Οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό έχουν γίνει σημείο αιχμής σε όλη την Ευρώπη. Μόλις πριν από δύο χρόνια, η Γαλλία συγκλονίστηκε από μήνες μαζικών διαδηλώσεων και απεργιών, αφού η κυβέρνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη.
Παρ’ όλα αυτά, καθώς η δημογραφική πίεση αυξάνεται παγκοσμίως, η κίνηση της Δανίας να αυξήσει σταδιακά την ηλικία συνταξιοδότησης μπορεί να αποτελέσει καμπανάκι.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη προγραμματίσει αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη έως το 2031, το 2028 και το 2028, αντίστοιχα.
Με το προσδόκιμο ζωής να συνεχίζει να αυξάνεται, τα ποσοστά γεννήσεων να μειώνονται και την ανάγκη για μια βιώσιμη αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους, οικονομολόγοι και ερευνητές λένε ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα πρέπει πιθανώς να μετατοπιστούν περαιτέρω.
Στα 70… με νόμο
Το Κοινοβούλιο της Δανίας ενέκρινε την Πέμπτη νομοθεσία που θα αυξήσει σταδιακά την ηλικία συνταξιοδότησης στα 70 έτη έως το 2040.
Η αλλαγή ισχύει για όσους έχουν γεννηθεί μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1970.
Το νομοσχέδιο, όπως αναφέρει το Bussines Insider, το οποίο πέρασε με 81 ψήφους υπέρ και 21 κατά, σηματοδοτεί μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στην ηλικία συνταξιοδότησης του κράτους στην Ευρώπη.
Σηματοδοτεί επίσης μια ευρύτερη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι ανεπτυγμένες οικονομίες προετοιμάζονται για τη γήρανση του πληθυσμού και τις αυξανόμενες δημοσιονομικές πιέσεις.
Η κίνηση απορρέει από μια συμφωνία του 2006 για την κοινωνική πρόνοια, η οποία συνδέει την ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. Καθώς οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης είναι απαραίτητη για να διατηρηθεί το συνταξιοδοτικό σύστημα οικονομικά βιώσιμο.
«Το 2040, θα αυξήσουμε την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 69 στα 70 έτη, μεταξύ άλλων, για να εξασφαλίσουμε την κατάλληλη πρόνοια για τις μελλοντικές γενιές», δήλωσε η υπουργός απασχόλησης της Δανίας, σε δήλωσή της μετά την ψηφοφορία.
Η ίδια δήλωσε ότι θα είναι η τελευταία φορά που το κόμμα της θα ψηφίσει υπέρ της αύξησης με το ισχύον σύστημα, αναφέροντας την ανάγκη για ένα δικαιότερο μοντέλο που θα αντικατοπτρίζει τις διαφορές στη διάρκεια της σταδιοδρομίας και τον τύπο της εργασίας.
Η απόφαση προκάλεσε την οργή των συνδικάτων και των εργαζομένων σε κλάδους με υψηλές σωματικές απαιτήσεις, όπως οι κατασκευές και η γεωργία.
Το μεγαλύτερο συνδικάτο της Δανίας, το 3F, υποστήριξε ότι η πολιτική αυτή θα επιβαρύνει δυσανάλογα τους εργαζόμενους με χαμηλότερο εισόδημα. Είπε ότι έρευνες έδειξαν ότι τα τρία τέταρτα των μελών τους αμφιβάλλουν ότι θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι τα 70 τους χρόνια.
Ποιες άλλες χώρες ακολουθούν
Μια έκθεση του Διεθνούς Κέντρου Μακροζωίας του Ηνωμένου Βασιλείου για το 2024 προέβλεπε ότι η Βρετανία θα πρέπει να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 71 έτη έως το 2050 για να διατηρήσει την αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους.
Ομοίως, στις ΗΠΑ, η ηλικία συνταξιοδότησης για πλήρες παροχές κοινωνικής ασφάλισης έχει ήδη αυξηθεί από τα 65 στα 67 έτη.
Ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν προτείνει περαιτέρω αύξηση, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στην προεκλογική εκστρατεία τον Ιούνιο ότι «δεν θα αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης ούτε κατά μία ημέρα».
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Μέσα στο 2026 οι ηλικίες για την έξοδο στη σύνταξη αναμένεται να επαναξιολογηθούν και αν ο «αλγόριθμος» που συνδέει το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65, με τα όρια ηλικίας δείξει ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές, τότε από το 2027 οι ηλικίες συνταξιοδότησης θα αλλάξουν.
Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να πάρουν σύνταξη στα 62 με 40 χρόνια ή στα 67 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης ως και το 2026, σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο. Από το 2027 δεν είναι βέβαιο αν θα μείνουν τα ίδια όρια ή αν θα αυξηθούν ακολουθώντας το προσδόκιμο ζωής εφόσον αυτό ανεβεί.
Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας θα είναι αυτόματες καθώς με σχετική διάταξη που έχει ψηφιστεί από το 2010 με τον ασφαλιστικό νόμο 3863, η ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξάνεται εφόσον αυξάνεται και το προσδόκιμο ζωή μετά το 65ο έτος. Μέχρι σήμερα δεν χρειάστηκε να γίνει καμία αλλαγή αφενός γιατί τα όρια ηλικίας πήγαν στα 62 κα 67 (από 60 αι 65) και αφετέρου διότι με την πανδημία το προσδόκιμο ζωής δεν αυξήθηκε οπότε και πάλι δεν έγινε καμία περαιτέρω προσαρμογή των ορίων ηλικίας.
Η τελευταία μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής όμως δείχνει ότι μεταξύ 2027 και 2030 το όριο ηλικίας με 40ετία από το 62ο έτος σήμερα θα πάει στα 63 έτη και 5 μήνες ενώ το 67ο στα 68,5.
