Στις 20 Ιανουαρίου του 2023 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η έκτακτη οικονομική ενίσχυση της κυβέρνησης, το Market Pass, που επιχείρησε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του υπερπληθωρισμού, την ώρα που οι καταναλωτές δεν μπορούσαν να προμηθευτούν βασικά αγαθά.
Τότε η κυβέρνηση χρησιμοποίησε χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό, «με σκοπό την κάλυψη μέρους του αυξημένου κόστους αγορών ιδίως ειδών διατροφής, λόγω της σημαντικής αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή».
Η οικονομική ενίσχυση επεκτάθηκε για τους μήνες Αύγουστο έως και Οκτώβριο του 2023, ωστόσο φαίνεται ότι το μέτρο -τουλάχιστον με αυτή τη μορφή- δεν θα επαναληφθεί.
Δεν θα επαναληφθεί καθώς τα κρατικά ταμεία δεν το επιτρέπουν, με την κυβέρνηση να αφήνει ένα κενό για έκτακτο οικονομικό βοήθημα προς τους πολίτες, στο τέλος του χρόνου, αν φυσικά το επιτρέψει ο Προϋπολογισμός.
«Ανάλογα με το δημοσιονομικό αποτέλεσμα που θα φέρει ο προϋπολογισμός στους τελευταίους μήνες που απομένουν, θα αξιοποιηθεί και το τελευταίο ευρώ που υπάρχει ώστε να στηριχτεί ο κόσμος. Τι μορφή θα έχει αυτό το μέτρο, αυτά είναι θέματα που θα αποφασίσει ο πρωθυπουργός» σημείωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης.
Η μάχη με την ακρίβεια
Την ώρα που τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι στενά, η μάχη με την ακρίβεια παραμένει σε εξέλιξη, μιας και οι τιμές σε πολλά αγαθά και προϊόντα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Μάλιστα, δεν φαίνεται κανένα ενδεχόμενο μείωσής τους. Τα πρόσφατα γεγονότα με τις καταστροφές από την κακοκαιρία Daniel και η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, δείχνουν ότι πολλές τιμές θα πάρουν την ανηφόρα λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής ή των πρώτων υλών.
Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η μάχη με την ακρίβεια θα έχει διαφορετική κατάληξη από αυτή για την πάταξη της φοροδιαφυγής
Όπως έδειξε έρευνα των «Νέων», οι Έλληνες χρειάζεται να βάλουν βαθύτερα το χέρι στην τσέπη για μία σειρά από προϊόντα, τα οποία είναι απαραίτητα για κάθε νοικοκυριό, όπως το απορρυπαντικό για τα ρούχα ή τα πιάτα, αλλά και προϊόντα προσωπικής υγιεινής.
Πού οφείλονται οι αποκλίσεις
Ένας βασικός παράγοντας για τις αποκλίσεις των τιμών σε όμοια προϊόντα είναι και ο ΦΠΑ, με τη χώρα μας να βρίσκεται στην πρώτη 5άδα των ευρωπαϊκών χωρών με τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ.
Βάσει της έρευνας των «Νέων», ωστόσο, οι τιμές των εξεταζόμενων προϊόντων, και χωρίς ΦΠΑ, καταδεικνύουν πως η Ελλάδα έχει από τις μεγαλύτερες κοστολογήσεις. Σε τρία προϊόντα – το απορρυπαντικό πιάτων, το απορρυπαντικό ρούχων και το αφρόλουτρο – είμαστε «πρωταθλητές», ενώ στα υπόλοιπα η χώρα μας είναι μεταξύ των πιο ακριβών.
Ο φόβος των προστίμων και της… είσπραξής τους
Έτσι, στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται πως έχουν αποφασίσει να τραβήξουν το χαρτί του… φόβου, προκειμένου να κρατήσουν χαμηλά τα κέρδη σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων.
Τα τελευταία υψηλά πρόστιμα σε πολυεθνικές εταιρείες είναι χαρακτηριστικά των κινήσεων που θα συνεχίσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, την ώρα που έχει γίνει σαφές ότι δεν θα υπάρξει καμία μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, ενώ τους ελέγχους στην αγορά θα τους αναλάβουν οι πολίτες μέσω της εφαρμογής «appodixi», που θα τους μετατρέψει σε «ράμπο του ΣΔΟΕ» προκειμένου να λάβουν μπόνους σε περίπτωση εύρεσης παραποιημένης απόδειξης.
