Δύο φορές σε διάστημα 10 ημερών είχε αναφερθεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις παραπλανητικές εκπτώσεις, στέλνοντας ένα αυστηρό μήνυμα προς τις επιχειρήσεις ότι «δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές και δεν θα γίνουν ανεκτές» αθέμιτες πρακτικές εις βάρος των καταναλωτών. Τελικά χθες η Διϋπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) ανακοίνωσε βαριές «καμπάνες» συνολικού ύψους 1.440.000 ευρώ σε τρεις μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών συσκευών: Πλαίσιο, Public, Praktiker, με πληροφορίες του ΟΤ να αναφέρουν ότι έρχονται νέα πρόστιμα, αυτή τη φορά σε εταιρείες με ρούχα.
Αν και στην ουσία επρόκειτο για προαναγγελθέντα πρόστιμα, υπήρξε ξάφνιασμα και μια σχετική αμηχανία στην αγορά. Μάλιστα από την πλευρά των εμπλεκόμενων εταιρειών, οι δύο από τις τρεις ανέφεραν σε σχετική ερώτηση του ΟΤ ότι θα απαντήσουν επίσημα (μάλλον) σήμερα «εκτός απροόπτου».
Κατά τις πληροφορίες του ΟΤ, από τους ελέγχους που πραγματοποίησαν κλιμάκια της ΔΙΜΕΑ στις αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών διαπιστώθηκαν διάφορες παρεκκλίσεις, με την πιο «διαδεδομένη» να σχετίζεται με την προγενέστερη τιμή πάνω στην οποία υπολογίζεται το ποσοστό της έκπτωσης.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ηλεκτρικής συσκευής μαγειρέματος, η τιμή της οποίας ήταν 150 ευρώ. Ωστόσο για λίγες ώρες, ακριβώς πριν να ξεκινήσουν οι εκπτώσεις, ξαφνικά ανέβηκε στα 250 ευρώ. Στη συνέχεια και αφού πλέον είχε ξεκινήσει επίσημα η θερινή περίοδος των εκπτώσεων, η τιμή μειώθηκε ξανά στα 150 ευρώ, με την εταιρεία να διαφημίζει τη σχετική έκπτωση.
Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση διαδοχικών αυξομειώσεων των τιμών ως τιμή αναφοράς θεωρείται η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών.
Σε άλλη περίπτωση, εταιρεία υποστήριζε ότι ο καταναλωτής είχε όφελος 2.500 ευρώ αγοράζοντας μια τηλεόραση που η προτεινόμενη τιμή καταλόγου ήταν 4.000 ευρώ.
Ωστόσο, είναι λάθος να εμφανίζεται η προτεινόμενη τιμή καταλόγου ως αρχική τιμή και να δημιουργείται η εντύπωση στον καταναλωτή ότι γίνεται μείωση τιμής.
Παραβάσεις σχετικά με την προγενέστερη τιμή εντοπίστηκαν επίσης στις πωλήσεις μεγάλων λευκών συσκευών, όπως κουζίνες και ψυγεία.
Πάντως, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πλέον όλες οι εταιρείες, τόσο στα φυσικά όσο και στα ψηφιακά τους καταστήματα, έχουν συμμορφωθεί.
Πώς απαντούν οι εταιρείες
Από την πλευρά τους οι εταιρείες στις οποίες επιβλήθηκαν πρόστιμα, φαίνεται ότι θα προσφύγουν νομικά κατά της απόφασης της ΔΙΜΕΑ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Public, «σέβονται την απόφαση της Διϋπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς, αν και την έλαβαν με μεγάλη έκπληξη», ενώ επισημαίνεται ότι η αλυσίδα θα προσφύγει σε κάθε νόμιμο μέσο. Επιπλέον, η διοίκηση καλεί τις αρχές σε δημόσιο διάλογο για θέματα διαφάνειας τιμών.
Έρχονται πρόστιμα σε εταιρείες ένδυσης
Η προστασία του καταναλωτή μέσω εντατικοποίησης των ελέγχων σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας, από την παραγωγή μέχρι το ράφι, είναι ένα από τα τρία βασικά μέτρα αναχαίτισης της ακρίβειας, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης.
«Δεν θα επιτρέψουμε καμία παράνομη πράξη που αφήνει απροστάτευτους τους πολίτες και νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κος Σκρέκας.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν εντοπιστεί πρακτικές πλασματικών και εικονικών εκπτώσεων και σε εταιρείες πώλησης ενδυμάτων και υποδημάτων, πολυεθνικές και εγχώριες. Μάλιστα, όπως τονίζεται, το επόμενο διάστημα πρόκειται να επιβληθούν και τα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Σε κάθε περίπτωση, παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης, μιλώντας στον ΟΤ, επισημαίνουν πως «η κυβέρνηση και θέλει και μπορεί να εφαρμόσει τους νόμους».
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τις εκπτώσεις, το όφελος του καταναλωτή από τη μείωση της τιμής πρέπει να παρουσιάζεται σωστά. Η τιμή αναφοράς πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή του προϊόντος/υπηρεσίας των τελευταίων 30 ημερών.
Ταυτόχρονα, ο καταναλωτής πρέπει να έχει καθαρή εικόνα για την αρχική και την τελική τιμή στο ράφι προτού προβεί σε κάποια αγορά. Άρα είναι λάθος να εμφανίζεται η προτεινόμενη τιμή καταλόγου ως αρχική τιμή και να δημιουργείται η εντύπωση ότι γίνεται μείωση τιμής.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παράγραφο 2α άρθρου 15 ν. 4177/2013, όπως τροποποιήθηκε από το ν. 5039/2023, σε κάθε ανακοίνωση περί μείωσης τιμής υποδεικνύεται η προγενέστερη τιμή που εφάρμοζε ο έμπορος για καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.
Ως ανακοίνωση μείωσης τιμής, σύμφωνα με το κεφ. 2 παρ. 8 του νέου Κώδικα Δεοντολογίας περί ανακοινώσεων μείωσης της τιμής (ΥΑ 35935/13-4-2023), είναι κάθε ανακοίνωση του επιχειρηματία ότι έχει μειώσει την τιμή για ένα προϊόν με την εξής μορφή:
– Είτε ποσοστού (%), π.χ. «20% έκπτωση».
– Είτε συγκεκριμένου ποσού, π.χ. «10 ευρώ έκπτωση».
– Είτε αναγραφή νέας (χαμηλότερης) τιμής μαζί με την αναγραφή της προγενέστερης (υψηλότερης) τιμής που εφαρμόστηκε. Η προηγούμενη τιμή μπορεί να εμφανίζεται σε διαγραμμένη μορφή π.χ. «τώρα 50 ευρώ, πριν 100 ευρώ».
Ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος των 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.
Όταν το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά για λιγότερο από 30 ημέρες, ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος δέκα ημερών πριν την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.
Όταν η τιμή μειώνεται προοδευτικά κατά τη διάρκεια των 30 ημερών, πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής, ως προγενέστερη τιμή νοείται η τιμή που ίσχυε πριν από την εφαρμογή της πρώτης από τις διαδοχικές μειώσεις τιμών.
Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται ότι η μείωση είναι πραγματική και ότι οι καταναλωτές πληρώνουν πράγματι λιγότερο όταν ανακοινώνεται μείωση των τιμών. Άλλωστε στόχος είναι η αποτροπή των εμπόρων από το να διογκώνουν τεχνητά την τιμή αναφοράς παραπλανώντας έτσι τους καταναλωτές σχετικά με το ποσό της έκπτωσης.
Πηγή: ΟΤ
