Παρά την πρόοδο της ψηφιακής τεχνολογίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανησυχεί έντονα για την υποχώρηση της χρήσης μετρητών και την παράλληλη άνοδο των ιδιωτικών μορφών χρήματος, όπως τα ψηφιακά πορτοφόλια και οι stablecoins. Σύμφωνα με έκθεση της ING, η τάση αυτή αποδυναμώνει τον ρόλο του χρήματος του κεντρικού τραπεζικού συστήματος ως θεμελιώδους «άγκυρας» του χρηματοοικονομικού συστήματος.
Στην ευρωζώνη, το ψηφιακό ευρώ βασίζεται στην 1:1 μετατρεψιμότητά του με το χρήμα της ΕΚΤ (μετρητά). Αν αυτή η ισορροπία χαθεί, σε περιόδους κρίσης η εμπιστοσύνη μπορεί να κλονιστεί όχι μόνο στα ιδιωτικά μέσα πληρωμής, αλλά και στο ίδιο το τραπεζικό σύστημα.
Αυτή η μετάβαση σε ένα νέο περιβάλλον, όπου οι ιδιωτικές μορφές ψηφιακού χρήματος κυριαρχούν, απαιτεί νέα εργαλεία από την ΕΚΤ. Όπως αναφέρει η ING, εγκατάλειψη του σημερινού συστήματος δύο επιπέδων θα αποδυναμώσει τη νομισματική πολιτική και θα περιορίσει τη δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να εξασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Γι’ αυτό, η ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες μελετούν την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ – όχι ως νέο νόμισμα ή κρυπτονόμισμα, αλλά ως ψηφιακή μορφή μετρητών, δημόσιο χρήμα, εγγυημένο και εκδιδόμενο από την ίδια την ΕΚΤ.
Πλεονεκτήματα του ψηφιακού ευρώ; Το ψηφιακό ευρώ δεν εξαρτάται από ιδιωτικούς παρόχους ή την αξιοπιστία τραπεζών. Επίσης, θα αποτελεί μέρος της νομισματικής βάσης, ενισχύοντας τον έλεγχο της ΕΚΤ, ενώ θα μπορούσε να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής: π.χ., με επιτόκιο στα ψηφιακά ευρώ, η ΕΚΤ θα επηρέαζε άμεσα την αποταμίευση και την κατανάλωση.
Χωρίς τόκο
Η βασική ιδέα είναι να υπάρχει ένα «ηλεκτρονικό πορτοφόλι» στο όνομα του πολίτη ή της επιχείρησης, πιθανώς φιλοξενούμενο στην ΕΚΤ, με περιορισμένα υπόλοιπα (π.χ. μερικές χιλιάδες ευρώ) και χωρίς τόκο αρχικά.
Ο Φίλιπ Λέιν, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, επισημαίνει ότι η διάδοση τέτοιων μέσων πληρωμής ενδέχεται να καταστήσει την πολιτική της ΕΚΤ αναποτελεσματική. Η απάντηση είναι το ψηφιακό ευρώ, ως «προληπτική και στρατηγική» απάντηση, με στόχο τη σταθερότητα, την εμπιστοσύνη και την ένταξη.
Ο Λέιν τονίζει πως η εξάρτηση από πλατφόρμες εκτός Ευρώπης (Visa, Mastercard, Apple Pay, PayPal κ.ά.) αποτελεί γεωπολιτικό κίνδυνο. Ήδη το 65% των πληρωμών με κάρτες στην ευρωζώνη διεκπεραιώνεται από μη ευρωπαϊκά συστήματα. Αν δεν δράσει γρήγορα η Ευρώπη, κινδυνεύει να εξωτερικεύσει την κρίσιμη υποδομή πληρωμών της.
Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ
