Όσο πλησιάζουν τα εγκαίνια της ΔΕΘ τόσο ανεβαίνουν οι τόνοι, με την απασχόληση να είναι ένα από τα πιο «καυτά» θέματα αντιπαράθεσης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η μεν κυβέρνηση ούτε λίγο ούτε πολύ πανηγυρίζει ότι επί των ημερών της επιτεύχθηκε η μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας στην ΕΕ και διψήφιες ονομαστικές αυξήσεις μισθών.
Η δε αντιπολίτευση, εστιάζει στην ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας και στους πολύ χαμηλούς πραγματικούς μισθούς – σε σύγκριση με τον πληθωρισμό και τα διευρυμένα ωράρια.
Ως αποτέλεσμα οι Έλληνες «εργάζονται περισσότερο και πληρώνονται λιγότερο», από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, με το δεδουλευμένο ωρομίσθιο να παραμένει το χαμηλότερο στην ΕΕ σε όρους Κοινής Αγοραστικής Δύναμης.
Πόλεμος ανακοινώσεων
Με αφορμή τα σημερινά στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ (2/9/25), που δείχνουν θετικό ισοζύγιο απασχόλησης στο 7άμηνο, με σχεδόν 320.000 περισσότερες προσλήψεις από ό,τι απολύσεις, το υπουργείο Εργασίας κυριολεκτικά πανηγυρίζει. «Το ΠΑΣΟΚ επικρίνει τις μεταρρυθμίσεις που οδήγησαν στα ιστορικά ρεκόρ στην απασχόληση» αναφέρει η νέα ανακοίνωση, η οποία απαντάει στη «Μαύρη Βίβλο» για τα εργασιακά που παρουσίασε επίσης σήμερα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν πάνε ούτε 48 ώρες από την σχεδόν πανομοιότυπη ανακοίνωση με τίτλο «Το ρεκόρ δεκαετιών στην απασχόληση η καλύτερη απάντηση στον λαϊκισμό», στην οποία το υπ. Εργασίας κατηγορούσε το ΠΑΣΟΚ ότι «τρομοκρατεί τους πολίτες», διασπείροντας ψευδή στοιχεία.
Την ίδια στιγμή κορυφώνεται η σύγκρουση για το 13ωρο, με την υπουργό εργασίας να επιμένει ότι γίνεται για το καλό μας και σύσσωμη η αντιπολίτευση να απαντά ότι πρόκειται για «εργασιακό μεσαίωνα».
Ο μισθός εξακολουθεί να μην φτάνει
Σε αυτό τον ορυμαγδό ανακοινώσεων, οι πολίτες πράγματι νιώθουν σύγχυση. Όχι όμως επειδή δεν ξέρουν ποιον να πρωτοπιστέψουν, αλλά γιατί η ανταλλαγή λεκτικών πυρών μοιάζει περισσότερο με επικοινωνιακό πυροτέχνημα παρά με θέμα ουσίας.
Άλλωστε και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, από τα μνημόνια και μετά, δεν έκαναν τίποτα σπουδαίο για να αναστηλώσουν το «ξηλωμένο» εργασιακό δίκαιο, ενώ μέχρι σήμερα οι μέσες πραγματικές αποδοχές παραμένουν μειωμένες κατά το 1/3 σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Οι εργαζόμενοι πιστεύουν την τσέπη τους, που μένει άδεια πριν τελειώσει ο μήνας για έξι στα δέκα νοικοκυριά. Πιστεύουν την κούραση που νιώθουν, όσοι εργάζονται δεκάωρα, δωδεκάωρα, και πλέον 13ωρα επειδή ο μισθός δεν φτάνει. Πιστεύουν τον χρόνο που δεν έχουν ή όσος απομένει ανάμεσα στα εξοντωτικά ωράρια και το πήγαινε-έλα, αρκεί μόνο για τα βασικά διεκπαιρεωτικά καθήκοντα, άντε και καμια σειρά στο netflix μεταξύ ύπνου και ξύπνιου.
Οι εργαζόμενοι-φτωχοί, που πρέπει να βγάλουν τον μήνα με λιγότερα από 1000 ευρώ καθαρά, αποτελούν την πλειοψηφία ως και σήμερα. Ακόμα και αν ο μέσος ονομαστικός μικτός μισθός έχει ανέβει στα 1340 ευρώ μικτά, εκείνοι που εξασφαλίζουν καθαρό μισθό πάνω από 1150 ευρώ δεν είναι ούτε οι δύο στους δέκα.
