Η φορολόγηση στην περιουσία από ακίνητα διαφέρει από χώρα σε χώρα στην Ευρώπη, με τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο να κερδίζουν τα περισσότερα τόσο ως ποσοστό επί του ΑΕΠ όσο και επί της φορολογίας στο σύνολό της.
Ωστόσο, αν και θεωρείται φορολογικά αυστηρή, η Ευρώπη περιλαμβάνει και χώρες – εκπλήξεις με χαμηλούς συντελεστές φόρου εισοδήματος, όπως η Ελβετία, η Πορτογαλία, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία, το Μαυροβούνιο, η Μάλτα και άλλες.
Κατά βάση, ο φόρος ακινήτων θεωρείται σημαντική πηγή εσόδων στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, η Ισπανία εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλει σε αγοραστές εκτός ΕΕ φόρο ακίνητης περιουσίας 100%, αν και ο βασικός στόχος είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στέγασης.
Τι δείχνουν τα τελευταία στοιχεία
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα στοιχεία της οποίας επικαλείται το Euronews, ο φόρος ακίνητης περιουσίας ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρώπη κυμάνθηκε το 2023 από 0,3% σε Τσεχία και Εσθονία έως 3,7% στη Γαλλία, με μέσο όρο το 1,9%. Όταν προστεθούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (EFTA), συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου – βάσει στοιχείων του ΟΟΣΑ -, το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται ελαφρώς πάνω από τη Γαλλία.
Μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία έχει σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό (1%)
Γράφημα του ΟΟΣΑ με ποσοστά του φόρου ακίνητης περιουσίας – με ελαφρά απόκλιση από αυτά της Κομισιόν – επί του ΑΕΠ το 2023 στην Ευρώπη
Το Βέλγιο φτάνει στο 3,2%, ακολουθεί η Ελλάδα με 2,7% και αμέσως μετά η Ισπανία με 2,5%. Άλλες χώρες με ποσοστά πάνω από 2% είναι η Ισλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Ελβετία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. Σε σχεδόν τις μισές από τις 32 χώρες της λίστας, ο φόρος ακινήτων αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1% του ΑΕΠ. Ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά εμφανίζουν η Σλοβακία, η Λιθουανία, η Εσθονία και η Τσεχία (κάτω από 1%).
Μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία έχει σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό (1%) σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες. Η Ιταλία βρίσκεται στο 2,1%, ενώ Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο είναι στην κορυφή. Η Βορειοδυτική Ευρώπη συλλέγει μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ μέσω του φόρου ακινήτων, ενώ η Ανατολική Ευρώπη και οι Βαλτικές χώρες χαμηλότερο. Στη Νότια Ευρώπη, η εικόνα είναι πιο μεικτή, αλλά συχνά κινείται προς τα υψηλότερα επίπεδα.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι φόροι ακινήτων περιλαμβάνουν όλες τις επαναλαμβανόμενες και μη επαναλαμβανόμενες εισφορές για τη χρήση, κατοχή ή μεταβίβαση ακινήτων. Καλύπτουν φόρους σε ακίνητη περιουσία ή καθαρό πλούτο, φόρους κληρονομιάς και δωρεών, καθώς και φόρους σε χρηματοοικονομικές και κεφαλαιακές συναλλαγές.
Χώρες με τα περισσότερα έσοδα από φόρους ακινήτων
Το σύνολο των εσόδων της Ευρώπης από φόρους ακίνητης περιουσίας υπολογίζεται στα 318,8 δισ. ευρώ. Το Ηνωμένο Βασίλειο κυριαρχεί με 115 δισ. ευρώ (100 δισ. λίρες). Ακολουθεί από κοντά η Γαλλία με 104,5 δισ. ευρώ, με την Ιταλία στην τρίτη θέση να συγκεντρώνει μόλις 45,3 δισ. ευρώ. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Γερμανία και η Ισπανία με 41,4 δισ. ευρώ και 36,8 δισ. ευρώ αντιστοίχως.
Περισσότερα από 10 δισ. ευρώ συγκέντρωσαν το Βέλγιο (18,8), η Ελβετία (17,9), η Ολλανδία (14,4) και η Πολωνία (10,7). Κάτω του ενός δισ. ευρώ συγκέντρωσαν 10 χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, με την Εσθονία να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο (110 εκατ. ευρώ).
Όσον αφορά το μερίδιο των φόρων ακινήτων στη συνολική φορολογία διαφέρει σημαντικά στην Ευρώπη. Στην ΕΕ το 2023, κυμαινόταν από 0,8% στην Εσθονία και την Τσεχία έως 8,4% στη Γαλλία, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 4,7%.
