. Υπάρχουν στρατηγικοί αναλυτές που επιμένουν να αναμένουν ύφεση το 2024. Και αυτό αναμφίβολα θα έφερνε τα πάνω κάτω στο αφήγημα της δεκαετίας του ’20.
«Είναι πρόωρο να υποθέσουμε ότι οι ευτυχισμένες μέρες είναι και πάλι εδώ» εκτιμά ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής μετοχών της US Bank Wealth Management, Τέρι Σάντβεν. «Ο υψηλότερος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα πληθωρισμός και τα επιτόκια, το ενδεχόμενο πιέσεων στα εταιρικά κέρδη και οι ήδη αξιολογημένες αποτιμήσεις μετριάζουν τις συγκρατημένα αισιόδοξες προοπτικές μας».
Ο Μακ Γκραθ, CIO της NorthEnd, λέει ότι η φετινή τάση της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης θα μπορούσε να αντιστραφεί το 2024.
«Η οικονομική ανάπτυξη έχει σίγουρα εκπλήξει προς τα πάνω το 2023, αλλά αυτή η αφήγηση μπορεί να γίνει πιο υποτονική, καθώς οι ετεροχρονισμένες επιπτώσεις των υψηλότερων επιτοκίων επιδρούν στη χώρα μας και σε ολόκληρο τον κόσμο», είπε.
Η επιστροφή της ξέφρενης δεκαετίας του 20 φαίνεται να εξαρτάται από το τι θα κάνει ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ με τα επιτόκια το 2024, σε συνδυασμό με το πόσο καιρό η αγορά καταναλωτών και εργασίας μπορεί να παραμείνει ανθεκτική.
Το φάντασμα της Μεγάλης Ύφεσης του 1929
Όσοι γνωρίζουν ιστορία θυμούνται ότι η δεκαετία του 20 είχε δραματικό φινάλε με τη Μεγάλη ‘Υφεση του 1929. Για τους λάτρεις της λογοτεχνίας είναι το πέρασμα από τη ζωή του «Υπέροχου Γκάτσμπι» στα «Σταφύλια της Οργής».
Το θέτει και ο επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής της CFRA Research, Σαμ Στόβαλ, ο οποίος αναρωτιέται αν μια εποχή παρατεταμένης ευημερίας θα τελειώσει με τον ίδιο κρότο που έγινε πριν από έναν αιώνα, όταν η Μεγάλη Ύφεση χτύπησε το 1929 μαζί με μια πτώση του Dow κατά 89%.
Οι προαναφερθείσες τεχνολογικές εξελίξεις και το σύστημα καταναλωτικής πίστης που τροφοδότησε τόσο μεγάλη ανάπτυξη κατέληξαν να είναι δίκοπο μαχαίρι.
«Είχαμε παρόμοιες συνθήκες (καταναλωτική ζήτηση, οικονομική επέκταση, τεχνολογικές καινοτομίες) μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, υποθέτω ότι το πραγματικό, υποκείμενο ερώτημα είναι: “Θα μπορούσε η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά να προετοιμάζεται για ένα κραχ όπως αυτό του 1929;» λέει χαρακτηριστικά στο BI.
Μια τέτοια πτώση θα σήμαινε πλήρη και ολοκληρωτική καταστροφή για τους επενδυτές, τους καταναλωτές και την παγκόσμια οικονομία.
Αλλά ο Στοβάλ δεν ανησυχεί και τονίζει ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Λέει ότι από τότε έχουν τεθεί σε εφαρμογή διάφοροι έλεγχοι και ισορροπίες που δεν υπήρχαν προηγουμένως.
«Θα έλεγα όχι, επειδή οι συνθήκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές σήμερα δεν μοιάζουν καθόλου με εκείνες της δεκαετίας του 1920» σημειώνει και προσθέτει ότι «Στην πραγματικότητα, έχουμε πλέον ρυθμιστικά όργανα και κανόνες συναλλαγών για να αποφύγουμε τέτοια αποτελέσματα όπως αυτά που βιώσαμε μετά το Κραχ».
Για παράδειγμα, οι επενδυτές δεν μπορούν να αγοράζουν μετοχές με περιθώριο 90%, όπως μπορούσαν κατά τη δεκαετία του 1920, λέει χαρακτηριστικά.
Έτσι, ενώ οι ομοιότητες μεταξύ του σήμερα και 100 χρόνια πριν είναι απίστευτες, η συναίνεση φαίνεται να είναι ότι η όποια εποχή ευημερίας περιμένει θα σταματήσει να καταλήγει σε μια κατακλυσμική καταστροφή τύπου 1929.
Αν μια πραγματική Roaring ’20s είναι μπροστά μας, τότε είναι μια πολύ καλή στιγμή για τους επενδυτές μετοχών και τους οικονομολόγους να προσδεθούν και να απολαύσουν τη βόλτα.
Πηγή: ΟΤ
