Όταν στην αυγή του 21ου αιώνα, ο κινεζικός δράκος έγινε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, οι εξαγωγές της σε ηλεκτρονικά είδη, έπιπλα, ενδύματα και οικιακές συσκευές αυξήθηκαν. Αυτό μπορούσε να το αντέξει ο πάλαι ποτέ γερμανικός οδοστρωτήρας. Σήμερα όμως, η γερμανική οικονομία καλείται να ανασυγκροτηθεί με ευρωπαϊκά «χέρια», ειδάλλως θα ανήκει στο παρελθόν η οικονομική παντοδυναμία της.
Καθώς οδεύει προς τις κάλπες, η Γερμανία κυριεύεται από τον φόβο της αποβιομηχάνισης, τη στιγμή που η επιθετική στροφή της Κίνας στην ανάπτυξη που άγεται από τις εξαγωγές τη βάζει σε τροχιά σύγκρουσης με τη γερμανική βιομηχανία, έναν τομέα που απασχολεί 5,5 εκατ. ανθρώπους και συνεισφέρει το 20% του ΑΕΠ.
Ενώ οι ηλεκτρικές συσκευές ήταν ένα πεδίο που δεν άλλαζα τον συνολικό συσχετισμό, το σημερινό σοκ στην Κίνα είναι πολύ μεγαλύτερο: η Κίνα είναι τώρα μια οικονομία 18 τρισ. δολαρίων που αντιπροσωπεύει πάνω από το 1/3 της παγκόσμιας μεταποιητικής παραγωγής. Και μειώνει τις εξαγωγικές ευκαιρίες της Γερμανίας, όχι απλώς πλημμυρίζει την ΕΕ με εισαγωγές.
Νέα μελέτη του Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης (CER), δείχνει ότι το ανανεωμένο μοντέλο ανάπτυξης της Κίνας με γνώμονα τις εξαγωγές θέτει σε κίνδυνο το ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα της Γερμανίας στις αναπτυσσόμενες αγορές για 200 τεχνολογίες πράσινης τεχνολογίας.
Η ΕΕ μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν (de facto) πολιτικές «αγοράς ευρωπαϊκών»
Η Κίνα αμφισβητεί ανοιχτά τους προνομιακούς τομείς της Γερμανίας στην αυτοκινητοβιομηχανία και τη μηχανική. Για παράδειγμα, οι εξαγωγές κινεζικών οχημάτων, περίπου σε ισορροπία με τις εισαγωγές μόλις πριν από τέσσερα χρόνια, έχουν εκτοξευθεί στα 6 εκατ. το 2024 και η αύξηση δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης.
«Οι γερμανικές εταιρείες θα δυσκολευτούν να ανταγωνιστούν τους κινεζικούς ανταγωνιστές που υποστηρίζονται από το κράτος σε όλο και πιο κορεσμένες αγορές. Χωρίς κέρδη για να τροφοδοτήσουν νέες επενδύσεις, κινδυνεύουν να μείνουν πίσω από τα τεχνολογικά σύνορα», λέει ένας εκ των συντακτών της έκθεσης, Sander Tordoir.
Συνταγές Τραμπ: Δασμοί
Η έκθεση περιγράφει μια στρατηγική για τη Γερμανία για να αντιμετωπίσει το δεύτερο σοκ στην Κίνα. Συνιστά τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους για να πιέσουν την Κίνα να αυξήσει την εγχώρια ζήτηση και προτρέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να διερευνήσει την ανεπαρκή αναφορά του πλεονάσματος αγαθών 900 δισ. δολ. της Κίνας.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων της το 2021, η Κίνα διπλασίασε την ανάπτυξη στηριζόμενη στις εξαγωγές, λόγω των βιομηχανικών επιδοτήσεων και της αδύναμης εγχώριας ζήτησης.
Επιπλέον, όπως αναφέρει η έκθεση, η Γερμανία θα πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες της ΕΕ να επιβάλει δασμούς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, σε περισσότερους βασικούς τομείς που επηρεάζονται από τις βιομηχανικές επιδοτήσεις της Κίνας, όπως έκανε για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Η ΕΕ μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν (de facto) πολιτικές «αγοράς ευρωπαϊκών», για παράδειγμα συνδέοντας τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις με περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα που η Κίνα δεν μπορεί να τηρήσει.
Που θα βρεθούν τα χρήματα
Η μελέτη προτείνει επίσης έναν νέο μηχανισμό χρηματοδότησης για μια κοινή βιομηχανική πολιτική της ΕΕ, όπως υποστήριξε ο Μάριο Ντράγκι. Μπορεί τα κράτη μέλη να μην επιθυμούν να μεταφέρουν άλλα χρήματα στις Βρυξέλλες, αλλά σύμφωνα με τη μελέτη θα μπορούσαν να συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα από τους αυξανόμενους δασμούς της ΕΕ στα κινεζικά προϊόντα για να ενισχύσουν σημαντικές βιομηχανίες της ΕΕ και της Γερμανίας.
«Η γερμανική οικονομία δεν θα ευδοκιμήσει εάν οι αυτοκινητοβιομηχανίες της καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούν να ανταγωνιστούν παγκοσμίως τους Κινέζους παραγωγούς ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι να γίνουν, στην πραγματικότητα, οι ίδιες κινεζικές εταιρείες αυτοκινήτων – με σχεδιασμό, μηχανική, λογισμικό, μπαταρίες και παραγωγή όλα στην Κίνα» τονίζει ο Μπραντ Σέτσερ, που συνέγραψε την έρευνα.
Διαβάζοντας όμως κανείς στην Ελλάδα αυτά τα μέτρα, θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Κάποτε ωθούσαν την Ελλάδα να ενταχτεί στην Κοινή Αγορά για να ενισχύσει την οικονομία της, πέφτοντας στα βαθιά για να «κολυμπήσει». Οι δασμοί θεωρούνταν παλιομοδίτικες και αντιευρωπαϊκές ιδέες. Τώρα, λοιπόν, άλλαξαν οι εποχές και τα προϊόντα της χώρας που εξαφάνισε τα ελληνικά -π.χ. ηλεκτρικά- ζητούν δασμούς, πρότυπα και προστασία…
