Η αγορά εργασίας μετασχηματίζεται εξαιρετικά γρήγορα. Η πρόοδος της τεχνολογίας, με την αλματώδη αύξηση χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, παραμένει ένα θέμα που συζητείται έντονα, αλλά αρχίζουν να διαμορφώνονται σαφείς τάσεις.
Η συζήτηση για την απειλή της ΑΙ έχει γίνει τόσο εκτεταμένη που μοιάζει σχεδόν αυτονόητη
Καθώς η τεχνολογία αυτοματοποιεί ολοένα και περισσότερους τομείς της παραγωγικής διαδικασίας, η ζήτηση για ορισμένους θέσεις εργασίας -ειδικά σε αρχικό επίπεδο- μειώνεται δραματικά.
Η έκθεση «Future of Jobs Report 2025», του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), παρουσιάζει τις δεξιότητες που, σύμφωνα με τους εργοδότες, πρέπει να διαθέτουν οι εργαζόμενοί τους. Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία που παρέχονται από περισσότερους από 1.000 μεγάλους εργοδότες παγκοσμίως, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν συνολικά πάνω από 14 εκατομμύρια εργαζομένους σε 22 κλάδους και 55 οικονομίες σε όλο τον κόσμο.
Αναλυτική σκέψη, ανθεκτικότητα, ευελιξία και ηγετικές ικανότητες
Σύμφωνα με το WEF, η «αναλυτική σκέψη» είναι η πιο περιζήτητη δεξιότητα, ενώ περίπου το 69% των εργοδοτών δηλώνουν ότι αποτελεί βασική απαίτηση για το ανθρώπινο δυναμικό τους. Η «ανθεκτικότητα, ευελιξία και ευκινησία» κατατάσσεται δεύτερη, με τα δύο τρίτα των εργοδοτών (67%) να θεωρούν αυτές τις δεξιότητες απαραίτητες.
Καθώς οι δεξιότητες συνεχίζουν να εξελίσσονται, η «ηγεσία και η κοινωνική επιρροή» παραμένουν σημαντικές. Περίπου το 61% των εργοδοτών δηλώνουν ότι πρόκειται για βασική δεξιότητα που απαιτείται από το εργατικό δυναμικό τους.
Η «δημιουργική σκέψη» θεωρείται επίσης βασική δεξιότητα, όπως αναφέρεται από το 57% των εργοδοτών.
Σημαντικό στοιχεία της έρευνας είναι και το γεγονός πως λιγότερο από το ήμισυ των εργοδοτών δήλωσαν ότι η «τεχνητή νοημοσύνη» και τα «big data» αποτελούν βασική δεξιότητα για αυτούς όμως η εκτίμηση είναι πως λίαν συντόμως η ζήτηση εργατικού δυναμικού με συγκεκριμένες δεξιότητες θα σημειώσουν τη μεγαλύτερη άνοδο.
Η ζήτηση των εργοδοτών για τεχνολογικές δεξιότητες αναμένεται να αυξηθεί ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία τα επόμενα πέντε χρόνια. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν την «τεχνητή νοημοσύνη» και τα «big data» με κατακόρυφη αύξηση κατά 87%. Ακολουθούν τα «δίκτυα και η κυβερνοασφάλεια» (70%).
Η μετά COVID-19 εποχή και οι η διάρθρωση των οικονομιών
«Η πανδημία COVID-19, σε συνδυασμό με τις ραγδαίες εξελίξεις στις τεχνολογίες αιχμής, οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές, ωθώντας τους ερωτηθέντες να προβλέψουν υψηλά επίπεδα αστάθειας των δεξιοτήτων στις επόμενες εκθέσεις» ανάλογα με τις οικονομίες και τους κλάδους.
Οι οικονομίες με χαμηλό-μεσαίο και υψηλό-μεσαίο εισόδημα αναμένουν μεγαλύτερες αλλαγές στις δεξιότητες των εργαζομένων, ενώ οι οικονομίες με υψηλό εισόδημα θα παρουσιάζουν μικρότερες αλλαγές.
Για παράδειγμα, μεταξύ των 55 οικονομιών που περιλαμβάνονται στην έκθεση, 10 από τις 12 που αναμένουν τις μικρότερες αλλαγές στις δεξιότητες μεταξύ 2025 και 2030 βρίσκονται στην Ευρώπη. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Δανία, οι Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία.
Η ψαλίδα… κλείνει
Η συζήτηση για την απειλή της ΑΙ στις πρώτες δουλειές έχει γίνει τόσο εκτεταμένη που μοιάζει σχεδόν αυτονόητη. Όμως δεν υπάρχει οικονομικός κανόνας που να λέει ότι μια νέα τεχνολογία πλήττει κατ’ εξοχήν τους νέους.
Η τεχνολογία αλλάζει τόσο τις θέσεις που προσφέρουν οι εργοδότες όσο και τις δεξιότητες που επιλέγουν να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι. Και σε βάθος χρόνου, οι νέοι ίσως είναι οι πιο κατάλληλοι να προσαρμοστούν στην εποχή της ΑΙ.
Σε μια έκθεση που εξετάζει τη δυνητική συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην οικονομία, η OpenAI αξιολόγησε τις επιδόσεις μοντέλων της ίδιας και των ανταγωνιστών της σε μια σειρά επαγγελμάτων. Η ανάλυση δείχνει ότι οι μηχανές δεν έχουν φτάσει ακόμα το επίπεδο των κορυφαίων επαγγελματιών, κλείνει όμως την ψαλίδα με ταχύτητα.
Η έκθεση της OpenAI βασίστηκε στην νέα αξιολόγηση GDPval, η οποία εξετάζει τις επιδόσεις των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης σε «εργασίες του πραγματικού κόσμου με οικονομική αξία».
