Δεν έχει πρόεδρο εδώ και εννέα μήνες, κυβερνάται υπηρεσιακή κυβέρνηση και σύντομα, ο Λίβανος -μια χρεοκοπημένη χώρα που κάποτε αποκαλούνταν «η Ελβετία της Μέσης Ανατολής»- μπορεί να μείνει χωρίς διοικητή Κεντρικής Τράπεζας.
Έπειτα από 30 ολόκληρα χρόνια στο «τιμόνι» της, η θητεία του 73χρονου Ριάντ Σαλαμέχ λήγει στα τέλη αυτού του μήνα.
Ο ίδιος κατηγορείται ευρέως για την οικονομική κατάρρευση της χώρας από το 2019.
Βρίσκεται εδώ και καιρό στο επίκεντρο ερευνών εντός και εκτός Λιβάνου.
Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν εκδώσει εντάλματα σύλληψής σε βάρος του και από τον περασμένο Μάιο βρίσκεται στην «κόκκινη λίστα» της Interpol.
Όμως στη βουτηγμένη στην κρίση και στα σκάνδαλα Βηρυτό, η αναποφασιστικότητα (και) για την αντικατάστασή του επιμένει.
Κίνηση που πολλοί αποδίδουν στην ενδημική διαφθορά και άλλοι τόσοι χαρακτηρίζουν ως ακόμη ένα δείγμα μιας χρόνιας κρατικής δυσλειτουργίας που έχει παρασύρει τον Λίβανο στην οικονομική άβυσσο.
Η τελευταία συνάντηση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού, Νατζίμπ Μικάτι, με τους τέσσερις υποδιοικητές της Κεντρικής Τράπεζας, στις αρχές της εβδομάδας, δεν είχε κάποιο αποτέλεσμα.
Διάδοχος του Σαλαμέχ δεν έχει ακόμη οριστεί.
Απλά ανακοινώθηκε ότι κατά την πιο πρόσφατη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, τη Δευτέρα, δεν συζητήθηκε η παράταση της θητείας του.
Σύμφωνα με τον υπηρεσιακό υπουργό Πληροφοριών του Λιβάνου, Ζιάντ Μάκαρι, ο πρωθυπουργός Μικάτι διεμήνυσε ότι καταλληλότερη επιλογή είναι να διοριστεί νέος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Αναμένονται νέες συναντήσεις και συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου στα τέλη της εβδομάδας. Κοντολογίς στο παρά… ένα.
Ο Λιβανέζος πρωθυπουργός -ένας μεγιστάνας των τηλεπικοινωνιών και ο πλουσιότερος άνθρωπος στη χώρα- έχει ήδη ταχθεί δημόσια υπέρ της προσωρινής αντικατάστασης του Σαλαμέχ με έναν από τους τέσσερις υποδιοικητές του.
Αυτοί εν τω μεταξύ έχουν απειλήσει με συλλήβδην παραιτήσεις, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια «καυτή πατάτα».
Έτσι ζητούν άμεσα έναν κανονικό διορισμό, αλλά και ταχείες μεταρρυθμίσεις.
Ο Ριάντ Σαλαμέχ
Ποιος θα πάρει τον «μουτζούρη»
Υπαγορευμένες από το ΔΝΤ για την παροχή βοήθειας, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ψήφιση νόμου για τον έλεγχο κεφαλαίων και την αναδιάρθρωση του διαλυμένου τραπεζικού τομέα.
Διαφορετικά, προειδοποιούν οι υποδιοικητές, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω αποσταθεροποίησης του ασταθούς εθνικού νομίσματος και επιδείνωσης της καταστροφικής οικονομικής κρίσης της χώρας.
Ο πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι είπε αυτή την εβδομάδα ότι ένας από τους τέσσερις αναπληρωτές του Σαλαμέχ θα αναλάβει τα καθήκοντά του μέχρι να βρεθεί ένας μόνιμος επικεφαλής τράπεζας, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτό θα συμβεί.
από τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, ιδίως τη ψήφιση νόμου για τον έλεγχο κεφαλαίων και την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα».
