Με διαφορετικούς οιωνούς ξεκίνησε το 2024 για τις αγορές ομολόγων στις δύο όχθες του Ατλαντικού, καθώς κυβερνήσεις και επιχειρήσεις ετοιμάζονται ή έχουν προχωρήσει σε εκδόσεις ομολόγων για να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες τους.
Στην Ευρώπη οι επενδυτές έδωσαν ζωηρό παρόν στις εκδόσεις, ορισμένες εκ των οποίων προσελκύσαν κεφάλαια ρεκόρ προοιωνίζοντας μια πολύ καλή χρονιά για τους ευρωπαϊκούς τίτλους. Στις ΗΠΑ ωστόσο υπάρχουν οι ανησυχίες ότι η αγορά κρατικών τίτλων θα βρεθεί αντιμέτωπη με την αναταραχή που μπορεί να προκαλέσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα και η χρηματοδότηση του χρέους της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη.
Η αισιόδοξη πρεμιέρα των ευρωπαϊκών ομολογιακών τίτλων
Με ούριο άνεμο ξεκίνησε το 2024 για την ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, καθώς τις δύο πρώτες εβδομάδες εισήλθε φρέσκο χρήμα σε εταιρικά και κρατικά ομόλογα αξίας 195 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Bloomberg. To ποσό αυτό ξεπερνά κατά σχεδόν 10% τις τοποθετήσεις αξίας 178 δισ. ευρώ που σημειώθηκαν την αντίστοιχη περίοδο το 2023.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον το 2024 στρέφεται στα ομόλογα της ζώνης του ευρώ με τους επενδυτές να ποντάρουν στη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναφέρουν οι Financial Times.
Την προηγούμενη εβδομάδα η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, η Ισπανία προχώρησε στην έκδοση 10ετούς ομολόγου και συγκέντρωσε προσφορές ύψους 138 δισ. ευρώ, καταγράφοντας ρεκόρ ζήτησης για κρατικό ομόλογο.
Οι επενδυτές έδειξαν επίσης ζωηρό ενδιαφέρον για τα ομόλογα του Βελγίου και της Ιταλίας. Το Βέλγιο έλαβε προσφορές ρεκόρ 75 δισ. ευρώ για το 10ετές ομόλογό του, ενώ η Ιταλία έλαβε 91 δισ. ευρώ για την πώληση 30ετούς χρέους της. Ρεκόρ σημείωσε και η δημοπρασία 20 ετών ομολόγων της Βρετανίας, που δείχνει ότι οι επενδυτές εστιάζουν στα ομόλογα της Γηραίας Ηπείρου. Είναι ενδεικτικό ότι οι πωλήσεις ομολογιακών τίτλων ξεπέρασαν τα 43 δισ. ευρώ σε μία μόνο μέρα, καταγράφοντας ακόμα ένα ρεκόρ.
Οι διαχειριστές κεφαλαίων αναμένουν ότι το 2024 θα είναι έτος μείωσης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, γεγονός που τους ανοίγει την όρεξη για τοποθετήσεις σε ομολογιακούς τίτλους μακροπρόθεσμης διάρκειας. Eπιπλέον η άνοδος της απόδοσης του γερμανικού 10ετούς ομολόγου, του τίτλου αναφορά για τις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων, να αυξάνεται κατά 0,25% από το τέλος του 2023 ενισχύει την όρεξη των επενδυτών.
Το success story των εταιρικών ομολόγων
Ένα ακόμα στοιχείο που είναι εντυπωσιακό, όπως αναφέρει το Bloomberg, είναι ότι η βεντάλια των εκδόσεων που ζητούν να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά. Συνήθως η αρχή του έτους είναι η εφεδρεία των τίτλων που σχετίζονται με τα κράτη και την κορυφαία πιστωτική αξιολόγηση, και σίγουρα ηγούνται και φέτος με προσφορά 45% μεγαλύτερη από ό,τι στην αντίστοιχη περίοδο σε σχέση με πέρυσι. Ωστόσο, ακόμη και οι εκδόσεις με χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση μέχρι τις εκδόσεις των υψηλών αποδόσεων και του τραπεζικού χρέους βαθιάς μειωμένης εξασφάλισης, είχαν αίσια έκβαση, κάτι που δεν είναι συνηθισμένο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η γαλλική ασφαλιστική εταιρεία AXA SA άντλησε με τίτλους περιορισμένης διάρκειας κεφάλαια 1,5 δισ. ευρώ -ποσό ρεκόρ- η πρώτη έκδοση σε αυτό τον τομέα αυτό σε ευρώ από το καλοκαίρι του 2021. Η γερμανική εταιρεία εκμίσθωσης ακινήτων Vonovia SE βγήκε στην αγορά με 12ετή τίτλους ζητώντας 508 εκατ. δολάρια και προσέλκυσε κεφάλαια 8 φορές περισσότερα από όσα ζητούσε.
