Έρευνα του Guardian διαπίστωσε ότι το 98% των Ευρωπαίων κατοίκων
αναπνέουν καθημερινά εξαιρετικά επιβλαβή μολυσμένο αέρα που
συνδέεται με 400.000 θανάτους ετησίως. Μάλιστα,
περισσότερα από 30 εκατ. άνθρωποι ζουν σε περιοχές τέσσερις φορές
πάνω από τα επιτρεπτά όρια.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ξεκάθαρα μια «πολύ σοβαρή κρίση
δημόσιας υγείας», με το σύνολο των κατοίκων της ηπείρου να
ζουν σε περιοχές με πολύ υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης,
αναφέρει στην έρευνα που δημοσίευσε ο Guardian.
Περίπου τα 2/3 του πληθυσμού ζουν εισπνέοντας σωματίδια
επιπέδου PM2,5 που είναι υπερδιπλάσια από το όριο του ΠΟΥ.
Την έρευνα, συνέταξαν μεταξύ άλλων, μελετητές από την Ολλανδία και
την Ελβετία. Η ανάλυση των δεδομένων προέκυψε έπειτα από μελέτη η
οποία εξέτασε τις μετρήσεις από δορυφόρους αλλά και τα δεδομένα που
συνέλεξαν περισσότεροι από 1.400 επίγειοι σταθμοί το 2019.
Η χώρα με τα υψηλότερα
επίπεδα ρύπανσης
Η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλη στην Ευρώπη
είναι η Βόρεια Μακεδονία (Σκόπια). Σχεδόν τα δύο
τρίτα των κατοίκων της ζουν σε περιοχές με περισσότερες από
τέσσερις φορές υψηλότερα από τα επιτρεπτά όρια, ενώ τέσσερις
περιοχές βρέθηκαν να έχουν σχεδόν εξαπλάσια ατμοσφαιρική
ρύπανση!
Ολόκληρη η Ανατολική Ευρώπη είναι σε σημαντικά χειρότερο
επίπεδο από τη Δυτική, με την επικεφαλής της ερευνητικής
ομάδας του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, Roel Vermeulen, να δηλώνει
στη βρετανική εφημερίδα: «πρόκειται για σοβαρή κρίση δημόσιας
υγείας. Αυτό που βλέπουμε ξεκάθαρα είναι ότι σχεδόν όλοι
στην Ευρώπη αναπνέουν μολυσμένο αέρα».
Λόγω του μικρού μεγέθους τους, τα σωματίδια PM2,5
περνούν από τους πνεύμονες στην κυκλοφορία του αίματος και δυνητικά
επηρεάζουν όλα τα όργανα. Σύμφωνα με εκτίμηση του
Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, περισσότεροι από 300.000
άνθρωποι πέθαναν λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη το
2019.
Ο Guardian συνεργάστηκε με ειδικούς σε θέματα ρύπανσης για να
δημιουργήσει έναν διαδραστικό χάρτη που αποκαλύπτει τις περιοχές
που έχουν πληγεί περισσότερο στην ήπειρο. Οι μετρήσεις αναφέρονται
στα PM2,5 – μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια που παράγονται κυρίως
από την καύση ορυκτών καυσίμων- με την ανάλυση να διαπιστώνει ότι
μόνο το 2% του πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε περιοχές εντός
αυτού του ορίου.
«Το 96% του αστικού πληθυσμού [στην ΕΕ το 2020]
ήταν εκτεθειμένο σε μικροσωματίδια (PM2,5) σε ποσοστό μεγαλύτερο
του ετήσιου μέσου όρου των 5 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο που
συνιστά ο ΠΟΥ» αναφέρει χαρακτηριστικά ο οργανισμός.
Οι ευρωπαϊκοί κανόνες είναι ωστόσο λιγότερο αυστηροί και
έχουν οριστεί στα 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, κάτι που
σημαίνει ότι λίγο πάνω από το 1% των αστικών περιοχών στην ΕΕ
ξεπερνά αυτό το όριο.
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν
επίσης:
- Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι σε επτά χώρες της ανατολικής Ευρώπης
–Σερβία, Ρουμανία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Σλοβακία και
Ουγγαρία– έχουν διπλάσια επίπεδα ρύπανσης από αυτά που ορίζει ο
ΠΟΥ. - Πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας και της
Σερβίας ζει με τετραπλάσια ποσοστά ρύπανσης από τα επιτρεπτά
όρια - Στη Γερμανία, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν με περισσότερο
από το διπλάσιο των επιτρεπτών ορίων - Στην Ισπανία το ποσοστό αυτό είναι 49%, και στη Γαλλία
37%. - Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ζουν σε
περιοχές όπου η έκθεση είναι από μία έως δύο φορές μεγαλύτερη από
τα επιτρεπτά όρια - Σχεδόν 30 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν σε περιοχές με μικρές
συγκεντρώσεις σωματιδίων που είναι τουλάχιστον τετραπλάσιες από τις
οδηγίες του ΠΟΥ. - Στη Σουηδία, αντίθετα, δεν υπάρχει περιοχή όπου τα PM2,5
φθάνουν περισσότερο από το διπλάσιο του επιτρεπτού αριθμού και
ορισμένες περιοχές στη βόρεια Σκωτία είναι από τις λίγες σε όλη την
Ευρώπη που πέφτουν κάτω από το επιτρεπτό όριο!
Πως δημιουργούνται αυτά τα
επιβλαβή μικροσωματίδια;
Η κίνηση στους δρόμους, η βιομηχανία, η οικιακή θέρμανση
και η γεωργία είναι οι κύριες πηγές δημιουργίας μικροσωματιδίων
PM2,5 και ο αντίκτυπος συχνά γίνεται δυσανάλογα αισθητός
στις πιο φτωχές περιοχές. Επιστήμονες, γιατροί αλλά και ειδικοί
περιβαλλοντολόγοι, υποστηρίζουν ότι μόνο οι πολιτικοί μπορούν να
δώσουν λύση και οφείλουν να δράσουν άμεσα. Τονίζουν μάλιστα
χαρακτηριστικά, ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει σχεδόν κάθε
όργανο του σώματος και συνδέεται με μια τεράστια γκάμα προβλημάτων
υγείας από καρδιακές και πνευμονολογικές παθήσεις έως
καρκίνο και διαβήτη, μέχρι κατάθλιψη και ψυχικές
ασθένειες.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει εξελιχθεί σε μείζον θέμα στην
Ευρώπη, με την ΕΕ να δέχεται πιέσεις ώστε να αναλάβει δράση
προκειμένου να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη κρίση δημόσιας υγείας.
Πριν από λίγες ημέρες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την έγκριση
των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ για τα PM2,5 έως το 2035 . Ο
νόμος, ο οποίος πρέπει ακόμη να οριστικοποιηθεί θέτει ένα
νομικά δεσμευτικό όριο για τις ετήσιες συγκεντρώσεις PM2,5 5 μg/m3,
από 25 μg/m3 σήμερα.