Στο μεσοδιάστημα ο Δρούζος πολιτικός και πρώην υπουργός Ουιάμ Ουαχάμπ δήλωσε από τηλεοράσεως ότι ο Λίβανος «δεν μπορεί να απαλλαγεί από τον Ριάντ Σαλαμέχ σε αυτή τη φάση», γιατί ο σιίτης πρόεδρος της Βουλής, Ναχίμπ Μπέρι «δεν θέλει να θεωρηθεί υπεύθυνος για την κατάρρευση και εάν αδειάσουμε τα αποθεματικά στον Λίβανο, δεν θα μπορούμε πλέον να μεταφέρουμε χρήματα στο εξωτερικό».
Ειδικά σε αυτό ο νυν και παρ’ ολίγο… εσαεί πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας -ο μακροβιότερος στο πόστο αυτό στον κόσμο- φέρεται να είναι «μανούλα».
Πάλαι ποτέ πολυβραβευμένος και παινεμένος από τη Δύση ως ο εγγυητής της οικονομικής σταθερότητας του Λιβάνου, τώρα κατηγορείται σε μεγάλο βαθμό για την οικονομική κατάρρευση και την εξαθλίωση του πληθυσμού της χώρας.
Βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών ερευνών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για τον φερόμενο ρόλο του στην υπεξαίρεση κεφαλαίων, ξέπλυμα χρήματος, πλαστογραφία, παράνομο πλουτισμό και φοροδιαφυγή μεταξύ άλλων οικονομικών εγκλημάτων.
Δικαστής στον Λίβανο διέταξε πρόσφατα την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του Σαλαμέχ στον Λίβανο, μεταξύ αυτών βίλες, διαμερίσματα και πολυτελή ΙΧ.
Περιουσιακά στοιχεία του έχουν επίσης δεσμευτεί στην Ευρώπη, αξίας 120 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο ίδιος αρνείται κάθε αδίκημα και υποστηρίζει ότι γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος για την οικονομική κατάρρευση της χώρας του.
Και στο τέλος το «μάρμαρο» το πληρώνει ο λαός
Νομικά, εάν δεν οριστεί διάδοχος μετά τη λήξη της θητείας του Ριάντ Σαλαμέχ, τη θέση του θα πάρει ο πρώτος αναπληρωτής υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Λιβάνου.
Επί της ουσίας, θα «κληρονομήσει» μια ετοιμοθάνατη οικονομία, έπειτα από δεκαετίες αλόγιστων κρατικών δαπανών και αχαλίνωτης διαφθοράς από την εγχώρια πολιτική και οικονομική ελίτ.
Η λιβανέζικη λίρα -για χρόνια συνδεδεμένη με το δολάριο- έχει χάσει μέσα σε τέσσερα χρόνια το 98% της αξίας της, ωθώντας τα τρία τέταρτα του πληθυσμού στη φτώχεια.
Ο πληθωρισμός του Λιβάνου έχει εκτιναχθεί το 260% και το ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί κατά 40%.
Οι καταθέτες παραμένουν αποκλεισμένοι από το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεών τους, εν μέσω άτυπων ελέγχων κεφαλαίων και «κλειδώματος» καταθέσεων.
Σε πλήρη απόγνωση, όλο και περισσότεροι οργανώνουν ληστείες σε εμπορικές τράπεζες για να πάρουν τα χρήματά τους.
Η στήριξη από το ΔΝΤ, ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, «σκοντάφτει» στην έλλειψη πολιτικής βούλησης για αιματηρές οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Χωρίς αυτές, προειδοποίησε σε νέα έκθεση τον Ιούνιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο πληθωρισμός θα συνεχίζει να «ίπταται» τριψήφιος και το δημόσιο χρέος μπορεί να εκτιναχθεί σχεδόν στο 550% του ΑΕΠ μέχρι το 2027.
Οι διεθνείς πιέσεις εν τω μεταξύ για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου εντείνονται. Κατ’ αρχάς για την αναπλήρωση του προεδρικού κενού.
Το κοινοβούλιο έχει ήδη αποτύχει 12 φορές μέσα σε εννέα μήνες να εκλέξει κάποιον στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα, που βάσει του εγχώριου συστήματος κατανομής της εξουσίας πρέπει να είναι μαρωνίτης χριστιανός.
Βρίσκεται σε εξέλιξη ένα «γαϊτανάκι» παρεμβάσεων από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Αίγυπτο, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία.
Ο τελευταίος ατυχήσας προεδρικός υποψήφιος ήταν ο Τζιχάντ Αζούρ, υπουργός Οικονομικών του Λιβάνου την περίοδο 2005-2008, νυν αξιωματούχος του ΔΝΤ.
