Ενώ η ακρίβεια αναδεικνύεται σταθερά ως το νούμερο ένα πρόβλημα που απασχολει τους πολίτες, η κυβέρνηση προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά με κουβαδάκι. Έχοντας αποκλείσει κατηγορηματικά τη μείωση ΦΠΑ σε τρόφιμα κα βασικά αγαθά, προβάλλει ως μέτρο καταπολέμησης της ακρίβειας και αύξησης των εισοδημάτων τις φοροαπαλλαγές που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ. Αν κρίνουμε όμως από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων πριν και μετά τις εξαγγελίες, οι ανησυχίες των πολιτών για την ακρίβεια όχι μόνο δεν καταλαγιάζουν αλλά αυξάνονται. Για παράδειγμα στην τελευταία δημοσκόπηση της Metron Αnalysis για το Mega, που έγινε στον απόηχο της ΔΕΘ, το ποσοστό των πολιτών που αξιολογούν ως σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας την ακρίβεια αυξήθηκε στο 50%, από 38% τον Ιούνιο.
Στο κλίμα αυτό οι προσπάθειες του υπουργείου Ανάπτυξης να πιέσει τους προμηθευτές και τα σούπερ μάρκετ να μειώσουν εθελοντικά τις τιμές, σε μια λίστα με 1000 προϊόντα, κινείται σε πυροσβεστική κατεύθυνση και μένει να κριθεί στην πράξη. Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, την Τετάρτη 1η Οκτωβρίου θα συναντηθεί με τους εκπροσώπους των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, για το θέμα της εθελοντικής μείωσης τιμών.
Έχει προηγηθεί συνάντηση με τους εκπροσώπους του Συνδέσμου Ελληνικής Βιομηχανίας Τροφίμων (ΣΕΒΤ), οι οποίοι σύμφωνα με τον ίδιο ήταν θετικοί και αναμένεται να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία. Μαζί με το «καρότο» της πρόσκλησης σε εθελοντική μείωση τιμών, το υπουργείο μέσω της ΔΙΜΕΑ, κρατάει και το «μαστίγιο» των ελέγχων και της επιβολής προστίμων. Οι δύο μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ στις οποίες επιβλήθηκαν «τσουχτερές» κυρώσεις συνολικού ύψους 2,2 εκατ. ευρώ για παραβάσεις του Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας, αμφισβητούν τα πρόστιμα ως αυθαίρετα και δηλώνουν ότι θα κινηθούν νομικά. Όμως σε επικοινωνιακό επίπεδο, στέλνεται το μήνυμα της εντατικοποίησης των ελέγχων, εν όψει της δημιουργίας, νέας ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Καταναλωτή και Ελέγχου της Αγοράς.
Θετική ψήφο στην νέα Αρχή Προστασίας Κατνααλωτή δίνουν 7 στους 10 πολίτες
Νέα Αρχή Προστασίας Καταναλωτή: Οι επτά στους δέκα τη βλέπουν θετικά
Η παρατεταμένη ακρίβεια, οι έμμεσοι φόροι, που χαρακτηρίζονται ως οι πλέον «ταξικά άδικοι» και η μη τιμαριθμοποίηση της άμεσης φορολόγησης, ροκανίζουν τις ονομαστικές αυξήσεις μισθών και εισοδημάτων και επιτείνουν την ανασφάλεια των νοικοκυριών. Αναζητώντας σανίδα σωτηρίας, οι καταναλωτές εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε μέτρα προστασίας από την ακρίβεια που … θα ληφθούν στο μέλλον. Για παράδειγμα, στο δεύτερο σκέλος δημοσκόπησης της MRB, που κατά τα άλλα μόνο θετική δεν ήταν για την κυβέρνηση, οι πολίτες έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στη δημιουργία ενιαίας Αρχής Προστασίας Καταναλωτή και Ελέγχου της Αγοράς.
Στην ερώτηση πώς θα βλέπουν τη δημιουργία μιας τέτοιας αρχής, στην οποία θα μεταφερθεί το σύνολο των μηχανισμών της αγοράς;, πάνω από το ένα τρίτο των πολιτών (35,1%) απάντησε «πολύ θετικά».