Πιστωτικά περιθώρια σε ευρώ
Τα πιστωτικά περιθώρια επενδυτικής διαβάθμισης, τα ασφάλιστρα δηλαδή που πληρώνουν οι επιχειρήσεις που εκδίδουν ομόλογα έναντι του κρατικού χρέους αναφοράς, έχουν διευρυνθεί κατά περίπου 10 μονάδες βάσης από τις αρχές Ιανουαρίου, αλλά αυτό εξακολουθεί να είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό το μέσο εύρος των τελευταίων δύο ετών. Πιο κάτω στην κλίμακα, τα spreads υψηλής απόδοσης αρχικά διευρύνθηκαν, αλλά έκτοτε έχουν μειωθεί στο στενότερο μέσο όρο τους από το 2022. Δεν υπάρχουν ακόμη εμφανή σημάδια δυστοκίας παρά τον όγκο ρεκόρ, κυρίως επειδή οι εκδότες δεν είναι υπερβολικά επιθετικοί με την τιμολόγηση.
Υπήρξαν κάποιες αποτυχίες, αλλά μόνο λίγες. Η γαλλική τράπεζα Credit Mutuel Arkea απέσυρε την έκδοση 12ετών τίτλων μειωμένης εξασφάλισης Tier 2 ύψους 500 εκατ. ευρώ, καθώς δεν μπόρεσε να διαμορφώσει το αρχικό spread σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Οι περισσότεροι εκδότες προσφέρουν λογικά ασφάλιστρα για νέες εκδόσεις σε σχέση με το υφιστάμενο χρέος τους και, ως εκ τούτου, βλέπουν τα περιθώρια να περιορίζονται κατά μέσο όρο κατά περισσότερες από 11 μονάδες βάσης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας τοποθέτησης.
Οι εντολές συσσωρεύονται ήδη για αυτή την εβδομάδα, αν και η έναρξη της περιόδου ανακοίνωσης των εταιρικών αποτελεσμάτων σημαίνει ότι είναι απίθανο να είναι εξίσου πολυάσχολη. Ωστόσο, υπάρχει συνήθως ένα κύμα χρηματοοικονομικών εκδόσεων μετά την ανακοίνωση των κερδών. Την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθούν οι πρώτες προγραμματισμένες κοινοπραξίες τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από το Ηνωμένο Βασίλειο, οπότε ο κατακλυσμός εκδόσεων φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για το υπόλοιπο του Ιανουαρίου.
«Τα άστρα έχουν ευθυγραμμιστεί προς το παρόν, τονίζει το Bloomberg τόσο για τους εκδότες που είναι ευτυχείς να ξεκινήσουν με ευκολία όσο και για τους επενδυτές που επιθυμούν να κλειδώσουν σχετικά υψηλές αποδόσεις πριν από τις μειώσεις των επιτοκίων που αναμένεται να ξεκινήσουν αργότερα φέτος. Σε όλους αρέσει μια πολυάσχολη έναρξη ιδίως στις επενδυτικές τράπεζες που οργανώνουν τις συμφωνίες και εισπράττουν αμοιβές για τη διαμεσολάβηση στις πωλήσεις.
Η επερχόμενη πλημμύρα εκδόσεων των αμερικανικών ομολόγων
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού τα μηνύματα είναι αντιφατικά καθώς επανέρχονται οι ανησυχίες για τα δημοσιονομικά προβλήματα και αντιπαρατίθενται με τις προσδοκίες για την μείωση των επιτοκίων τους επόμενους μήνες.
Οι αισιόδοξοι επενδυτές, όπως αναφέρει το Reuters, πιστεύουν ότι το εκρηκτικό ράλι που γνώρισαν τα ομόλογα στα τέλη του 2023 είναι πιθανό να συνεχιστεί και φέτος, αν η Fed χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική όπως αναμένεται. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που συνδέονται με το κύριο επιτόκιο πολιτικής της Fed την Παρασκευή έδειξαν ότι οι επενδυτές τιμολογούν μειώσεις που ξεπερνούν τις 150 μονάδες βάσης, διπλάσιο ποσό από αυτό που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προέβλεψαν στην τελευταία συνεδρίασης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.