Εκτός από τη Γαλλία, άλλες επτά χώρες – μέλη της ΕΕ κατέγραψαν ποσοστά πάνω από 5%: Βέλγιο (7,4%), Ελλάδα (7%), Ισπανία (6,7%), Πορτογαλία (5,9%), Λουξεμβούργο (5,7%), Ιταλία (5,1%) και Δανία (5,1%). Στη Γερμανία, οι φόροι ακινήτων αντιστοιχούν μόλις στο 2,5% της συνολικής φορολογίας.
Οι φόροι μεταβίβασης ακινήτων
Τη σημασία των αγοραπωλησιών ακινήτων ως πηγής εσόδων σε ορισμένες χώρες δείχνουν οι φόροι μεταβίβασης ακινήτων, ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτοί περιλαμβάνουν χρηματοοικονομικές και κεφαλαιακές συναλλαγές – κυρίως αγοραπωλησίες και χαρτόσημα.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 2023 το ποσοστό αυτό ήταν 1% του ΑΕΠ στην Ιταλία. Ακολουθούν Βέλγιο, Πορτογαλία και Ισπανία (στο 0,8%). Στη Γαλλία, οι φόροι μεταβίβασης ακινήτων αντιστοιχούσαν στο 0,7% του ΑΕΠ, έναντι 0,6% στο Ηνωμένο Βασίλειο και 0,3% στη Γερμανία.
Τον Μάιο του 2025, ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πομπέου Φάμπρα στη Βαρκελώνη, Χοσέ Γκαρθία Μοντάλβο, δήλωσε στο πλαίσιο ακροάσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι οι πολιτικές φορολόγησης της στέγης μπορεί να μην είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος αντιμετώπισης ορισμένων προβλημάτων της αγοράς κατοικίας.
«Οι συνεχείς αλλαγές πολιτικής και η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στη φορολογική πολιτική και τα μέτρα προσφοράς κατοικίας υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών φορολόγησης στέγης, οδηγώντας σε απρόβλεπτες καταστάσεις στην αγορά και επίμονα προβλήματα όσον αφορά την προσιτή κατοικία».
Να σημειωθεί ότι έντονες συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη έχει προκαλέσει και η πρόταση της Ισπανίας για φόρο 100% στα ακίνητα που αγοράζονται από όσους διαμένουν εκτός ΕΕ.
Η Νταϊάνα Χουράνι από το Τμήμα Προσωπικών και Φόρων Ακίνητης Περιουσίας του ΟΟΣΑ τόνισε ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης στην αποτελεσματικότητα, τη δικαιοσύνη και τα έσοδα από τα διάφορα είδη φορολόγησης ακίνητης περιουσίας στις χώρες του ΟΟΣΑ. «Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να μειώσει και τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές των κατοικιών» πρόσθεσε.
Ευρώπη: Οι αποδοτικότερες χώρες για επενδύσεις σε ακίνητα
Η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη κυριαρχεί στην αποδοτικότητα από επενδύσεις σε ακίνητα το 2025, με πρώτη την Μολδαβία. Συγκεκριμένα, απέσπασε την υψηλότερη βαθμολογία σε πρόσφατη μελέτη που εξέτασε βασικά στοιχεία των επενδύσεων σε ακίνητα, συμπεριλαμβανομένων των συντελεστών φορολογίας ακινήτων, του φόρου εισοδήματος επί των ενοικίων και της ακαθάριστης απόδοσης των ενοικίων.
Η Λιθουανία κατατάσσεται δεύτερη όσον αφορά στις καλύτερες ευκαιρίες για επενδύσεις σε ακίνητα στην Ευρώπη. Οι τιμές των ακινήτων σημείωσαν άλμα κατά σχεδόν 10% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2024 σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τη Eurostat, και η τάση αυτή είναι πιθανό να συνεχιστεί.
Η Βόρεια Μακεδονία ακολουθεί στην τρίτη θέση. Η πρωτεύουσα, τα Σκόπια, γνωρίζει αστική ανάπτυξη, αναβάθμιση των υποδομών και αυξανόμενη ζήτηση για οικιστικούς και εμπορικούς χώρους.
Ανάμεσα στις 36 χώρες της λίστας που εξετάζει η εν λόγω μελέτη, η Ελλάδα κατατάσσεται 28η, με τις αποδόσεις ενοικίων για το 2025 να ανέρχονται στο 4,73%, μία χαμηλή επίδοση που οφείλεται κυρίως στην υψηλή φορολογία.
