Κενό γράμμα κινδυνεύει να μείνει ακόμα και στη Μεσόγειο η περίφημη «μεσογειακή διατροφή». Ο υπερδιπλασιασμός της τιμής του ελαιόλαδου ακόμα και στις χώρες όπου παράγεται, αναγκάζει όλο και περισσότερους καταναλωτές να στραφούν σε φθηνότερα σπορέλαια, ως επί το πλείστον ηλιέλαιο και αραβοσιτέλαιο.
Η έρευνα που διενήργησε στην Ιταλία το Ινστιτούτο Piepoli για λογαριασμό της εφημερίδας «Corriere della Sera» αποκαλύπτει ότι το 45% των ερωτηθέντων αδυνατεί να αγοράσει πλέον ελαιόλαδο για κατανάλωση επί καθημερινής βάσεως και το έχει ήδη αντικαταστήσει με άλλα έλαια και μαγειρικά λίπη. Η ιταλική εφημερίδα αναφέρει ότι η τιμή του ελαιόλαδου στη γειτονική χώρα εκτινάχθηκε κατά την σοβούσα πληθωριστική κρίση από τα 4 στα 9 ευρώ το κιλό.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα υποκατάστατα είναι λίπη που οι Ιταλοί χρησιμοποιούν στο μαγείρεμα. Αλλά πολλοί καταναλωτές, ένας στους τρεις συγκεκριμένα, έχουν σταματήσει να αγοράζουν πια ελαιόλαδο και χρησιμοποιούν σπορέλαια ακόμα και στη σαλάτα τους.
Η ξηρασία στην Ισπανία
Η «Corriere della Sera» αναφέρεται σε δεδομένα της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία η τιμή του ελαιόλαδου είχε αυξηθεί κατά 50% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιανουάριο του 2024 σε 12μηνη βάση. Η αύξηση στην Ιταλία ήταν «μόνο» 45%, κάτω δηλαδή από το μέσο ευρωπαϊκό όρο
και πολύ χαμηλότερη από τις επίσης ελαιοπαραγωγούς Πορτογαλία (+69% συγκριτικά με τον Ιανουάριο του 2023), Ελλάδα (+67%) και Ισπανία (+64%).
Οι μικρότερες ανατιμήσεις καταγράφηκαν στη Ρουμανία (+13%), την Ιρλανδία (+16%) και την Ολλανδία (+18%).
Σε ό,τι αφορά το ελαιόλαδο, η βασική αιτία της εκτίναξης της τιμής του προϊόντος πέρα από τη γενικότερη πληθωριστική κρίση, είναι η μακρά ξηρασία που έπληξε την Ισπανία τους πρώτους μήνες του 2023 και προξένησε μεγάλες ζημιές στους ελαιώνες περιορίζοντας δραματικά την παραγωγή.
Η Ισπανία είναι μακράν η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο, καθώς καλύπτει μόνη της το 50% έως 60% της παγκόσμιας παραγωγής. Η περυσινή ξηρασία μείωσε την ισπανική παραγωγή ελαιολάδου κατά περίπου 60%. «Το σοκ στην προσφορά του προϊόντος ήταν πρωτοφανές», σημειώνει η «Corriere della Sera».
Ελαστικό ή ανελαστικό αγαθό;
Μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα ο Ζεφερίνο Μονίνι, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παραγωγής ελαιολάδου Monini, εξέφρασε την ανησυχία του για την πτώση της κατανάλωσης του προϊόντος που παρατηρείται στη Μεσόγειο αλλά και παγκοσμίως. Πιστεύει, ωστόσο, ότι εφέτος η εικόνα αυτή μπορεί να αλλάξει.
«Αν η πτώση της κατανάλωσης συνεχιστεί, εμείς οι παραγωγοί θα χρειαστούμε χρόνο για να προσαρμοστούμε στη μειωμένη ζήτηση. Ελπίζουμε όμως ότι εφέτος η παραγωγική χρονιά θα είναι καλύτερη, η συγκομιδή με τη βοήθεια του καιρού θα είναι αυξημένη. Κατά συνέπεια η προσφορά θα αυξηθεί, οι τιμές θα υποχωρήσουν και το λάδι της ελιάς θα ανακτήσει πάλι τον πρωταγωνιστικό ρόλο που είχε στις κουζίνες των σπιτιών, τουλάχιστον στα νοικοκυριά της νότιας Ευρώπης», είπε ο Μονίνι.
Ο επικεφαλής της ιστορικής ιταλικής ελαιουργίας – η Monini ιδρύθηκε το 1920 – εξέφρασε μια υπεραισιόδοξη άποψη, κατά τους αναλυτές του Ινστιτούτου Piepoli. «Το κακό έχει γίνει. Η συντελεσθείσα αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης κατά 40% σε βάθος χρόνου ακόμα και στην ιταλική κουζίνα, όπου εδώ και αιώνες το ελαιόλαδο πρωταγωνιστούσε», επισημαίνουν.
Μένει να αποδειχθεί αν και κατά πόσο το ελαιόλαδο είναι ανελαστικό αγαθό για τους Νοτιοευρωπαίους. Εφόσον βέβαια αρχίσουν να αποκλιμακώνονται εντός του 2024 οι τιμές…
Πηγή: ΟΤ
