Χθες οι εκπρόσωποι της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ) έθεσαν άλλη μια φορά το αίτημα για μείωση του ΦΠΑ, σε κάποιες βασικές κατηγορίες αγαθών, ως μέσο για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και την υποχώρηση των τιμών.
«Ανάμεσα στη μείωση του ΦΠΑ και στη δημοσιονομική ισορροπία, σημαντικότερη είναι η δημοσιονομική ισορροπία», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ Απόστολος Πεταλάς, στο πλαίσιο προγραμματισμένης συνέντευξης Τύπου.
Συμπλήρωσε ωστόσο ότι «έχουμε από τα χαμηλότερα εισοδήματα στην Ευρώπη και από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ. Αυτό δεν είναι διατηρήσιμο τα επόμενα χρόνια. Επηρεάζει το βιοτικό και το επενδυτικό επίπεδο της χώρας. Η κυβέρνηση οφείλει να μειώσει τον ΦΠΑ στον μέσο όρο της Ε.Ε.».
Η κυβέρνηση έχει απορρίψει επανειλημμένα το αίτημα αυτό, προβάλλοντας ως επιχείρημα ότι το δημοσιονομικό κόστος υπερβαίνει σημαντικά το όποιο πιθανό όφελος.
Την ίδια εξήγηση έδωσε και σήμερα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μέσω των «16 ερωταπαντήσεων» για τον Προϋπολογισμό του 2025.
Γιατί δεν μειώνεται το ΦΠΑ
Συγκεκριμένα, στην ερώτηση υπ’ αριθμόν 10 «Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι οι αυξήσεις των μισθών εξανεμίζονται από την ακρίβεια. Γιατί δεν προχωράτε σε μείωση του ΦΠΑ ώστε να πέσουν οι τιμές;», το ΥΠΕΘΟ διευκρινίζει τα εξής:
«Σε σχέση με τον ΦΠΑ έχουμε επισημάνει εξάλλου ότι – όπως έγινε και σε άλλες χώρες όπου το μέτρο εφαρμόστηκε – καταλήγει σε μείωση των εσόδων του Δημοσίου χωρίς να επωφελούνται οι καταναλωτές αλλά οι ενδιάμεσοι στην αλυσίδα εφοδιασμού».
Το υπουργείο επιμένει ότι «στις παρούσες οικονομικές συνθήκες, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου εξυπηρετείται καλύτερα από την μείωση της άμεσης φορολογίας εισοδήματος, η οποία και το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων αυξάνει, και είναι φιλικότερη προς την ανάπτυξη λόγω της θετικής της επίδρασης στις επενδύσεις και την κινητροδότηση της αυξημένης συμμετοχής στην αγορά εργασίας».
Διαψεύδει η αγορά την κυβέρνηση
Από την άλλοι οι εκπρόσωποι της αγοράς διαψεύδουν ότι η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ δεν θα περάσει στις τελικές τιμές. «Την επόμενη ημέρα από τη θεσμοθέτηση ενός τέτοιου μέτρου, η μείωση θα περάσει στις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ», διαβεβαίωσε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ο ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Αριστοτέλης Παντελιάδης. Αναγνωρίζοντας τα σφιχτά δημοσιονομικά περιθώρια, αντιπρότεινε τη μείωση ΦΠΑ, έστω σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων.
Ως παράδειγμα ανέφερε την Κύπρο, η κυβέρνηση της οποίας επανέφερε το μέτρο του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων.
Αφού οι τιμές δεν πρόκειται να πέσουν, ακόμα και οι επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου αναγνωρίζουν ότι η μόνη λύση είναι η αύξηση των μισθών
Η Κύπρος είχε επιβάλλει μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε 11 κατηγορίες βασικών αγαθών, μεταξύ άλλων στο γάλα, το ψωμί, τα αβγά, τη ζάχαρη, τον καφέ, το κρέας, τα λαχανικά κ.α.
Μολονότι το μέτρο έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση το επανέφερε τον Νοέμβριο, τουλάχιστον ως και το τέλος του χρόνου, σε μια πολύ πιο περιορισμένη γκάμα προϊόντων: στο παιδικό γάλα, τις παιδικές πάνες και τις πάνες ενηλίκων, τα προϊόντα για την γυναικεία υγιεινή προστασία, καθώς και σε συγκεκριμένα λαχανικά και φρούτα.
Στα «κάγκελα» για το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους
Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ διαφωνούν με τη διατήρηση μέτρων όπως το πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους, το οποίο θα ισχύει και μετά την 1/1/2025 όπως έχει προαναγγείλει ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος. Υποστηρίζουν ότι η παράτασή του έχει αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα, καθώς λειτουργεί εις βάρος του ανταγωνισμού άρα και εις βάρος των καταναλωτών.
Ένα παράδειγμα που φέρνουν τα στελέχη του κλάδου των σουπερμάρκετ είναι το εξής: Αν κάποιος είχε μικτό περιθώριο κέρδους 4% τον Σεπτέμβριο 2021, δεν μπορεί να το αυξήσει ούτε μια μονάδα, γιατί θεωρείται ότι αισχροκερδεί. Αν όμως κάποιος είχε 20% μικτό περιθώριο κέρδους, μπορεί να το διατηρήσει όλο το επόμενο διάστημα, έχοντας «αθέμιτο» προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών του.
Όσον αφορά τον «Κώδικα δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης τιμής» οι επιχειρήσεις ζητάνε να υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο, υποστηρίζοντας ότι αν δεν εφαρμοστεί σωστά, μπορεί να προκαλέσει «σοκ» στον καταναλωτή, και πιθανόν να οδηγήσει σε ενίσχυση του πληθωρισμού.
Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει
Σχετικά συγκρατημένοι εμφανίστηκαν ως προς τις τιμές, λέγοντας ότι αν και δεν αναμένονται μεγάλες ανατιμήσεις εντός του 2025, με βάση τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών προς τους λιανέμπορους, δεν υπάρχει περίπτωση επιστροφής στα προ τριετίας επίπεδα.
Με άλλα λόγια, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ παραδέχονται ότι η ακρίβεια έχει έρθει για να μείνει. Αφού οι τιμές δεν πρόκειται να πέσουν, ακόμα και οι επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου αναγνωρίζουν ότι η μόνη λύση είναι η αύξηση των μισθών. Ο Αριστοτέλης Παντελιάδης αναφέρει ότι η αύξηση των μισθών το 2024 και 2025 είναι πάνω από τον πληθωρισμό των τροφίμων, καλύπτοντας μέρος των ανατιμήσεων. Θεωρεί ωστόσο αναγκαίες τις περαιτέρω αυξήσεις στους μισθούς, αρκεί να συμβαδιζουν με αύξηση στην παραγωγικότητα.
Στην πραγματικότητα βέβαια oι ονομαστικές αυξήσεις στους μισθούς δεν καλύπτουν τις συσσωρευμένες ανατιμήσεις, που στα τροφιμα προσεγγίζουν το 31% σε σχέση με το 2019.