Την ίδια ώρα, ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης κ. Σκρέκας δηλώνει ότι και άλλες πολυεθνικές εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με υψηλά πρόστιμα, τα οποία στις δύο τελευταίες περιπτώσεις έφτασαν στο ένα εκατομμύριο για κάθε μία.
Ωστόσο, παραμένει άγνωστο αν το Δημόσιο θα εισπράξει αυτά τα πρόστιμα, μιας και οι εταιρείες, που θα κινηθούν νομικά κατά των αποφάσεων του υπ. Ανάπτυξης, θα προσπαθήσουν να δικαιολογήσουν τα όποια υπερκέρδη τους λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων στην αγορά.
Το φόβο των προστίμων και του λουκέτου χρησιμοποίησε και ο υπουργός Επικρατείας Σκέρτσος, προκειμένου να στείλει ένα μήνυμα σε ένα χώρο που οι κυβερνητικές παρεμβάσεις πέφτουν συχνά στο καλάθι των αχρήστων: στα πρατήρια υγρών καυσίμων.
Ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, ανακοίνωσε ότι τα πρατήρια που θα εμπλέκονται σε υποθέσεις λαθρεμπορίου καυσίμων πλέον θα κλείνουν για δύο χρόνια, ενώ κυρώσεις θα έχουν και οι εταιρείες.
Όπως φαίνεται από τα γεγονότα, ο ελεγκτικός μηχανισμός που υπάρχει για τα πρατήρια υγρών καυσίμων δεν μπορεί να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, με την κυβέρνηση να χάνει έσοδα και τους πολίτες να πληρώνουν υψηλές τιμές για τα καύσιμα.
Μειωμένες τιμές σε 598 κωδικούς για έξι μήνες
Το υπουργείο Ανάπτυξης βάζει επίσης μπροστά μια νέα πρωτοβουλία για τη μείωση των τιμών που βρίσκουν οι καταναλωτές στα ράφια, με τη «Μόνιμη Μείωση Τιμής».
Σε 598 κωδικούς προϊόντων η «Μόνιμη Μείωση Τιμής»
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, η σχετική δράση «αφορά σημαντικά προϊόντα που εξυπηρετούν πολλαπλές και βασικές ανάγκες της καθημερινότητας των καταναλωτών, όχι μόνο βρίσκει ήδη πολύ μεγάλη ανταπόκριση αλλά και διευρύνεται μέρα με την ημέρα».
«Ο αρχικός στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης για 500 κωδικούς στα ράφια των σούπερ μάρκετ με μείωση κατά 5% ή και παραπάνω για τουλάχιστον έξι μήνες, ξεπεράστηκε πολύ σύντομα. Αυτή την στιγμή, υπάρχουν συνολικά 598 κωδικοί σε 30 κατηγορίες προϊόντων, ενώ συμμετέχουν περίπου 50 εταιρείες», περιγράφουν πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης.
Μηδενικό πολιτικό άγχος;
Στο Μέγαρο Μαξίμου ωστόσο, λαμβάνουν υπόψιν τους και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.
Μπορεί η διαφορά με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να παραμένει μεγάλη, με τη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι πάνω από 20%, ωστόσο η ανησυχία για τις επιπτώσεις της ακρίβειας φαίνεται στον προβληματισμό της κοινής γνώμης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε δημοσκόπηση της Pulse το 86% των ερωτηθέντων δηλώνει πως τους απασχολεί «πολύ» ή «αρκετά» η πορεία των τιμών, ενώ σε έρευνα της Metron Analysis το 60% των ερωτώμενων υποστηρίζει ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, την ώρα που μόλις το 34% θεωρεί ότι πηγαίνουν προς τη σωστή.
«Αντίπαλος μας είναι τα προβλήματα των πολιτών» δηλώνουν από το κυβερνητικό επιτελείο, θέλοντας να δείξουν ότι λαμβάνουν τα μηνύματα του κόσμου, υπό το φόβο ότι οι ψηφοφόροι θα αντιδράσουν διαφορετικά στη «χαλαρή» ψήφο των Ευρωεκλογών που ακολουθούν.
Έτσι στην κυβέρνηση επιθυμούν να περάσουν από αυτές με τις μικρότερες απώλειες, ώστε να έχουν μπροστά τους μια «καθαρή τριετία» για να εφαρμόσουν την πολιτική τους.
Βέβαια, στην πολιτική αυτή δεν άργησαν να συναντήσουν τις πρώτες αντιδράσεις, καθώς η νέα φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων τόσο από επαγγελματικούς φορείς, όσο και από την αντιπολίτευση.