Μαζί με όσους βλέπουν την πρωτοβουλία «μάλλον θετικά» (36%), προκύπτει ότι οι επτά στους δέκα εγκρίνουν την απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης για συγχώνευση των υπηρεσιών προστασίας του καταναλωτή και ελέγχου της αγοράς σε έναν ενιαίο ανεξάρτητο φορέα.
Καχύποπτοι δηλώνουν οι δύο στους δέκα, με το 12,4% να βλέπει την ίδρυση του νέου θεσμού «μάλλον αρνητικά» και το 7,7% «αρνητικά». Τέλος, ουδέτερη στάση αναμονής (δεν ξέρω/δεν απαντώ) κρατάει σχεδόν ο ένας στους δέκα (8,8%).
Θεοδωρικάκος: Φραγμός στην αισχροκέρδεια, γκάζι στην ανάπτυξη
Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος σχολίασε θετικά τα παραπάνω ευρήματα, αποφεύγοντας να αναφερθεί στα υπόλοιπα θέματα της δημοσκόπησης, όπως η ακρίβεια και οι εξαγγελίες της ΔΕΘ.
«Η διαφάνεια κι η λογοδοσία αποτελούν βασικές προτεραιότητες της πολιτικής μας και στηρίζονται από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Αυτές οι αρχές χαρακτηρίζουν την δημιουργία νέας ανεξάρτητης αρχής προστασίας του καταναλωτή καθώς και την επανάκτηση των χρημάτων από επενδύσεις που δεν έγιναν», δήλωσε χαρακτηριστικά
«Αυτή η αποδοχή μας δίνει δύναμη και μας δεσμεύει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας, για την ακόμα πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των αθέμιτων πρακτικών και της αισχροκέρδειας, αλλά και για να επιστρέψουμε στην κοινωνία τα χρήματα που έχουν δοθεί, με πραγματικές παραγωγικές επενδύσεις και ανάπτυξη για όλους σε όλη την Ελλάδα», κατέληξε.
Συγχώνευση
Η δημιουργία νέας Ανεξάρτητης Αρχής για την εποπτεία της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή έχει προαναγγελθεί από τον υπουργό εδώ και περίπου τέσσερις μήνες και θα πάρει σάρκα και οστά εντός του 2026.
Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, υπό την ομπρέλα της νέας Αρχής θα συγκεντρωθούν ελεγκτικοί μηχανισμοί και υπηρεσίες που ως τώρα λειτουργούσαν αυτόνομα: Η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) θα συγχωνευθεί με μονάδες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου – και συγκεκριμένα το σκέλος Προστασίας του Καταναλωτή.
Στον ενιαίο φορέα αναμένεται να ενσωματωθεί και ο Συνήγορος του Καταναλωτή, που ως και σήμερα λειτουργεί ως Ανεξάρτητη Αρχή.
Πυρά από το ΠΑΣΟΚ
Όταν ανακοινώθηκε τον Μάιο του 2025 η πρόθεση ίδρυσης Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς, η αξιωματική αντιπολίτευση έκανε λόγο για…επικοινωνιακό πυροτέχνημα.
«Η κυβέρνηση απέρριπτε την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για Ενιαία Αρχή Καταναλωτών και σήμερα το παρουσιάζει ως νέα ιδέα», τόνιζε από τη θέση του Τομεάρχη Ανάπτυξης ο βουλευτής Δωδεκανήσων Γιώργος Νικητιάδης.
Κλάδος ελαίας από τον υπ. Ανάπτυξης
Με νέες δηλώσεις του ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος έτεινε κλάδο ελαίας στην αντιπολίτευση, καλώντας όλες τις πολιτικές δυνάμεις να υποστηρίξουν τη μεταρρύθμιση για τη νέα Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς.
«Θέλουμε ένα κέντρο, ένα σημείο αναφοράς, που να ελέγχει την αγορά. Στη νέα Αρχή θα μπορούν να απευθύνονται όλοι οι πολίτες και θα είναι πολύ πιο ισχυρός μηχανισμός. Τον ενισχύουμε με 300 νέους ελεγκτές και ψηφιακά εργαλεία ώστε να εφαρμόζεται η νομοθεσία με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», τόνισε.
