Στις τρεις πιο ακριβές χώρες της ΕΕ περιλαμβάνεται η Ελλάδα σε ότι αφορά τις τιμές και τα ενοίκια της αγροτικής γης, ενώ σημαντικές διαφοροποιήσεις και τεράστιες αντιθέσεις παρουασιάζει το κόστος των χωραφιών στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2022, παρουσιάζονται σοβαρές διακυμάνσεις στις τιμές των χωραφιών της Ελλάδας, καθώς στη Δυτική Ελλάδα κυμαίνονταν από 6.290 ευρώ και στην Αττική το αντίστοιχο ποσό έφτανε τα 84.820 ευρώ, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 13.571 ευρώ ανά εκτάριο.
Επίσης, η διαφορά μεταξύ της τιμής των μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων και των αροτραίων γαιών ήταν μεγαλύτερη, σχεδόν 20πλάσια, στην περιοχή του Βορείου Αιγαίου. Η διαφορά αυτή κυμάνθηκε μεταξύ 1.757 ευρώ ανά εκτάριο μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων και 36.435 ευρώ ανά εκτάριο αροτραίων γαιών. Από άποψη απόλυτης τιμής η διαφορά ήταν μεγαλύτερη στην Αττική, η οποία άγγιξε τα 59.820 ευρώ ανά εκτάριο (84.820 ευρώ ανά εκτάριο αρόσιμης γης και 25.000 ευρώ ανά εκτάριο μόνιμων βοσκοτόπων).
Σοβαρές διακυμάνσεις στις τιμές των χωραφιών της Ελλάδας
Σημαντικές διαφοροποιήσεις
Ο αγρότης είτε είναι ιδιοκτήτης της γης που χρησιμοποιείται για αγροτικούς σκοπούς ή/και νοικιάζει αγροτική γη και καταβάλλει ετησίως ένα ποσό στον ιδιοκτήτη της γης. Αυτές οι τιμές, όπως επισημαίνει η Eurostat, και τα ενοίκια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ και μεταξύ των περιφερειών λόγω εθνικών παραγόντων (όπως οι νόμοι), περιφερειακών παραγόντων (πχ κλίμα και εγγύτητα σε δίκτυα) και τοπικών παραγόντων παραγωγικότητας (όπως η ποιότητα του εδάφους, η κλίση ή η αποστράγγιση). Οι δυνάμεις της αγοράς που αφορούν την προσφορά και τη ζήτηση, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την τιμή της αγροτικής γης.
Το 2022, η μέση τιμή 1 εκταρίου αρόσιμης γης στην ΕΕ έφτανε στα 10.578 ευρώ. Αυτή η μέση τιμή ήταν 45 φορές μεγαλύτερη από τη μέση ετήσια τιμή ενοικίασης των 233 ευρώ ανά εκτάριο.
Οι τιμές της καλλιεργήσιμης γης
Μεταξύ των 21 χωρών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το 2022, η τιμή 1 εκταρίου καλλιεργήσιμης γης κυμάνθηκε από 3.700 ευρώ κατά μέσο όρο στην Κροατία και έως 233.230 ευρώ κατά μέσο όρο στη Μάλτα. Τα στοιχεία για τη Μάλτα αντικατοπτρίζουν την περιορισμένη διαθεσιμότητα αγροτικής γης και την πίεση για εναλλακτικές χρήσεις, με αποτέλεσμα οι τιμές να είναι υψηλότερες από ό,τι σε άλλα κράτη μέλη.
Υπήρχαν τρεις χώρες της ΕΕ στις οποίες παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα έντονες περιφερειακές διακυμάνσεις στις τιμές γης για 1 εκτάριο καλλιεργήσιμης γης. Στις Κάτω Χώρες, οι τιμές κυμαίνονταν από 66.051 ευρώ στο Friesland και έως 150.644 ευρώ στο Flevoland, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 85 431 ευρώ ανά εκτάριο. Στην Ελλάδα, οι τιμές κυμαίνονταν από 6.290 ευρώ στη Δυτική Ελλάδα έως 84.820 ευρώ στην Αττική, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 13.571 ευρώ ανά εκτάριο. Στην Ισπανία, οι τιμές κυμάνθηκαν από 4.906 ευρώ στην Extremadura έως 83.299 ευρώ στις Κανάριες Νήσους, ενώ ο εθνικός μέσος όρος ήταν 10.263 ευρώ ανά εκτάριο.