Οι αρκούδες όμως έχουν διαφορετική άποψη. Ενώ οι προσδοκίες για χαλάρωση της Fed μπορεί να οδηγεί σε άνοδο τις τιμές των ομολόγων τώρα, ορισμένοι πιστεύουν ότι η έκδοση κρατικών ομολόγων, που αναμένεται να διπλασιαστεί σχεδόν στα 2 τρισ. δολάρια το 2024, θα μπορούσε να αποτελέσει αντίβαρο. Οι αποδόσεις – οι οποίες κινούνται αντιστρόφως ανάλογα με τις τιμές των ομολόγων – θα πρέπει να αυξηθούν από τα τρέχοντα επίπεδα για να προσελκύσουν τη ζήτηση για την πλημμύρα του νέου χρέους, λένε. Τέτοιες ανησυχίες οδήγησαν τις τιμές των κρατικών ομολόγων σε χαμηλά 16 ετών όταν εντάθηκαν τον Οκτώβριο.
«Υπάρχει πραγματικά μια εξωφρενική ποσότητα προσφοράς αμερικανικών κρατικών ομολόγων που προέρχεται από την έλλειψη δημοσιονομικής πειθαρχίας σε αυτή τη χώρα και δεν βλέπουμε απαραίτητα ποιοι είναι οι αγοραστές» εκτιμά ο Chris Diaz, διαχειριστής χαρτοφυλακίου και συν-επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στην Brown Advisory.
Οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του αμερικανικού χρέους εντάθηκαν πέρυσι, όταν η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας από τον οίκο Fitch και τα υψηλότερα σχέδια έκδοσης κρατικών ομολόγων το περασμένο καλοκαίρι τροφοδότησαν ένα ξεπούλημα ομολόγων που οδήγησε την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να ξεπεράσει το 5%, το υψηλότερο επίπεδο από το 2007.
Η διολίσθηση των ομολόγων όξυνε επίσης την προσοχή των επενδυτών στο μέτρο των term premiums, την πρόσθετη αποζημίωση που ζητούν οι κάτοχοι ομολόγων για τον κίνδυνο που συνεπάγεται η κατοχή μακροπρόθεσμου χρέους, το οποίο έγινε θετικό τον Σεπτέμβριο για πρώτη φορά εδώ και δύο χρόνια.
Η δημοπρασία 30ετών ομολόγων στις αρχές Νοεμβρίου του 2023 χαρακτηρίστηκε ως καταστροφική, καθώς έστειλε τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων τίτλων στα ύψη, μιας και οι επενδυτές ζήτησαν term premiun, οδηγώντας υψηλότερα το κόστος δανεισμού και επιβαρύνοντας την αγορά μετοχών. Η δημοπρασία απέφερε απόδοση 4,769%, χαμηλότερη από την αντίστοιχη του προηγούμενου μήνα, 4,837%, που ήταν η υψηλότερη από το 2007.
Επιπλέον, ορισμένοι επενδυτές πιστεύουν ότι τα ομόλογα μπορεί να έχουν ήδη συνυπολογίσει μελλοντικές μειώσεις των επιτοκίων, καθιστώντας τα ευάλωτα εάν επιστρέψουν οι δημοσιονομικές ανησυχίες.
Η Fed
Η Fed έχει μειώσει τον ισολογισμό της κατά πάνω από 1 τρισ. δολάρια
Ορισμένες από αυτές τις ανησυχίες θα μπορούσαν να λειανθούν αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ επέστρεφε ως αγοραστής στην αγορά κρατικών ομολόγων, βοηθώντας ενδεχομένως να συγκρατηθεί η άνοδος των μακροπρόθεσμων αποδόσεων.
Από τον Ιούνιο του 2022, η Fed έχει μειώσει τον ισολογισμό της κατά πάνω από 1 τρισ. δολάρια στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής σύσφιγξης. Πρόσφατα υπήρξαν αξιωματούχοι, όπως η πρόεδρος της Fed του Ντάλας, Λόρι Λόγκαν , οι οποίοι υποστήριξαν ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να αρχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβραδύνει τη συρρίκνωση του ισολογισμού της.
Οι αναλυτές της JPMorgan εκτιμούν ότι αν το πρόγραμμα ποσοτικής σύσφιγξης σταματήσει νωρίτερα θα μπορούσε να βελτιώσει την ισορροπία προσφοράς-ζήτησης στην αγορά κρατικών ομολόγων, καθώς λιγότερα κρατικά ομόλογα θα πωλούνταν στον ιδιωτικό τομέα.
Η επιστροφή της Fed στην αγορά θα μπορούσε επίσης, με την πάροδο του χρόνου, να αλλάξει τη σύνθεση της έκδοσης κρατικών ομολόγων, με τα πιο μακροπρόθεσμα χρεόγραφα να κερδίζουν μεγαλύτερο μερίδιο, αφού οι αυξήσεις στις πωλήσεις τους περιορίστηκαν τους τελευταίους μήνες.
