Ηλεκτρικά πατίνια: Η χρήση τους διευρύνθηκε σημαντικά τα
τελευταία χρόνια, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που η Πολιτεία κλήθηκε να
διαμορφώσει εξειδικευμένο θεσμικό
πλαίσιο για τη λειτουργία, την κατοχή και τους κανόνες ασφαλείας
που διέπουν τη χρήση τους. Υπήρξε μια
μικρή καθυστέρηση στη διαμόρφωση των κανόνων χρήσης των ηλεκτρικών
πατινιών, ωστόσο η κοινότητα των χρηστών τους κάνει λόγο για έναν
άρτιο νόμο, ο οποίος έχοντας λάβει υπόψιν την ευρωπαϊκή εμπειρία,
φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα ισορροπημένος και δίκαιος. Βασική
διαφοροποίηση το γεγονός ότι ο νόμος επιτρέπει την ιδιοκτησία
ηλεκτρικών πατινιών και δεν αφορά μόνο τα κοινόχρηστα,
ενοικιαζόμενα ηλεκτρικά πατίνια όπως για παράδειγμα στο Παρίσι.
Το GO ELECTRIC
η πρώτη, δυναμική ενότητα για την ηλεκτροκίνηση από το 2019,
προχωρά σήμερα σε μια χαρτογράφηση της αγοράς ηλεκτρικών πατινιών,
η οποία φαίνεται ότι εμφανίζει σημαντική ποικιλία ως προς τη χρήση
τους.
Η Αθήνα θεωρητικώς είναι μια πόλη κατάλληλη για τη χρήση
πατινιών ωστόσο οι υποδομές της υπολείπονται σημαντικά από το να
χαρακτηριστούν εύχρηστες για οποιονδήποτε μετακινούμενο. Οι
υψομετρικές διακυμάνσεις μπορεί να προκαλούν κάποιες δυσκολίες στη
διαδρομή με ένα ηλεκτρικό πατίνι, ωστόσο ο έντονος κυκλοφοριακός
φόρτος, αποτελεί το ιδανικό τοπίο διείσδυσης ενός πατινιού. Εκεί
που δεν χωρά να περάσει κανείς, ούτε ποδήλατο (λόγω του φάρδους του
τιμονιού), το ηλεκτρικό πατίνι μπορεί να κάνει τη διαφορά
προσφέροντας ταχύτερες μετακινήσεις, όπως εξηγούν οι συστηματικοί
χρήστες τους. Η όρθια στάση του σώματος κατά τη διαδρομή είναι αυτή
που διασφαλίζει την περιορισμένη «κατανάλωση» χώρου.
Η αγορά (ιδιωτικής χρήσης) ηλεκτρικών
πατινιών
Στη χώρα υπολογίζονται ότι κυκλοφορούν σήμερα περίπου 60.000
ηλεκτρικά πατίνια με το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς να ανήκει
στην κινεζική Xiaomi, η οποία σύμφωνα με τον επίσημο αντιπρόσωπό
της στη χώρα έχει πουλήσει περί τα 40.000 – 45.000 ηλεκτρικά
πατίνια την τελευταία τριετία. Οι υπόλοιπες εταιρείες φαίνεται ότι
είχαν διοχετεύσει μέχρι το καλοκαίρι του 2021 στην αγορά περίπου
15.000 οχήματα. Η μερίδα των ηλεκτρονικών αγορών από το εξωτερικό,
κυρίως από την Κίνα η οποία προσφέρει οικονομικά μοντέλα ηλεκτρικών
πατινιών, είναι πιο περιορισμένη καθώς εξακολουθούν να
παρατηρούνται δυσκολίες και καθυστερήσεις κατά την εισαγωγή τους
από ιδιώτες.
Επίσημη καταγραφή των ηλεκτρικών πατινιών που κυκλοφορούν στη
χώρα δεν υπάρχει διότι δεν ταξινομούνται, με αποτέλεσμα ο ακριβής
αριθμός τους να βασίζεται σε εκτιμήσεις που προκύπτουν από τις
πωλήσεις. Ωστόσο υπάρχει και μια μερίδα ηλεκτρικών πατινιών που
αγοράστηκε είτε με τη μορφή δώρου είτε για προσωπική χρήση και στην
πορεία ακινητοποιήθηκε.
Η ψήφιση του νόμου το περασμένο χειμώνα (Μάρτιος 2021) που
διέπει την κυκλοφορία και την ιδιοκτησία των ΕΠΗΟ (Ελαφρά Προσωπικά
Ηλεκτροκίνητα Οχήματα) έγινε αποδεκτή από την κοινότητα των χρηστών
ηλεκτρικών πατινιών με ικανοποίηση, καθώς τέθηκε ένα πλαίσιο
κανόνων χρήσης τους. Το γεγονός μάλιστα ότι το νομοθετικό πλαίσιο
καθυστέρησε στη χώρα κρίθηκε, εκ του αποτελέσματος, θετικό καθώς
ελήφθησαν υπόψη οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές
χώρες σε συνδυασμό με την αντίστοιχη εμπειρία. Είναι μάλιστα
χαρακτηριστικό ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες ορίζουν πολύ χαμηλότερο
όριο ταχύτητας κυκλοφορίας των ΕΠΗΕΟ από ότι η Ελληνική πλέον
νομοθεσία, ενώ ειδικότερα για τα πατίνια ενθαρρύνεται η ιδιοκτησία
τους στη χώρα μας σε αντίθεση με άλλες χώρες που φτάνουν ακόμα και
στο σημείο απαγόρευσης της ιδιοκτησίας, δίνοντας έδαφος μόνο στην
ενοικίαση.