Οι φθηνότερες περιοχές
Οι φθηνότερες περιοχές για την αγορά 1 εκταρίου καλλιεργήσιμης γης το 2022 ήταν οι Övre Norrland (2.041 ευρώ κατά μέσο όρο) και Mellersta Norrland (2.437 ευρώ) στη Σουηδία.
Η αρόσιμη γη είναι ακριβότερη από τα μόνιμα λιβάδια σχεδόν παντού στην ΕΕ.
Η μέση τιμή 1 εκταρίου αρόσιμης γης στην ΕΕ ήταν περίπου 2.200 ευρώ υψηλότερη από τη μέση τιμή 1 εκταρίου μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων το 2022 (στα 8.393 ευρώ). Η αρόσιμη γη ήταν ακριβότερη από τους μόνιμους βοσκότοπους σε όλες σχεδόν τις χώρες και περιφέρειες, με εξαιρέσεις το Λουξεμβούργο και την Comunidad de Madrid.
Οι μόνιμοι βοσκότοποι ήταν οι φθηνότεροι στη Βουλγαρία με 1.887 ευρώ ανά εκτάριο το 2022, σχεδόν τέσσερις φορές λιγότερο από το αντίστοιχο κόστος 1 εκταρίου αρόσιμης γης (7.303 ευρώ).
Τα αγροτικά ενοίκια
Όπως και με τις τιμές της γεωργικής γης, υπήρχαν επίσης σημαντικές διαφορές στα μισθώματα γης μεταξύ των χωρών και των περιφερειών. Εντός της ΕΕ, η μέση τιμή ενοικίασης αρόσιμης γης ή/και μόνιμων βοσκοτόπων ήταν 199 ευρώ ανά εκτάριο, με εύρος από 57 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο στη Σλοβακία έως 843 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο στις Κάτω Χώρες.
Μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, η ενοικίαση 1 εκταρίου γεωργικής γης ήταν πιο ακριβή το 2022 στην ολλανδική περιφέρεια Flevoland (1.764 ευρώ ανά εκτάριο), ακολουθούμενη από τις Κανάριες νήσους στην Ισπανία (1.136 ευρώ ανά εκτάριο) και την Αττική στην Ελλάδα (1.048 ευρώ ανά εκτάριο).
Αντίθετα, οι τιμές ενοικίασης ήταν χαμηλότερες στις περιοχές Mellersta Norrland και Övre Norrland (και οι δύο 24 ευρώ ανά εκτάριο) στη Σουηδία, ακολουθούμενες από τις περιοχές Stredné Slovensko και Východné Slovensko (και οι δύο 39 ευρώ) στη Σλοβακία. Οι μόνιμοι βοσκότοποι είναι η κύρια γεωργική χρήση γης στις περιοχές αυτές.
Μεταξύ των χωρών της ΕΕ που ανέφεραν συγκεκριμένες τιμές ενοικίασης για αρόσιμη γη και για μόνιμους βοσκότοπους, η ενοικίαση μόνιμων βοσκοτόπων ήταν σχεδόν πάντα φθηνότερη από την ενοικίαση αρόσιμης γης. Το μίσθωμα για 1 εκτάριο μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων το 2022 κυμαινόταν από 32 ευρώ κατά μέσο όρο στη Σλοβακία έως 354 ευρώ κατά μέσο όρο στην Ιρλανδία, ενώ οι αντίστοιχες τιμές ενοικίασης για αρόσιμη γη ήταν 77 ευρώ και 510 ευρώ ανά εκτάριο κατά μέσο όρο.
