Η Fiat είναι περισσότερο
γνωστή για μοντέλα που μέσω της σχεδίασης τους προσέφεραν έξυπνες,
πρακτικές και προσιτές για το ευρύ κοινό λύσεις. Μοντέλα όπως τα
500, 127, Panda και τα Uno/Punto αποτελούν εξαιρετικά
δείγματα της διαχρονικής προσπάθειας της Ιταλικής μάρκας να κάνει
πραγματικότητα τον εκδημοκρατισμό της αυτοκίνησης.
Παράλληλα όμως με αυτή την προσπάθεια της, δημιούργησε και μια
σειρά πολύ ιδιαίτερων σπορ αυτοκινήτων, τιμώντας στο μέγιστο βαθμό
και την Ιταλική της καταγωγή. Ένα από αυτά, το πολύ ιδιαίτερο X1/9
συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια ζωής.
Ο εγκάρσια τοποθετημένος τετρακύλινδρος κινητήρας των
1.290κ.εκ., απόδοσης 75 ίππων, προερχόταν από το 128, όμως οι
μηχανικοί στο Χ1/9 τον τοποθέτησαν στο κέντρο του οχήματος. Αυτή η
επιλογή εκτός από την καλύτερη κατανομή βάρους και την πιο σπορ
αίσθηση, επέτρεπε τη διατήρηση του πολύ χαμηλού μπροστά μέρους,
το οποίο δεν φιλοξενούσε σε επίπεδο μηχανικών μερών παρά
μόνο το ψυγείο. Τα αναδιπλούμενα φωτιστικά σώματα ήρθαν να
ολοκληρώσουν την σπορ, αλλά και λιτή εικόνα. Ανάμεσα στον κινητήρα
και στην αυστηρά διθέσια καμπίνα των επιβατών, οι μηχανικοί βρήκαν
χώρο για το ρεζερβουάρ βενζίνης των 48 λίτρων ολοκληρώνοντας τη
συγκέντρωση του βάρους στο κέντρο του οχήματος. Σε συνδυασμό με την
ανεξάρτητη ανάρτηση και το σύστημα πέδησης με δίσκους σε όλους τους
τροχούς δίκαια το Χ1/9 προσδιορίζεται ως ένα αυθεντικό σπορ
μοντέλο. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Χ1/9
αποτελούσε και η αποσπώμενη οροφή που μετέτρεπε το μοντέλο από
coupe σε targa. Ο Gandini φρόντισε να υπάρχει αρκετός
ελεύθερος χώρος κάτω από το καπό για την τοποθέτηση της οροφής, ενώ
πίσω από τον κινητήρα υπήρχε ένας μικρός χώρος αποσκευών. Η
σχεδίαση και τα δυναμικά χαρακτηριστικά του X1/9 έβαλαν
στον πειρασμό την Fiat και την Abarth να εξετάσουν τη συμμετοχή του
μοντέλου στους αγώνες ράλι, όμως η εμπλοκή του μοντέλου
ήταν περιορισμένη, αφήνοντας τη δόξα στη Lancia Stratos που θα
εμφανιζόταν σύντομα στο προσκήνιο.
Από το 1972 έως και το 1982 η παραγωγή ξεκινούσε στις
εγκαταστάσεις του Bertone και ολοκληρωνόταν στο θρυλικό Lingotto,
ενώ από το 1982 -χρονιά όπου ο κινητήρας αντικαταστάθηκε με σύνολο
1,5 λίτρων- ο Ιταλός καροσερίστας ανέλαβε το σύνολο της
διαδικασίας. Με τη συνολική παραγωγή να φτάνει μέχρι το
1989 περίπου τις 150.000 μονάδες, το X1/9 γνώρισε
ιδιαίτερη επιτυχία και στις Η.Π.Α., ενώ κατασκευάστηκε και
δεξιοτίμονη έκδοση. Χάρη στη δυναμική του εμφάνιση κατάφερε να
συνεχίσει την παράδοση της Fiat στην κατασκευή προσιτών σπορ
αυτοκινήτων που απέναντι στην ταπεινή τους καταγωγή αντιπαράθεταν
μια εξαιρετικά δυνατή προσωπικότητα.