Ενοικίαση ηλεκτρικών πατινιών
Οι εταιρείες ενοικίασης στην Ελλάδα έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά
προβλήματα, πρωτίστως διότι ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους στη
χώρα πριν τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου. Η τάση της εποχής
που δίνει έδαφος στην μικροκινητικότητα, όπως ήταν αναμενόμενο ήρθε
και στην Ελλάδα με τη μορφή ενοικιάσεων που αποτελεί και την πρώτη
γνωριμία με το μέσο για την πλειονότητα εκείνων που σε δεύτερο
χρόνο προχώρησαν στην αγορά ιδιόκτητου πατινιού.
Εντός Ελλάδος, με έμφαση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, δραστηριότητα
διατηρούσαν η Lime (με έδρα το Σαν Φρανσίσκο και έντονη παρουσία σε
πολλές ευρωπαϊκές πόλεις), η Hive (θυγατρική της Daimler – Mercedes
Benz) και η ελληνική Rise, η οποία ξεκίνησε τη δραστηριότητά της
λίγο πριν την έναρξη της πανδημίας, γεγονός που δεν ευνόησε την
ανάπτυξή της.
Η Lime, πέραν των προβλημάτων που της προκάλεσαν τα μέτρα
περιορισμού των μετακινήσεων είχε εμφανίσει προβλήματα κατά την
λειτουργία της. Σημειώθηκαν πολλοί βανδαλισμοί στον εξοπλισμό της,
ενώ πολλά πατίνια στη Θεσσαλονίκη κατέληξαν στον Θερμαϊκό κόλπο. Με
δεδομένο όμως ότι η ίδια η εταιρεία δεν προχώρησε στην περισυλλογή
τους από τον βυθό της θάλασσας, ο δήμος Θεσσαλονίκης αντέδρασε
καθώς αναγκάστηκε να επωμιστεί το βάρος και το κόστος της
«ανάσυρσής» τους από τη θάλασσα. Από την Αθήνα η εταιρεία αποχώρησε
νωρίτερα, καθώς δεν παρουσίαζε ικανοποιητική… κινητικότητα. Στο
μεταξύ οι χρήστες της Lime έκαναν λόγο για κακοσυντηρημένο
στόλο.
Η Hive από την πλευρά της, διατηρούσε μικρό στόλο, δεν πέτυχε
την πολυπόθητη κερδοφορία με αποτέλεσμα να αποσυρθεί. Η ελληνική
προσπάθεια στην ενοικίαση ηλεκτρικών πατινιών, η Rise, σύμφωνα με
μαρτυρίες χρηστών της λειτουργούσε με ευρωπαϊκά πρότυπα και
οργανωμένο δίκτυο, ήρθε όμως αντιμέτωπη με την πανδημία, οδηγώντας
την σε συνθήκες υπολειτουργίας. Η δραστηριότητά της έχει «παγώσει»,
αναμένοντας τον δήμο Θεσσαλονίκης να καταθέσει σχετικό υπόμνημα στο
υπουργείο Υποδομών για τα ΣΒΑΚ (όπως προβλέπεται από τον σχετικό
νόμο για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας).
Οι κατηγορίες χρήσης ηλεκτρικών πατινιών
Η χρήση τους ποικίλει, ωστόσο υπάρχουν τέσσερις βασικές
κατηγορίες ιδιοκτητών πατινιών. Η πρώτη κατηγορία αφορά εκείνους
που χρησιμοποιούν το πατίνι για τις καθημερινές, μεγάλων σχετικά
αποστάσεων, μετακινήσεις τους, από και προς την εργασία τους για
παράδειγμα. Η συνδυασμένη χρήση ΙΧ και πατινιού επίσης φαίνεται ότι
βρίσκει έδαφος καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που φτάνουν μέχρι ένα
σημείο – όπου υπάρχει προσβάσιμος χώρος στάθμευσης, με το ΙΧ τους,
και στη συνέχεια ολοκληρώνουν τη διαδρομή τους με το πατίνι.
Κυρίως πρόκειται για εκείνους που πρέπει να κινηθούν στο κέντρο της
Αθήνας όπου το πατίνι προσφέρει εύκολη, γρήγορη και άμεση
μετακίνηση παρακάμπτοντας πιθανά μποτιλιαρίσματα.
Άλλη κατηγορία είναι αυτή της συνδυασμένης μεταφοράς (μετρό και
πατίνι), ενώ υπάρχει και η χρήση της αμιγούς αναψυχής. Τα τελευταία
χρόνια εντοπίζεται μια ακόμη δραστηριότητα που ακούει στο όνομα
ξεναγήσεις. Υπάρχουν τουριστικά γραφεία που προσφέρουν ξεναγήσεις
σε τουρίστες στο ιστορικό κέντρο της πόλης με πατίνια. Διευκολύνουν
την μετακίνηση σε σημεία όπου δεν έχουν πρόσβαση αυτοκίνητα ή
λεωφορεία, επιταχύνει τις διαδρομές κατά την ξενάγηση και προσφέρει
ταχύτερη μετακίνηση από την πεζή κατά τη διάρκεια των θερμών
καλοκαιρινών μηνών.
Έντονη, τέλος, χρήση παρατηρείται στο κέντρο της Αθήνας από
αλλοδαπούς καθώς δεν απαιτείται κάποια γραφειοκρατική διαδικασία
για την απόκτηση διπλώματος ή πατινιού, είναι σχετικά οικονομικό
στην αγορά του και προσφέρει ευελιξία.