Γι’ αυτό και η υπουργός Εργασίας υποστηρίζει ότι οι εργαζόμενοι ούτε λίγο ούτε πολύ «παρακαλάνε» για να δουλέψουν περισσότερες ώρες.
πηγή: Εurostat – επεξεργασία ΕΝΑ
Ινστιτούτο ΕΝΑ: Η ανεργία πέφτει, οι αποκλίσεις παραμένουν
Η νέα έκθεση του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ για την απασχόληση, παραδέχεται ότι η μείωση της ανεργίας αποτελεί μία από τις θετικότερες εξελίξεις των τελευταίων ετών. Από το 17,9% το 2019 έχει πέσει στο 10,1% το 2024.
Ωστόσο, αυτή η θετική εξέλιξη δεν ανατρέπει το γεγονός ότι το ελληνικό ποσοστό συνολικής ανεργίας παραμένει από τα υψηλότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπληρώνει.
Με βάση τα τελευταία ετήσια συγκεντρωτικά στοιχεία της Εurostat, για το 2024, η ανεργία στην Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη υψηλότερη θέση, πίσω μόνο από την Ισπανία (11,4%) και αρκετά πάνω από τους μέσους όρους της Ευρωζώνης (6,4%) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5,9%).
Αύξηση απασχόλησης, μειώση εργατικού δυναμικού
Ας μην είμαστε όμως ισοπεδωτικοί και μίζεροι. Σε σύγκριση με τα δυσθεώρητα ποσοστά ανεργίας της προηγούμενης δεκαετίας, η κατάσταση έχει πράγματι βελτιωθεί. Σε αυτό όμως έχει συμβάλλει η μείωση του πληθυσμού και κυρίως η μείωση του εργατικού δυναμικού στις κεντρικές παραγωγικές ηλικίες των 25 – 44 ετών, εξαιτίας και της εξωτερικής μετανάστευσης τα χρόνια της κρίσης.
Με βάση έρευνα της Μαρίας Καραμεσίνη, το εργατικό δυναμικό μεταξύ 2014-2024 συρρικνώθηκε κατά 328.000 άτομα. Το μεγαλύτερο έλλειμμα εργατικού δυναμικού δημιουργήθηκε στις παραγωγικές ηλικίες 25-44 ετώ, και ανήλθε στα 750.000 άτομα. Η μείωση εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό των μεγαλύτερων ηλικιών, κατά 630.000 άτομα.
πηγή: Eurostat – επεξεργαία ΕΝΑ
Η εξέλιξη των μισθών
Όπως υπενθυμίζει το ΕΝΑ, το 2019 ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης στην Ελλάδα ήταν 15.967 ευρώ, στην όγδοη χαμηλότερη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 49% του μέσου ευρωπαϊκού μισθού (32.779 ευρώ).
Σύμφωνα με τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία της Eurostat (για το οικονομικό έτος 2023), ο μέσος μισθός έχει αυξηθεί στα 17.013 ευρώ. Πλέον όμως η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη χαμηλότερη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 45% του μέσου ευρωπαϊκού μισθού.
«Η αύξηση των ελληνικών μισθών στην περίοδο 2019-23 (6,6%) ήταν βραδύτερη τόσο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (15,5%) όσο και άλλων πέντε χωρών (Ρουμανία, Πολωνία, Σλοβακία, Λετονία, Κροατία) στις οποίες, πλέον, ο μέσος μισθός είναι υψηλότερος από την Ελλάδα», υπογραμμίζει η έκθεση.
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι παρότι τα ποσοστά ανεργίας έχουν καταγράψει σημαντική μείωση από το 2019, η κατάταξη της χώρας μας παραμένει στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με οριακή μόνο βελτίωση. «Είναι διαφορετικό πράγμα να αναγνωρίζει κανείς μια θετική εξέλιξη από το να πανηγυρίζει μιλώντας για οικονομικό θαύμα σε μια από τις φτωχότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πιο αρνητικό στοιχείο είναι οι περιορισμένες μισθολογικές αυξήσεις που υστερούν όχι μόνο σε σχέση με τις αυξήσεις των τιμών αλλά και με τις μισθολογικές αυξήσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη, υποβαθμίζοντας αισθητά την σχετική κατάταξη της Ελλάδας», καταλήγει η ανάλυση του Ινστιτούτου.
Η πλήρης ανάλυση του Ινστιτούτου ΕΝΑ για την απασχόληση εδώ
Η ανακοίνωση του υπ. Εργασίας για την απασχόληση εδώ
Η μαύρη βίβλος του ΠΑΣΟΚ για τα εργασιακά εδώ