Σ. Αναγνωστόπουλος, γ.γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή
Σωτήρης Αναγνωστόπουλος: «Νέα Αρχή για καλύτερο συντονισμό»
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα βαίνει ανοδικά εδώ και μια πενταετία, με αθροιστικές αυξήσεις άνω του 20%. Μόνο τα τρόφιμα έχουν ακριβύνει σχεδόν 34% και η στέγαση 29% – με ανατιμήσεις πάνω από 50% στο ρεύμα και σχεδόν 25% στα ενοίκια.
Γιατί τότε πήρε μια πενταετία στην κυβέρνηση να συνειδητοποιήσει ότι η μάχη ενάντια στην ακρίβεια πρέπει να δίνεται υπό την ομπρέλα μιας ενιαίας, νέας Αρχής;
Ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης Σωτήρης Αναγνωστόπουλος απαντά στα ερωτήματα του in.
- Γιατί αποφασίσατε να δημιουργήσετε μια νέα Αρχή για την Προστασία του Καταναλωτή και τον Έλεγχο της Αγοράς;
«Υπάρχουν δυο τρόποι να λειτουργούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και οι υπηρεσίες προστασίας του καταναλωτή. Ο ένας τρόπος είναι συγκεντρωτικός. Να συγκεντρωθούν μαζί για να μην υπάρχουν επικαλύψεις, να συντονίζεται καλύτερα ο έλεγχος και να υπάρχει μεγαλύτερη ανεξαρτησία. Ο δεύτερος τρόπος είναι να υπάρχουν περισσότερες υπηρεσίες με εξειδικευμένες θεματικές. Επελέγη ο τρόπος του καλύτερου συντονισμού»
Mήπως το θυμήθηκαν λίγο αργά;
- Γιατί όμως ιδρύεται τώρα, ενώ ο πληθωρισμός αυξάνεται από το 2021;
«Γιατί τώρα που έχουν ισχυροποιηθεί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί λέμε ότι ο συντονισμός τους θα ολοκληρωθεί. Για παράδειγμα, πριν τη ΔΙΜΕΑ δεν υπήρχε τίποτα ουσιώδες. Μόνο μια διεύθυνση ελέγχων με πέντε έξι ανθρώπους. Τώρα θα συνεχίσουν οι έλεγχοι με το προσωπικό της ΔΙΜΕΑ που θα ενισχυθεί με επιπλέον μέλη»
- Υπάρχει ένα ρητό «Ιf it’s not broken, why fix it?”. Aν κάτι δεν έχει χαλάσει, γιατί να το φτιάξεις; Αν λειτουργούσαν τόσο καλά οι οργανισμοί γιατί πρέπει να συγχωνευθούν;
«Όταν λειτουργεί κάτι δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα. Είναι λάθος να λέμε ότι κάτι δεν λειτουργούσε κα το φτιάχνουμε. Πρέπει να εξελίσσεται, ό,τι δεν εξελίσσεται βαλτώνει».
- Καταργείται η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή;
«Όχι δεν καταργείται. Συνεχίζει ως ΓΓ Εμπορίου, που έχει ένα πολύ ευρύ αντικείμενο. Στα θέματα καταναλωτή θα συνεχίσει να ασχολείται με τη νομοθεσία. Η Ανεξάρτητη Αρχή δεν θα μπορεί φυσικά να νομοθετεί. Επίσης η γενική γραμματεία έχει το πολύ σοβαρό θέμα της εποπτείας των συμβάσεων.
- Είστε ικανοποιημένος από το έργο των ελεγκτικών αρχών για την πάταξη της ακρίβειας και της αισχροκέρδεια;
Όλη η υπηρεσία κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί. Πάντα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα τα αποτελέσματα, αλλά είμαστε ικανοποιημένοι από τις προσπάθειες των ανθρώπων μας.
- Πότε θα λειτουργήσει η νέα Αρχή;
Θα καθοριστεί μέσω της νομοθεσίας. Θα έχουμε σαφέστερη εικόνα ως τα τέλη του 2025, και αναμένεται να λειτουργήσει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026.
