Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Kathy Zhuo και ο σύζυγός της είδαν τον μισθό τους να μειώνεται κατά 50%. Ήταν ένα τεράστιο πλήγμα για το νοικοκυριό τους, καθώς η Zhuo έπρεπε να φροντίζει και τη μητέρα της, η οποία είχε διαγνωστεί με καρκίνο πριν από πέντε χρόνια.
«Με το ζόρι μας έμεναν χρήματα κάθε χρόνο. Ένιωθα ανασφάλεια, αλλά δεν ήξερα τι να κάνω…» δηλώνει η 36χρονη μητέρα δύο παιδιών, η οποία ζει σε μια επαρχία στη Νότια Κίνα.
Το σοκ στα οικονομικά της οικογένειας ώθησε την Zhuo να ενταχθεί στην τάση της νέας γενιάς της Κίνας να αναζητά άτομα —da zi— με παρόμοια ενδιαφέροντα στο διαδίκτυο. Αντί όμως να ταξιδεύουν ή να γυμνάζονται μαζί, μοιράζονται συμβουλές για το πώς να εξοικονομούν χρήματα.
«Saving da zi»
Το hashtag «saving da zi» εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Xiaohongshu, την κινεζική εκδοχή του Instagram, τον Φεβρουάριο του 2023. Έχει προσελκύσει 1,7 εκατομμύρια προβολές μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης δεδομένων Newsrank.
Αντίστοιχα στον κινεζικό ιστότοπο Weibo, τα θέματα σχετικά με τους λεγόμενους ‘συνεργάτες εξοικονόμησης χρημάτων’ έχουν προβληθεί εκατομμύρια φορές.
Η τάση αυτή δείχνει μια «χαμηλή εμπιστοσύνη στη μελλοντική οικονομία», λέει ο Lu Xi, καθηγητής δημόσιας πολιτικής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. Παρόλο που η κινεζική οικονομία αναπτύχθηκε ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν το πρώτο τρίμηνο, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια εντεινόμενη κρίση ακινήτων, μειωμένες ξένες επενδύσεις και αυξανόμενα χρέη της τοπικής αυτοδιοίκησης, σημειώνει το BBC.
Η Κίνα έχει ήδη ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης στον κόσμο
Η Zhuo αισθάνεται τυχερή που εργάζεται στον τομέα της καθαρής ενέργειας, μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία που εκτιμάται ότι συνέβαλε περίπου στο 40% της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας πέρυσι. Ωστόσο, αισθάνεται ότι οδηγείται να «προετοιμαστεί για τον κίνδυνο», καθώς πολλοί από τους φίλους και την οικογένειά της χάνουν τις δουλειές τους.
Μείωση δαπανών
Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η Zhuo εντάχθηκε σε διάφορες διαδικτυακές ομάδες αποταμίευσης, με τα περισσότερα μέλη να είναι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 και 40 ετών. Κάθε μέρα, καταγράφουν τον προϋπολογισμό και τα έξοδά τους. Επίσης αποτρέπουν η μία την άλλη από παρορμητικές αγορές.
Η Zhuo λέει ότι ένα μέλος μπήκε στον πειρασμό να αγοράσει μια πολυτελή τσάντα που κόστιζε 5.000 γουάν (647 ευρώ), αλλά αφού μίλησε με άλλες γυναίκες της ομάδας κατέληξε σε μια πολύ φθηνότερη, μεταχειρισμένη τσάντα.
Εκπλήσσεται που τόσοι πολλοί άλλοι κάνουν το ίδιο, και λέει ότι αισθάνεται μια αίσθηση συντροφικότητας. Μόλις ένα μήνα μετά, λέει ότι οι δαπάνες της μειώθηκαν κατά 40%. Τώρα στοχεύει να εξοικονομήσει 100.000 γουάν φέτος.
Η Wen Zhong, μια 30χρονη δασκάλα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, λέει ότι έχει μειώσει τις ηλεκτρονικές αγορές της με τη βοήθεια των da zi.
Αντ’ αυτού, τώρα περνάει περισσότερο χρόνο διαβάζοντας και υφαίνοντας. Έχει επίσης αρχίσει να πουλάει τα χειροποίητα προϊόντα της σε μια τοπική αγορά, γεγονός που της αποφέρει επιπλέον χρήματα. Το πιο σημαντικό, λέει η Wen, είναι ότι αυτό τη βοήθησε να στραφεί προς έναν μινιμαλιστικό τρόπο ζωής, τον οποίο εκτιμά περισσότερο.
Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης
Η Κίνα έχει ήδη ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης στον κόσμο. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το 2023 τα νοικοκυριά της χώρας έβαλαν περίπου 138 τρισεκατομμύρια γουάν στην τράπεζα, μια αύξηση σχεδόν 14% σε σχέση με πέρυσι.
Όμως ο Dr Xi λέει ότι αυτό το υψηλό επίπεδο αποταμίευσης μπορεί να αποδειχθεί σημαντικό πρόβλημα για την κινεζική κυβέρνηση. Κανονικά η κεντρική τράπεζα της χώρας μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της οικονομίας με τη μείωση των επιτοκίων, καθώς καθιστά την αποταμίευση λιγότερο ελκυστική.
Ωστόσο, αν οι άνθρωποι συνεχίσουν να αποφεύγουν να ξοδεύουν και αντί αυτού να αποταμιεύουν τα χρήματά τους, αυτό θα μπορούσε να αμβλύνει την ικανότητα της τράπεζας να επηρεάσει την οικονομία.
