Είναι αλήθεια ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες για ορισμένα από τα πιο κρίσιμα ορυκτά μέταλλα ελέγχονται από την Κίνα, προκαλώντας ανησυχία στη Δύση ότι έτσι ασκείται πολιτική μόχλευση από το Πεκίνο. Ειδικοί όμως κομίζουν ευχάριστα νέα για την Ουάσιγκτον.
Δεδομένου ότι οι μέταλλα αυτά θεωρούνται απαραίτητα στις ΗΠΑ για στρατιωτικές και ενεργειακές τεχνολογίες, όπως φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες και μπαταρίες, επιστήμονες λένε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της αυξανόμενης ζήτησης για κρίσιμα ορυκτά χωρίς να ανοίξουν νέα μεταλλεία.
Όπως αναφέρει το New Scientist, επικαλούμενο έρευνα της Σχολής Μεταλλείων του Κολοράντο στις ΗΠΑ, τα υπολείμματα μεταλλεύματος που απορρίπτονται από αμερικανικά μεταλλεία είναι γεμάτα καίρια ορυκτά.
Αυτά είναι μάλιστα τόσο σημαντικά ώστε να παρέχουν πρακτικά όλη την πρώτη ύλη που χρειάζεται για την κατασκευή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.
Η ανάκτηση μόλις του 1% όσων περιέχονται στα παραπροϊόντα της εξόρυξης θα αρκούσε για να αντικαταστήσει όλες τις τρέχουσες εισαγωγές των ΗΠΑ.
Η ανάκτηση ακόμη και ενός μικρού κλάσματος αυτών των ορυκτών θα μπορούσε να καλύψει τη διογκούμενη ζήτηση της χώρας για πράσινη ενέργεια χωρίς εισαγωγές ή περιβαλλοντικά επιζήμια νέα μεταλλεία — όμως η εφαρμογή αυτού μόνο εύκολη δεν είναι.
«Πρέπει να γίνουμε καλύτεροι στη χρήση του υλικού που εξορύσσουμε», λέει η Ελίζαμπεθ Χόλεϊ από τη Σχολή Μεταλλείων του Κολοράντο.
Σήμερα, τα περισσότερα μεμονωμένα μεταλλεία επικεντρώνονται στην εξόρυξη λίγων μόνο τύπων ορυκτών, όπως χαλκού ή χρυσού. Αυτό συνεπάγεται εκσκαφή μεταλλεύματος, θραύση του και στη συνέχεια απομόνωση του κύριου προϊόντος με διάφορες μεταλλουργικές διεργασίες. Ό,τι απομένει απορρίπτεται ως απόβλητα εξόρυξης (tailings).
«Το μεγαλύτερο μέρος όσων εξορύσσουμε καταλήγει να είναι απόβλητο», λέει η Χόλεϊ. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι τα περισσότερα μεταλλεία δεν γνωρίζουν ακριβώς τι πετούν. «Πολλά από τα στοιχεία που σήμερα θεωρούμε κρίσιμα δεν είχαν μεγάλη χρήση στο παρελθόν, άρα κανείς δεν τα αναλύει», λέει η Χόλεϊ.
Αξιοποίηση όχι εξόρυξη
Η Χόλεϊ και οι συνεργάτες της εξέτασαν χιλιάδες δείγματα μεταλλεύματος και δεδομένα παραγωγής αντιπροσωπευτικά μεταλλείων σε όλη τις ΗΠΑ.
Χρησιμοποίησαν αυτές τις πληροφορίες για να εκτιμήσουν τον όγκο άλλων ορυκτών που θα μπορούσαν να εξαχθούν από 54 ενεργά μεταλλεία μετάλλων σε σκληρά πετρώματα, εφόσον προστεθούν νέα στάδια κατεργασίας/διύλισης.
Για ορισμένα ορυκτά, διαπίστωσαν ότι η ανάκτηση μόλις του 1% όσων περιέχονται στα παραπροϊόντα της εξόρυξης θα αρκούσε για να αντικαταστήσει όλες τις τρέχουσες εισαγωγές των ΗΠΑ. Άλλα ορυκτά απαιτούσαν υψηλότερα ποσοστά ανάκτησης, από 10% έως 90%, για να υποκατασταθούν οι εισαγωγές. Και για μερικά μέταλλα -π.χ. χρυσός, πλατίνα και παλλάδιο- θα απαιτούνταν εισαγωγές ακόμη κι αν ανακτούταν το 100% των ποσοτήτων από τα παραπροϊόντα.
Αυτό θα βοηθούσε στην ασφάλεια των εφοδιαστικών αλυσίδων και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξόρυξης. «Θα ήταν καλύτερο να αξιοποιήσουμε περισσότερο ό,τι ήδη εξορύσσουμε», σημειώνει.
Τεράστια ευκαιρία
Ο Μπράιαν ΜακΝόλτι από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά λέει ότι αυτό δείχνει πως η «ευκαιρία είναι τεράστια» — αλλά απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για να μετατραπούν οι εκτιμήσεις των συνολικών ποσοτήτων σε πραγματική ανάκτηση. «Ελπίζω να κινητοποιήσει κόσμο στην κυβέρνηση και στη βιομηχανία να εξετάσουν πιο προσεκτικά τι εξορύσσουμε», λέει.
Το να γνωρίζεις πού υπάρχουν αυτά τα ορυκτά κάθε άλλο παρά το μόνο εμπόδιο είναι. Η τρέχουσα τεχνολογία κατεργασίας δεν ταιριάζει καλά σε αυτά τα μικρά και πολύπλοκα ρεύματα αποβλήτων, και η εγκατάσταση της αναγκαίας τεχνολογίας είναι υπερβολικά δαπανηρή για τα περισσότερα αμερικανικά μεταλλεία, λέει η Μέγκαν Ο Κόνορ από την Nth Cycle, μια νεοφυή επιχείρηση που επικεντρώνεται στην ανάκτηση κρίσιμων ορυκτών από μη παραδοσιακές πηγές.
Τα μεταλλεία μπορεί επίσης να διστάζουν να επενδύσουν χρήματα για την ανάκτηση νέων τύπων ορυκτών όταν η μελλοντική ζήτηση είναι τόσο αβέβαιη, προσθέτει ο ΜακΝόλτι. Είτε πρόκειται για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων είτε για φωτοβολταϊκά, «η αλλαγή της τεχνολογίας συμβαίνει εκθετικά πιο γρήγορα από τον τρόπο που εξορύσσουμε», λέει.
Παρά την εχθρική στάση της απέναντι στις ανανεώσιμες, η κυβέρνηση Τραμπ έχει καταστήσει την ενίσχυση της παραγωγής κρίσιμων ορυκτών στις ΗΠΑ βασικό στοιχείο της ατζέντας της. Την περασμένη εβδομάδα, το Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε χρηματοδότηση σχεδόν ενός δισ. δολ. για μη παραδοσιακές προσπάθειες εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένων 250 εκατ. δολαρίων ειδικά για την ανάκτηση ορυκτών από παραπροϊόντα και απόβλητα εξόρυξης.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας λέει ότι αυτά τα απόβλητα μεταλλείων είναι «μια σημαντική εγχώρια ευκαιρία» και θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις ΗΠΑ να διαφοροποιήσουν τις πηγές κρίσιμων ορυκτών και υλικών.
